Memoires 1987-A

[p. 239]

New York

7 juni 1987

Gisteren heb ik tot middernacht met Bertie Hilverdink zitten praten. Hij is tot over zijn oren verliefd op een zekere Mitch. Hij zei nooit eerder een relatie te hebben gehad als met deze man. Ik ken dit verschijnsel. De laatste verliefdheid lijkt eerst altijd dieper en blijvender dan alle relaties ervoor. Maar goed, de romance zij hem vergund.

Ik bezocht Eduardus Halim, die duidelijk maakte financiële problemen te hebben. In februari speelde hij het tweede pianoconcert van Brahms, dat werd opgenomen. Ali Alatas en andere Indonesische diplomaten waren naar een recital gekomen. Terwijl Halim zat te praten over het piepkleine flatje dat hij samen met zijn vriendin bewoont, besloot ik de permanent vertegenwoordiger bij de vn een brief te schrijven of men van die zijde Eduardus te hulp zou kunnen komen.

Mijn oude vriend Alex van Maarseveen heeft aids. Ik belde hem omdat hij aan de balie van het St. Regis Hotel, waar hij al jaren werkt, ontbrak toen ik hem gister daar zocht. ‘Ik heb er vrede mee, Willem,’ zei hij. Vreselijk. Ik kan me zoiets niet indenken.

8 juni 1987

Het is nauwelijks voor te stellen dat een overheid doet wat Ronald Reagan en diens minister van Justitie, Edwin Meese nu willen. Zij stellen voor om gevangenen in federale gevangenissen en mensen die in de vs willen komen wonen, op aids testen.³²⁹

Jeremy Gerard schrijft in dezelfde krant dat aids ‘is increasingly causing death and illness in the worlds of art and entertainment.’ Gerard voegt eraan toe dat de zich uitbreidende ziekte op die manier een krachtig effect heeft op ‘the substance and spirit of creativity.’

Burgemeester Edward Koch van New York heeft opdracht gegeven een campagne te lanceren waarbij vooral jongeren wordt geadviseerd zich van seksuele contacten te onthouden. Hoe kan dit nou? Wat een absurd en onrealistisch advies!³³⁰

329 The New York Times, 9 juni 1987 Robert Pear.

330 The New York Times, 8 juni 1987, James Barron.

[p. 240]

Ik volg de verhoren in de Irangate-affaire op televisie. Een typisch Washingtonse beerput gaat open. Fawn Hall, de secretaresse van Oliver North is zevenentwintig en ziet eruit als een dure glamour poes. Ze lijkt me wel oprecht, alhoewel dat is vrijwel onmogelijk wanneer dergelijk smerige spelletjes worden gespeeld.

Op 31 mei 1.1. vroeg The New York Times zich af of de omvang van de Amerikaanse vloot nog wel noodzakelijk was gezien de algehele ontspanning, die bezig was zich te voltrekken tussen Oost en West. Prompt komt U.S. News & World Report met the silent war beneath the waves vergezeld van de gebruikelijke afschrikwekkende tekeningen die moeten illustreren wat er allemaal onder water op de wereldzeeën gebeurt of mogelijk is.³³¹ Volgens deze publicatie beschikt de Amerikaanse marine over 96 ‘nuclear attack subs - as well as 37 strategic subs - the ones carrying ballistic atomic missiles.’ Volgens het blad beschikken de Sovjets echter over 350 onderzeeboten, waaronder 265 ‘attack and cruise-missiles subs’, waarvan er 141 bij de noordelijke vloot zijn gestationeerd. Compleet geschift. Wat zou men in beide landen niet van al die honderden miljarden dollars of roebels nu gespendeerd aan waanzinnig oorlogstuig - als afschrikmiddel om vooral geen oorlog te beginnen - hebben kunnen doen voor armen, werklozen, of sociale en opvoedkundige programma's om mensen een acceptabeler leven te bieden.

331 U.S. News & World Report, 15 juni 1987, zie bijlage 52.

9 juni 1987

Ik bracht een bezoek aan mijn oude vriend Arnold Hutschnecker op 500 East 77 Street (flat 16-31), waar hij nu beschikt over een ruim appartement met uitzicht op de rivier en Long Island. Hij ging uitvoerig in op een auto-ongeluk in 1985 - zijn secretaresse bestuurde de wagen - waardoor hij drie dagen op intensive care lag. Onlangs werd hem gevraagd college te geven in een ziekenhuis in Milford, Connecticut. Maar hij antwoordde: ‘How to teach compassion in this age of technology?’

