'Tell me who your friends are...'

[p. 146]

Roland van de Meerakker

In augustus 1992 zag ik op een platform in een treinstel tussen Schiphol en Den Haag een jongen met een smoorverliefde griet op schoot, die Roland van de Meerakker (21) bleek te heten. Ondanks de opgewonden jonge dame op zijn schoot sprak hij me bij mijn naam aan en vertelde zojuist een bedevaart naar het geboorteoord van Elvis Presley in Memphis, Tennessee te hebben gemaakt. Ik gaf in die stad meer dan eens een lezing voor studenten. Daarbij was zelfs de naam van de beroemde ster nooit ter sprake gekomen. Ik vroeg me dus af: wat doet die jongen? Hij studeerde pedagogie. Hij wilde onderwijzer worden. Hierin is hij inmiddels prima geslaagd. We hebben elkaar sedertdien regelmatig ontmoet. Er volgen dan zeer intense gesprekken. Roland bleek eveneens sinds zijn tiende jaar een dagboekschrijver te zijn geweest. Hij is een vriend geworden.

In augustus 1992 ging ik voor de eerste keer naar de Verenigde Staten. Als hardnekkig Elvisfan had ik twee weken in en rond Memphis doorgebracht ter gelegenheid van Elvis' vijftiende sterfdag. Op de terugweg namen mijn vrienden en ik vanaf Schiphol de trein naar huis. Naast hen op het balkon zat Willem Oltmans. Ik herkende hem.

Van kinds af aan was ik geïnteresseerd in het mysterie van jfk. Mijn interesse werd aangewakkerd door het lezen van het boek van Willem Oltmans, Reportage over de Kennedy moordenaars (Bruna, Utrecht, 1977). Het hield me al jaren bezig wie in hemelsnaam allemaal betrokken waren geweest bij die vreselijke daad. Ook had ik toevallig die dagen op televisie een oud fragment teruggezien, waarbij hij te gast was bij Adriaan van Dis (30 juni 1985). Zijn optreden was zeer onderhoudend, vooral omdat Oltmans presentator van Dis fel bejegende. Ik herinner me dat ze het ook over de jfk-zaak hadden en dat Oltmans, via zijn vriendschap met George de Mohrenschildt, de Texaanse petroleum baron, dicht bij de oplossing van de moord zou hebben gezeten. De manier van inter-

[p. 147]

viewen van Van Dis zinde Oltmans helemaal niet. Hij maakte Van Dis dan ook compleet met de grond gelijk. ‘Wat een afschuwelijke man!’, dacht ik. Nu begreep ik dat het heerschap op het balkon degene was, die de prachtige Kennedy-reportage had geschreven. In levende lijve leek hij bovendien een interessante man.

Ik sprak hem dus aan. We kwamen vrijwel direct op de moord in Dallas. Ik rakelde namen, data en feiten op, alsof ik zelf onderzoek had gedaan. Willem was kennelijk onder de indruk van mijn gedetailleerde kennis. Ik vertelde hem ook over mijn opleiding aan de Pedagogische Hogeschool. Vanuit zijn werk wist ik dat Willem een nauwkeurige dagboekschrijver was. Dit schiep meteen ook een band, want ook ik heb sinds mijn tiende jaar al mijn belevenissen vastgelegd. Hij beloofde me zijn boekje Het dagboek als camera obscura te zullen opsturen.

We namen afscheid toen hij in Den Haag moest uitstappen. De volgende dag lag zijn boekje op de deurmat met een bijgaande brief. Hij zei me dat hij onder de indruk was van mijn kennis en ‘authentieke spontaneïteit’. ‘Keep in touch!’, voegde hij er aan toe. Dat hebben we sedertdien gewoon gedaan. In de loop der jaren stuurde Willem me bijvoorbeeld al vele Elvis artikelen uit buitenlandse tijdschriften. We zien elkaar nu tien jaar regelmatig. Het mooie is dat Willem altijd hetzelfde is. Of hij nu op een kamertje woont vier hoog voor van zes bij zes in de Jordaan, of in zijn huidige miljoenenpand, of dat hij op televisie zijn mening op eigenzinnig wijze verkondigt, Willem zal geen concessie doen aan zijn eigen persoonlijkheid. De mengelmoes van zeer serieuze gesprekken en zijn nichterige en onbevangen manier van dingen relativeren, maken van hem een onvoorspelbare, soms harde, maar tegelijkertijd ook kwetsbare man.

Of je mag hem zeer of je hebt een hekel aan hem.

Willem roept met zijn hele houding de controverse nu eenmaal op. De genoegdoening na zo'n jarenlange strijd tegen zijn naam en faam bewijst dat hij een doorbijter is. Goede journalistiek bestaat bij de gratie van nieuwsgierigheid. En die heeft Willem op een gezonde manier. Als je zijn denk- en zienswijze gaat ontleden kom je uit op een woord waar het allemaal om draait. En dat is de mind.

[p. 148]

In zijn zoektocht naar de werking en het waarom van wat ons tot onze daden drijft, dwarrelt hij de hele wereld over. Het heeft hem gebracht bij vele staatslieden en andere hoogwaardigheidsbekleders.

Een uniek mens viert hij zijn 50-jarig jubileum als journalist. Ik wens Willem heel veel geluk en hoop dat hij nog jaren in goede gezondheid zijn zo geliefde beroep kan uitoefenen.

Roland van de Meerakker, leerkracht basisonderwijs.