De staat van bedrog

8 januari 1995

Verrassend telefoontje van oud-premier Ruud Lubbers om mij een plezierig verblijf in Indonesië toe te wensen. Hij is het geweest die mij vorig

[p. 11]

jaar meenam op een officieel bezoek aan Jakarta, waarmee hij een blokkade van 28 jaar doorbrak. Al die tijd had ik geen visum voor Indonesië kunnen krijgen. Hij wist maar al te goed dat ik het aan hem te danken had dat ik nu weer ongehinderd naar Zuidoost-Azië kon vertrekken.

Ik vertelde hem dat ik tijdens zijn verblijf in Zuid-Afrika een gesprek van 45 minuten had gehad met de minister van Binnenlandse Zaken in Pretoria, dr. Mangosuthu Buthelezi. Dr. Piet Colijn, de secretaris-generaal die mij in 1992 uit het land liet smijten, woonde het gesprek gedeeltelijk bij. Beide heren maakten duidelijk dat ik de boosdoeners niet in Pretoria maar in Den Haag diende te zoeken. Ook wees ik de heer Lubbers op het onlangs verschenen rapport van de Nationale Ombudsman, dat het tegendeel betoogde. De oud-premier hield zich op de vlakte.⁹

9 Pas in 1997 gaf Lubbers toe te weten dat ik door Den Haag uit Indonesië was gehouden.