Ik vertelde hem over Zuid-Afrika en dat men in Pretoria graag zou zien dat Richard Nixon een bezoek aan Zuid-Afrika zou brengen via Carl Nöffke van Rand University. Hij vertelde nog onlangs door Nixon een redevoering toegezonden te hebben gekregen. Eerst wilde hij een briefje schrijven maar hij had toevallig onlangs besloten zijn oude vriend te gaan bezoeken. Hij toonde zijn agenda waar een notitie in stond Nixon te bel-

[p. 241]

len, maar ik wilde niet kijken of spieken hoe Nixon kon worden bereikt. Hij had geen goed woord over voor Ronald Reagan ‘who sollicits a lot of secret advise from Nixon.’

Oliver Stone heeft uptown een schitterend appartement gehuurd omdat hij in New York bezig is met de opnames van zijn nieuwe film Wall Street. Ik ontmoette hem in een restaurant dichtbij en even later kwam zijn vrouw Elisabeth binnen, blond, slank en groot. Oliver had een vervelende dag van filmen achter de rug waarbij alles verkeerd was gegaan. Gisteren had hij op de set een snee in zijn pols opgelopen. Zoon Shawn was zijn oogappel. Een zwarte babysitter paste op.

Eerst vroeg ik hoe vol zijn agenda was. Hij hoopte Wall Street op tijd gereed te hebben, maar als de acteurs en actrices 1 juli gingen staken, zat er niets anders op dan alles stop te zetten. Dan had hij bij het hervatten van de opnames later nog tien dagen nodig. El Salvador was op Sovjettelevisie geweest. Hij had afgezien van het maken van een film in de ussr, want hij was overtuigd dat Gorbatsjov zo min mogelijk in de wielen moet worden gereden. Ik gaf Oliver mijn Arbatov-boek en schreef erin (op zijn verzoek): ‘To Oliver Stone: let's do something together, if not in South Africa in the ussr.’

Ik had namelijk het onderwerp Zuid-Afrika op een geschikt moment aangeroerd en een reactie gekregen, zoals ik die zelf had gegeven, vroeger wanneer ik gesprekken had over Zuid-Afrika met Theo. Na 1986 is dit bij mij allemaal veranderd na mijn reportage ter plekke. Ik vertelde van de gigantische supermarkt in Soweto. Oliver reageerde hierop met: ‘What do the blacks want, freedom or affluence?’

‘Both,’ heb ik geantwoord. Maar dat kan juist niet, en zeker niet zolang ze niet weten wat werken is. Ik praatte als brugman over de mogelijkheden de Tweede Boerenoorlog te verfilmen. Hij antwoordde: ‘Who cares about whether the Dutch or the British fought there?’ Hij was niet te vermurwen. Ik viel dus terug op mijn alternatieve plan en vroeg of hij, indien daartoe uitgenodigd werd, een bezoek aan Zuid-Afrika wilde brengen. Daar kwam geen nee of ja op, maar meer iets van dat hij liever naar Mexico op vakantie zou gaan als hij even vrij was. Typisch wat de boer niet kent dat vreet hij niet. Toch, toen ik er later op terugkwam, zei hij: ‘Maybe.’

We wandelden naar hun flat, want de oppas moest naar huis. Oliver nam me mee naar zijn werkkamer waar zijn zoontje van twee en een half sliep en bleef doorslapen. De zitkamer was bezaaid met speelgoed. Bij het afscheid omhelsde Oliver me en zoende me, dus deed ik hetzelfde.

[p. 242]

10 juni 1987

Het was volle maan gisteravond. Vandaag is het meer dan prachtig weer. Wanneer bracht ik voor het laatst rozen aan mijn moeder op deze dag?

Ik stuurde prins Bernhard een artikel van John Noble Wilford over panda's in China.³³² Ik voegde er een verhaal aan toe over hoe jammer het was dat ‘men’ zijn autobiografie tegenhield, terwijl hij er het volste recht op had het bij zijn leven in de winkels te kunnen zien liggen.³³³

Ik bracht mijn brief voor ambassadeur Ali Alatas bij de Permanente Missie van Indonesië op 325 East 38 Street. God zegene de greep. Ik hoop van harte dat zij Eduardus Halim een steuntje in de rug zullen geven.

Ik ben naar Kew Gardens gegaan om oude plekjes waar ik vele jaren heb gewoond terug te zien, eerst kort met Frieda en toen met verschillende vrienden. Het is een schitterende dag en ben er dankbaar voor. Ik kom tot niets.

