Inleiding
‘Zeg, wat een brutale vragen stel jij! Maar ik vind jou wel een leuk mannetje. Ik denk dat ik je even ga masseren.’ Willem Oltmans staat op, tot vermaak van het publiek in het Utrechtse café, gaat achter mij staan en zet zijn handen in mijn nek. ‘De heer Oltmans masseert nu mijn schouders, luisteraar, wat niet geheel onprettig aanvoelt,’ beschrijf ik, netjes de wetten van de radio volgend. Het is begin jaren negentig, dit is mijn eerste kennismaking met Oltmans, tijdens een live uitzending van Spijkers met Koppen. De sfeer in het café kan niet meer stuk.
In de jaren negentig kruisen onze paden met regelmaat. Ik maak in Amsterdam een talkshow voor Veronica en weet na onze kennismaking in het Utrechtse café al te goed dat Willem een dankbare gast is. Hij is een ideale commentator aan het einde van de uitzending - en ook erna trouwens. We zijn grote fans van Willem. Op de redactie houden we Oltmans-imitatiewedstrijden: ‘Veertig jaar lang ben ik getrrreiterd door Buitenlandse Zaken! Luns, dat is een rrrrund in folio!’ Een redacteur krijgt persoonlijk advies van Willem: ‘Zet je wel regelmatig spanning op de pomp? Anders verkroepoekt de boel daar beneden.’
In 2005, een jaar na zijn dood, maak ik met Roelf van Til een tv biografie van Oltmans, in de serie Hoge Bomen. Nu kom ik meer over Oltmans te weten: over zijn afstandelijke opvoeding, zijn ijskoude moeder, zijn ex-echtgenote Frieda Westerman. Jazeker, Willem was ooit getrouwd. Frieda was stewardess bij de klm en deed in het interview geen moeite haar bitterheid te verbloemen. ‘Hij is met mij getrouwd vanwege de gratis vliegtickets. De huwelijksnacht heeft hij doorgebracht in een..., hoe noem je dat... een hoerenkast voor mannen. Of hij mij gebruikt heeft? Absolutely!’
Willem gaat zijn eigen gang en maakt zich niet te druk over wat nevenschade.
Zijn grenzeloosheid, zijn lef, zijn lak aan Hollandse mores en zijn talent om zich achteloos in de hoogste kringen te bewegen, brengen hem daar waar de meeste vaderlandse collega's nooit kwamen. Bij Sukarno bijvoorbeeld en de kwestie Nieuw-Guinea, waar de vete begint met het rrrund in folio van Buitenlandse Zaken, en in de directiekamers van klm en Philips. Hoezo mag een journalist
Auteursrechtelijk beschermd