Den vaderland getrouwe. Uit het dagboek van een journalist

Bandjermasin - 14 juli 1957 (2)

In de avond was er een officieel diner in de woning van de gouverneur. Ik vermijd dergelijke gebeurtenissen waar ik kan. Samen met Willem Latumeten, een hoge functionaris van het ministerie van Voorlichting, ben ik in een kleine warong^1. aan de romantische Baritorivier bami kua gaan eten. Het was de laatste keer, dat ik met Latumeten alléen zou zijn. Hij zou zich later onderscheiden bij het organiseren van de Afro-Aziatische ganefo-spelen, Sukarno's tegenhanger van de Olympische Spelen.^2. In 1965 overleed hij aan een tumor. Hij werd op de heldenbegraafplaats Kalibata, nabij Djakarta, ter aarde besteld.

Bij terugkeer op de residentie van de gouverneur riep Bung Karno mij: ‘Wim, Wim,^3. weet je dat je vader en gouverneur Milono samen op de hbs in Semarang hebben gezeten?’ Ik werd voorgesteld. Dit was een ontroerend moment, omdat ik tegenover een Indonesiër stond, die in zijn jeugd met mijn vader had gevoetbald, samen huiswerk gemaakt, en later, toen zij beiden bij de familie Tillenius Kruithof in Semarang in huis waren, een kamer hadden gedeeld. Milono was de zoon van een Javaanse regent. In de vakanties ging vader mee logeren bij zijn vriend, wat iets zegt van hoe de verhoudingen in de koloniale tijd ook konden zijn, in dit geval die van vóor de oorlog van 1914-1918.

Van Bandjermasin reisde het gezelschap naar Pontianak. Bandjermasin komt ook in Wertheim's studie voor als een plaats waar door ons een wrede oorlog werd gevochten, de zogenaamde Bandjermasin-oorlog waarbij de sultan van Zuid-Borneo zijn macht in het gebied verloor en de rijke Hulu Sungei-gronden onder Nederlands bestuur en beheer kwamen.^4. Wij voeren twee dagen op de prachtige Kapuas het binnenland in. Wij passeerden een kanaal van 28 kilometer, in 1879 door Nederlanders aangelegd. Een klein monument herinnerde aan dit feit. Indira Gandhi, de premier van India, heeft eens gezegd: ‘Mijn grootvader was van mening, dat er twee soorten mensen zijn: zij die het werk doen en zij die er de eer voor opstrijken.’

Via Balikpapan zouden wij later naar het schitterende hoog gelegen Samarinda reizen.

1. Winkel, eethuisje.

2. Sukarno's opzet was de Olympische Spelen te verontpolitieken en vooral te vrijwaren van overheersende westerse tradities en invloeden.

3. Zoals in Indonesië gebruikelijk is werd de naam tweemaal geroepen.

4. Prof. dr. W.F. Wertheim, Indonesian Society in Transition. W. van Hoeve, Den Haag-Bandung 1959. Pagina 64.