Schreef Oliver Stone een briefje naar zijn flat Carnegie Hill Tower, 40 East 94 Street.

Weer een verjaardag weggewaaid. Het is maar beter dat we nooit van te voren weten of het de laatste was.

332 The New York Times, 17 maart 1987.

333 Zie bijlage 53.

11 juni 1987

Het is al enkele dagen onrustig in Oost-Berlijn waar mensen werd verboden zich bij de muur op te houden om naar rock-concerten in West-Berlijn te luisteren. De protesterenden hieven spreekkoren aan dat de muur weg moet en scandeerden ‘Gorbatsjov! Gorbatsjov!’³³⁴

Ik volgde de persconferentie van Ronald Reagan in Venetië, waar de zeven rijkste industrielanden een top hielden. Hij lijkt bepaalde onderwerpen uit hoofd te leren en op te lepelen en daarna kletst hij meestal in de ruimte.

Premier Jules Wijdenbosch is in Washington en hij heeft me proberen te bereiken. Hij is hier om een vergadering van de Organization of American States (oas) toe te spreken, tot grote ergernis blijkbaar van de Amerikanen. Minister van Buitenlandse Zaken Henk Heidweiller is mee. Ik belde terug, maar we werden verbroken. Later maakte ik een afspraak hem aanstaande zaterdag in Washington dc te ontmoeten.

Ik dineerde bij Harold Schönberg, muziekcriticus van The New York Times op 160 Riverside Drive. Hij deed me wat aan Al

334 The New York Times, 10 juni 1987, Serge Schmemann.

[p. 243]

Eisenstat denken. Met zijn vrouw had ik eerst enige moeite, maar Harold is een aardige kerel. We hadden een wonderbaarlijk gesprek, ook over zijn voornemen een biografie over Vladimir Horowitz te schrijven. Schönberg heeft de meest fantastische collectie grammofoonplaten denkbaar, waaronder een complete collectie originele Rachmaninoff opnames. Ook Volodja Feltsman en natuurlijk mijn favoriet Eduardus Halim kwamen ter sprake. Andere interessante tafelgasten waren Walter Sullivan en echtgenote. Walter was indertijd culturele attaché op de Britse ambassade in Moskou.

‘I hardly know you,’ zei Schönberg tijdens de gesprekken, ‘but you are an incurable romantic.’

‘Look who is talking,’ aldus mevrouw Schönberg, de pot de ketel verwijtend dat die zwart ziet. Hij vertelde ook dat hij aanvankelijk met Horowitz samen een boek wilde schrijven en dat hij tot het jaar 1930 zijn levensverhaal reeds heeft opgenomen. Maar Wanda Horowitz-Toscanini bemoeide zich er steeds mee, en de pianist had altijd smoesjes klaar om zich aan het werk te onttrekken, zodat hij er de brui aan had gegeven.

12 juni 1987

In Florida is een jongen van veertien jaar achter slot en grendel gezet omdat hij aids heeft en seksueel actief was, waardoor hij een gevaar voor de samenleving opleverde.³³⁵

Hier in New York wordt het aantal drugsverslaafden die zich met naalden injecteren op 225.000 geschat. Dit bevordert de verspreiding van aids nog meer. Tot op dit moment stierven al 5.867 personen in New York City aan aids.³³⁶

Ronald Reagan heeft gisteren op enkele passen afstand van de beruchte muur in Berlijn een rede gehouden en luidkeels gesommeerd: ‘Mr. Gorbachev, open this gate. Mr. Gorbachev tear down this wall.’³³⁷ Dat is wel uitzonderlijk krachtige taal. In 1961 was ik samen met de fotograaf van Magnum, Leonard Freed in Berlijn toen de muur werd opgericht. Dit onding staat er al weer een kwart eeuw.

Ik bezocht Halim in de Juilliard School of Music. Hij speelde Variations on a Theme of Paganini van Brahms voor me. Daarna ben ik naar een andere oude vriend gegaan, Hashram Zainoeddhin, de architect.³³⁸ Hij heeft een opdracht gekregen een universiteit op het eiland Sumatra te bouwen, mede gefinancierd

335 The New York Times, 12 juni 1987, Robert McFadden.

336 The New York Times, 12 juni 1987, Ronald Sullivan.

337 The New York Times, 12 juni 1987, Gerald Boyd.

338 Zie ook Memoires 1961-1963, 1964-1966, 1972-1974, 1977-1978.

[p. 244]

door de Wereldbank. Van de 350 miljoen dollar die werd toegekend door de Wereldbank, bereikte misschien tien procent de plaats van bestemming op Sumatra. Hij vroeg me deze corruptie geheim te houden.

