Memoires 1988-B

[p. 7]

Inleiding

Eind juni 1988 verscheen Vitaly Korotich op tv in honderd miljoen Russische huishoudens. Willem Oltmans schrijft er met verbazing over in dit deel. Vitaly was hoofdredacteur van Ogonyok, en Michail Gorbatsjov stond toe dat hij op een partijcongres vier partijgenoten ontmaskerde als fraudeurs. Heel de Sovjet Unie keek mee. Zoiets hadden ze nog nooit gezien.

Wat ik zelf nog verbazender vond was dat Vitaly een jaar later in mijn kamer opdook. In Hilversum. Daar zat ie, ik trakteerde op wodka met zoute haring. Op de een of andere manier trok die kleine krant waar ik werkte, De Gooi- en Eemlander, namen aan die in het nieuws opdoken lang voordat ze in mijn kolommen belandden, laat staan in mijn kamer. Zoals Willem Oltmans zelf.

Ik had met hem afgesproken in Hotel Gooiland, ergens in '73. Dat had Carel Enkelaar geregeld, destijds nos-baas. Carel en Willem deden in hun vrije tijd onderzoek naar de moord op president Kennedy, de krant had net iets geschreven over een connectie tussen Dallas en Watergate, en ik was daarover ondervraagd door Lettie Kosterman op een vara-zaterdagmorgen. Carel riep me bij zich, deed geheimzinnig en arrangeerde de ontmoeting met Willem.

Die stelde voor om de lobby van Gooiland te verruilen voor mijn redactieruimte op de krant. Ik reed in een opzichtige Citroen DS, Willem volgde in een lage sportauto met het stuur rechts. Hij had de hele rit door Hilversum zicht op de sticker op mijn achterruit: Impeach Nixon! We stapten uit, Willem maakte een gebaar alsof ie m'n ruit ging inslaan, grijnsde en zei op die Baarnsch Lyceumtoon: ‘Nou ja zeg, als er iemand hier het recht heeft op die sticker, dan ben ik het wel.’

De kamer van de buitenlandredactie was verlaten, op Frits na. Die had de oorlog nog meegemaakt en stemde op de kvp. Hij herkende meneer Oltmans op slag en werd een beetje zenuwachtig, vooral toen Willem op de stoel naast hem ging zitten en zijn benen op het bureau legde. Jeans, grote bruine cowboylaarzen. Willem Oltmans vulde de kamer, dat was aan geen twijfel onderhevig.

Wat volgde was de Oltmans treatment. Grote grijsblauwe ogen, de glimlach waarachter ik een mes vermoedde. Ik ging een boek

[p. 8]

schrijven over Dallas 1963. Willem relativeerde het meteen: ‘Boekje.’ Ja, hij zou me wel helpen, hij kende een paar mensen. Wijdde uit over z'n contacten, de een was dood, de ander wilde niet met mij praten maar wel met hem, een derde kenden hij en Carel alleen, en dan was er ook nog ‘mijn vriendin Indira.’ Hij zou me een exemplaar sturen van zijn interview met haar.

Dat deed hij. Met om de andere dag een handgeschreven kaartje in een Amerikaanse envelop, met Rush erop. Frits deed de post. ‘Hier,’ zei hij, ‘van je vriend.’ Maar de kaartjes uit Amerbos 205 waren niet zo vriendelijk. Wanneer ik iets over Willem in de krant ging schrijven. Geef me iets om over te schrijven, schreef ik terug. Gebeurde niet, ik was tenslotte journalist en al liefst vierentwintig, kon zelf wel bedenken wat er over Willem Oltmans te vertellen viel, antwoordde de man met de vulpen en die prachtig donkerblauwe inkt.

In dat boekwerk over Dallas en Watergate schreef ik dat Willem Oltmans in eigen land ‘te onderschat’ was. ‘Slecht boekje,’ luidde zijn vonnis. Einde correspondentie.

In geen jaren meer over de episode nagedacht. Totdat ik voorinzage kreeg in dit dagboekdeel, en zag dat Willem als een van de eersten nota had genomen van Vitaly Korotich, arts en journalist, hoofdredacteur van een weekblad in Moskou met een oplage van vier miljoen. Die man zat later bij mij aan de wodka, dacht ik. Net als Willem zelf jaren daarvoor, maar die kreeg een plastic bekertje met automaatkoffie. Hoefde hij niet. Hij gooide er een paperclip in.

Willem Meiners

Redactie:

Willem Meiners was adjunct-hoofdredacteur van 1981-1986 en hoofdredacteur van 1986-1991 van De Gooi- en Eemlander. Hij is oprichter en eigenaar van het Amerikaanse Paperback Radio en American Star Books.