13 juni 1987

Washington

Uitstekende ontmoeting met premier Jules Wijdenbosch van Suriname in aanwezigheid van ambassadeur Arnold Halfhide - die een vette sigaar rookte - in het Watergate Hotel in Washington dc. Het gesprek was in de roos en super vertrouwelijk. Ik brak vooral een lans voor Michel Aboikoni en bepleitte dat hem een betrekking op de ambassade in Den Haag zou worden aangeboden, nadat zijn leven - eigenlijk door toedoen (ongewild) van Bouterse en Herrenberg - voorlopig totaal verwoest is.

Vervolgens vertelde Wijdenbosch, hoe Hans van den Broek - toen Den Haag er lucht van kreeg dat Desi Bouterse, Jules Weidenbosch en Henk Heidweiller naar de oas in Washington zouden gaan - zich naar de vs had gespoed om hun reis te kunnen verzieken. Dat zijn dezelfde stunts die Joseph Luns uithaalde om te voorkomen dat president Sukarno in Londen, Parijs, Rome en Bonn zou worden ontvangen. Het lukte in Londen, maar het mislukte in Frankrijk, Duitsland en Italië. Alle blunders die tegenover Indonesië en Sukarno werden uitgehaald, worden volgens het boekje herhaald tegen Suriname en Bouterse. Het resultaat van de handelswijze van Hans van den Broek is geweest, zoals nrc Handelsblad berichtte, dat Bouterse thuis bleef en Wijdenbosch en Heidweiller zonder diplomatieke égards werden ontvangen.³³⁹ Dat dit in naam van het koninkrijk gebeurt, is een grof schandaal.

Intussen heeft Wijdenbosch op 10 juni een rede voor de oas gehouden en gaf daarbij een exemplaar van de ontwerp-grondwet aan de leden van de coalitie van het noordelijke en zuidelijke Amerikaanse continent. De ambassadeur beloofde enkele exemplaren naar Amerbos te zullen zenden.

Wijdenbosch vertelde verder dat Brunswijk doorging met hit-and-run-aanvallen tegen het Surinaamse leger, waarop ik uit de doeken deed hoe oud-ambassadeur D.J. van Houten nog een poging had ondernomen om Brunswijk in Parijs de kast in te laten draaien. Wijdenbosch: ‘Den Haag steunt Brunswijk onderhands, want als ze daar en in Washington het maar zouden willen, was hij morgen van het toneel verdwenen.’

339 NRC Handelsblad, 10 juni 1987.

[p. 245]

Ik antwoordde: ‘De brave Haagse heren fulmineren in de wereld tegen terrorisme, maar Zuid-Afrika en Suriname vormen daar een uitzondering op. Van den Broek speelt een maffiaspel.’ Ik herinnerde hem aan Turco Westerling, de voormalige kapitein uit het Koninklijk Nederlandse Leger, die terreur in Indonesië ontketende en gered werd door een vliegtuig van de Koninklijke Marine.

Jules vertelde eveneens over het lanceren van de Nationale Democratische Partij (ndp) door Desi Bouterse, waarvan Wijdenbosch de voorzitter is en Bouterse zelf de tweede man achter de schermen blijft. Zo ken ik Bouterse. Zo heeft hij dit uitgekiend, want hij weet dat uiteindelijk bij hem de feitelijke leiding berust. Ik vind het maar een griezelig experiment. Wijdenbosch leek er erg optimistisch over te zijn. Ook bracht ik het gesprek opnieuw in de richting van een klacht van Suriname bij het Internationale Hof, omdat Den Haag op onwettige gronden de cons-gelden die Suriname toekomen achterhoudt. Ik legde uit de zaak met de ambassadeur van India in Paramaribo in detail besproken te hebben en dat Suriname een voormalige rechter van India bij het Hof in Den Haag als advocaat zou kunnen krijgen. Ook Sovjetambassadeur Igor Bubnov in Paramaribo had gezegd dat een klacht haalbaar was. Ambassadeur Halfhide ging nog verder: ‘Het zou het beste zijn de hele tent (ambassade) in Den Haag te sluiten en alleen het consulaat-generaal in Amsterdam open te houden.’

Premier Wijdenbosch sprak soms vertrouwelijk met mij, als Halfhide aan de telefoon was. Zo vertelde Jules dat minister Heidweiller weer naar Den Haag wilde om een gooi te doen naar het terugwinnen van D.J. van Houten als ambassadeur in Paramaribo. ‘Ik heb hem duidelijk gemaakt,’ aldus de premier, ‘dat als er iemand naar Den Haag gaat, dan ben ik dat.’ Halfhide ondersteunde de benadering van het Internationale Hof en zei tegen Wijdenbosch dat de premier bij terugkeer in Paramaribo tegen de pers zou kunnen zeggen dat stappen bij het Hof in voorbereiding waren.

Ik vloog met de Shuttle terug naar Manhattan en viel in het toestel in slaap.

Ik geniet intens van dit laatste weekeinde in New York.

14 juni 1987

New York

Het overheersende gevoel in New York is: teveel mensen, teveel idioten, te smerig en vies, de straten zijn hopeloos vol met gaten, in de bus rammel je erdoor uit elkaar, men prijst artike-

[p. 246]

len constant te hoog (ik zag een heerlijk trosje druiven, drie dollar 65 cent, gaf het natuurlijk terug), de mensen zijn gespannen, snel geïrriteerd, zijn altijd gehaast, toeteren als gekken, het is een samenleving op weg stuurloos te worden, terwijl niemand het meer merkt. Robert Jay Liftons ‘immunization process sets in’, het wordt gewoon. Bertie moet 15.000 dollar van zijn agent hebben voor uitgevoerde schoonheidsbehandelingen. Hij belt de accountant al dagenlang maar de man hangt op, of er wordt gevraagd om terug te bellen. Intussen weet letterlijk niemand antwoord te geven wie ze denken dat de volgende grote leider van deze samenleving zal worden.

Mijn oude vriend Kenneth B. Clark, de zwarte psycholoog, spreekt op televisie over ‘rage and outrage of blacks against subtle or open racism.³⁴⁰ How to deal with this rage? Hitler got rid of Jews through yellow stars. Blacks in America don't need that sign.’ Clark wijst er vervolgens op dat straffen voor ‘interracial violence’ veel lager zijn dan wanneer woedende zwarten blanken aanvallen. Eerst werd gehoopt dat de benoeming van zwarte burgemeesters de situatie voor zwarten zou helpen verbeteren, maar ook dat gebeurde niet. Zwarte burgemeesters werden gekozen, maar kregen noch de middelen, noch de bevoegdheden die ze nodig hadden. ‘Skin colour remains a determining factor to what happens to a person in America,’ aldus Clark. Hij ging zelfs zo ver te zeggen dat donker gekleurde Puerto Ricanen niet dezelfde kansen krijgen als lichter gekleurde landgenoten. Hij denkt dan ook niet dat er tot het jaar 2000 veel zal veranderen in de verhouding tussen de rassen in de vs. ‘The twentieth century will be marked by the colour-line between people. It will remain a factor to be wrestled with.’ Ik ben meer overtuigd dan ooit, dat ik voor het Zuid-Afrikaanse publiek een boekje moet gaan schrijven om te laten zien wat er zich in de vs op het gebied van rassenstrijd afspeelt.

The New York Times meldt dat de ussr enorme raketten in aanbouw heeft ‘that could convert sunlight into electricity for cities and industry.’ De onlangs gelanceerde raket Energia is er een voorloper van. De president van de Academie voor Wetenschappen van de ussr, Guri Marchuk spreekt over ‘the industrialization of space’.³⁴¹

Paul Kennedy, historicus aan Yale University analyseert de problemen rondom de ontspanning in de ussr: what gorbachev is up against.³⁴² Hij noemt Gorbatsjov ‘the most intelli-

340 Zie Memoires 1972-1975, 1976-1978.

341 The New York Times, 14 juni 1987, William Broad.

342 The Atlantic, juni 1987.

[p. 247]

gent and dynamic leader of the ussr since Lenin himself what can hardly be disputed.’ Ik schreef in de kantlijn: ‘en de gevaarlijkste leider sinds Lenin,’ want ik ben ervan overtuigd dat als dit zo doorgaat, hij zeventig jaar werk en offers om een socialistische samenleving op te bouwen, binnen de kortste keren zal vernietigen. Paul Kennedy zegt dat Gorbatsjov verder wil gaan dan Joeri Andropov en dat is precies de ramp. In de kantlijn: ‘Omdat Andropov besefte dat hervormingen stap voor stap dienden te geschieden.’

Geraldine Page is overleden. Ik zag haar ooit acteren.³⁴³ Zij was een prominente actrice in de vs.

Kapitein Etienne Boerenveen, de rechterhand van Desi Bouterse, die hier gevangen zit nadat de Westerse geheime diensten een val voor hem zetten in Florida in verband met een gesprek over drugshandel is naar Danbury, Connecticut overgebracht. Premier Wijdenbosch zei tegen mij in Washington: ‘Ze houden opzettelijk Boerenveen vast omdat ze weten dat Desi hem nodig heeft.’

Ik antwoordde: ‘Voor mij was het vanaf het begin duidelijk dat Washington en Den Haag achter deze smerige affaire zaten.’ ‘Boerenveen is vooral bekend met Oost-Suriname waar Brunswijk zit en waar we hem juist nu erg nodig hebben.’

Rutgers University Press heeft de eerste volledige publicatie van brieven van Fjodor Dostojevski verzorgd. Na zijn eerste roman Arme mensen (1846) werd hij gearresteerd door het regime van de tsaar vanwege zijn contacten met socialistische sympathisanten en naar Siberië verbannen. In 1859 keerde hij naar Sint Petersburg terug, maar in de jaren zestig week hij naar West-Europa uit en schreef er zijn beroemdste romans. De brieven die hij naar Rusland schreef, zijn nu gebundeld en bevatten schitterende passages.

343 Zie Memoires 1959-1961.

15 juni 1987

Ik schreef Hans van den Broek vanwege diens ondermaatse (van Luns nageaapte) gedrag jegens Suriname. Dat die mijnheer zich maar moet bedenken dat zijn smerige streken nu misschien niet in de openbaarheid komen, maar dat zijn gedrag eens bekend zal worden.³⁴⁴

Kort bezoekje aan Arnold Hutschnecker in diens praktijk aan Park Avenue. Hij vond Gorbatsjov ‘a blessing’. Ik liet het maar zitten, want de man is een onvoorstelbare ramp. ‘Gorbachev is sincere. He wants to electrify the nation, like Lenin

344 Zie bijlage 54.

[p. 248]

taught. It was the West that made the ussr strong by threatening Mother Russia by building military bases all around them,’ aldus de psychiater. ‘If Gorbachev does not succeed, we will get the old Bolsheviks back. If we do not help him, we may cause the military to take over in the Soviet Union.’

Eduardus and Judy Halim kwamen bij Bertie Hilverdink dineren. Eduardus denkt dat ambassadeur Alatas en de Indonesische regering hem niet echt te hulp zullen komen, omdat hij een Indonesiër van Chinese origine is.

16 juni 1987

Ik kocht Frye boots voor Jan Cremer. Hij had me gevraagd die voor hem mee te brengen.

Opmerkelijk vind ik het standpunt van de voormalige West-Duitse kanselier Helmut Schmidt, die voorstelt de navo op te heffen. Er moet een Europese defensie-organisatie komen met de Franse en Duitse legers als kernmacht. Ik ben het hier zeer mee eens. We moeten van Amerika af. Nu er een andere wind waait in Moskou, wordt het de hoogste tijd dat Europa de kant van de Charles de Gaulle-visie opgaat, één Europa, maar dan niet van Normandië tot de Oeral, maar van Normandië tot Kamtsjatka.³⁴⁵

345 The Wall Street Journal, 16 juni 1987, Robert Keatley.

New York - Amsterdam

De dissident Vladimir Boekovski schreef in het blad Commentary het artikel will gorbachev reform the ussr? Ik denk dat de man in meer dan één opzicht gelijk heeft. Gorbatsjov helpt de ussr naar de knoppen. Ik lees verder een pocket van Strobe Talbott en Michael Mandelbaum waarin Gorbatsjov en Reagan worden vergeleken, beide rampzalig als je het mij vraagt. De huidige vorm van Sovjetsocialisme werkt duidelijk niet en moet doorbroken worden, in het belang van de mensen in dat land op de eerste plaats. Maar is Westers kapitalisme het beste alternatief? De excessen in de zogenaamd vrije Westerse wereld zijn al even desastreus. Het was Herman Kahn die de term ‘the chronic poor’ gebruikte voor wat hij zag als de onvermijdelijkheid van ‘armen’, hoe je de samenleving ook inrichtte. Hoe een gulden middenweg te bereiken?