Memoires 1984-A

[p. 209]

Amsterdam

17 mei 1984

Amerbos

Het eerste wat ik zag, toen ik het huis binnenwandelde was Peters leren jack in de keuken. Ik haastte me naar de slaapkamer, maar hij was er niet. Hij was bij zijn moeder in Tilburg. Ik heb de cadeautjes uit New York voor hem in zijn kamer gelegd.

Gerrit Jeelof en Philips willen ter ‘finale kwijting’ 15.000 gulden betalen voor alles wat ik de afgelopen jaren voor ze heb gedaan in Moskou.²⁸⁵ Ik heb Voetelink opgebeld, om te zeggen dat ik dit bedrag totaal onacceptabel vond. Het briefje van Voetelink was ook weer erg slap.²⁸⁶

Arbatov deed moeite voor mij bij Alexandrov.²⁸⁷ Wim Hazeu vindt het moeilijk te pruimen dat Alfred Vierling een goede vriend van mij is (en blijft). Druiloor Droogleever Fortuijn heeft zich nu tot de nvj gericht over mijn zogenaamde schuld aan Buitenlandse Zaken,²⁸⁸ je moet het lef maar hebben. Briefje van Adriaan van Dis,²⁸⁹ en een van Lloyd deMause over de conferentie in New York.²⁹⁰ Ook een briefje van Panorama.²⁹¹ Wim Hazeu wijst in een tweede brief de Centrumpartij voor honderd procent af,²⁹² wat ik dus ook doe, maar wat geheel buiten het feit staat dat politiek gezien de cp er is, en Vierling - op het persoonlijke vlak - een vriend is.

nrc Handelsblad schreef over de persoonlijke aanval van Luns op De Ruiter in Brussel na afloop van een vergadering van navo-ministers en noemde deze ‘hoogst ongepast.’ Het blad voegde eraan toe: ‘Ervaren diplomaten lieten weten zoiets nog niet te hebben meegemaakt. (...) Het citeren van uitspraken van ministers, gedaan in vertrouwelijk beraad, betekent dat Luns de ongeschreven regels heeft geschonden. (...) Luns staat al met één voet in een leven-in-ruste. Kennelijk was de verlei-

285 Bijlage 67.

286 Bijlage 68.

287 Bijlage 69.

288 Bijlage 70.

289 Bijlage 71.

290 Bijlage 72.

291 Bijlage 73.

292 Bijlage 74.

[p. 210]

ding te groot om deze kans op enige nagalm bij zijn vertrek ongebruikt voorbij te laten gaan.’

De Telegraaf blijft echter een fervent pleitbezorger voor Luns en lanceert een frontale aanval op minister de Ruiter van Defensie vanwege de Nederlandse aarzeling kruisraketten te plaatsen, in de hoeveelheden, die de heren in Washington graag wensen. Op 30 mei zal president Ronald Reagan de hoogste burgerlijke onderscheiding van de vs, The Medal of Freedom, aan Luns uitreiken. Het doet me deugd dat deze loopjongen van de Amerikanen van mij al sinds 1956 een persoonlijke vijand en tegenstander is geweest. Ik minacht die man tot in het merg van mijn botten.

Robert Molteno van zed Books heeft al naar Cuba geschreven dat hij belangstelling heeft voor de Engelse uitgave van het Rodriguez-manuscript.

Jan Mets - en dat valt me bitter tegen - heeft Ronald Gase een advocaat op zijn dak gestuurd, omdat na het lange zwijgen van Mets, Ronald - op mijn advies - naar Hazeu ging en daar meteen een contract kreeg voor zijn Nieuw-Guinea boek.

Het aantal aids-doden in Nederland is nu tien.

Ik heb het eerste Claus-artikel gelezen, en eigenlijk dekt de omslag van het blad opnieuw de lading niet. Maar goed, het is geschied.²⁹³

293 Zie bijlage 75.

18 mei 1984

André Haakmat belde. Hij had een ontmoeting van drie uur gehad met ambassadeur Henk Herrenberg, dat uitstekend was

[p. 211]

verlopen. Het wachten was nu op Herrenbergs terugkomst uit Paramaribo. Chin A Sen had over mijn ‘dossier’ gezegd dat zijn reis naar de vs ‘onschuldig’ was geweest. Haakmat vond het dossier ‘uitstekend’.

Alfred Vierling gaat 20.000 vlugschriften verspreiden om een zetel bij de Europese verkiezingen op 14 juni a.s. te proberen bemachtigen.²⁹⁴ Intussen had hij al drie Jonge Geuzen in zijn vingers gehad, terwijl Janmaat in de koffer was gedoken met de echtgenote van een cp-bestuurslid, waarmee hij nu wordt gechanteerd.

De Telegraaf meldt dat er contacten zijn geweest tussen de klm en de slm om de lijn naar Paramaribo weer op te starten. nrc Handelsblad bericht dat Suriname de luchtverbinding wil hervatten. Dat besluit komt van Bouterse waar Harvey Naarendorp en ik behoorlijk aan meegesleuteld hebben.

Henk Heidweiler schijnt ambassadeur van Suriname in Nederland te worden.

294 Zie bijlage 76.

19 mei 1984

Ben naar het graf van mijn ouders in Bilthoven geweest.

Sprak anderhalf uur met Lex Poslavsky. Hij heeft me voor de ergste blunders in mijn komende Claus-boekje behoed. Hij had uitstekende suggesties en ideeën. Ik maakte nauwkeurige notities. ‘Kom maar gauw weer,’ waren zijn laatste woorden. Telefoneerde met broer Theo in Zwitserland. Hij had het Bouterse-boekje gelezen. ‘He seems a nice guy. He could be a friend of mine,’ zei hij.

Cécile van Lennep is met twee dochters op reis in Frankrijk en geniet in Cannes.

Om 19:00 uur kwam Peter uit Tilburg. Ik keek al naar hem uit, met zijn blonde kop. Ik besloot hem in etappes de cadeautjes uit Amerika te geven. Steeds verraste ik hem met wat anders. ‘Als mijn moeder dit kon zien!’ riep hij uit. ‘Ik krijg het er warm van.’ Dat heeft hij altijd op zulke momenten.

Later hebben we de soap Dynasty uitgezet en zijn de polders ingegaan, voor mij vandaag de derde maal.

21 mei 1984

Bob Woodward schrijft dat de cia de hulp heeft ingeroepen van de regeringen van Saoedi-Arabië en Israël om aan geheime operaties mee te doen gericht tegen Nicaragua.²⁹⁵ Verraders.

295 Herald Tribune, 21 mei 1984.

[p. 212]

De zoon van de mij bekende admiraal Zumwalt, Elmo R. Zumwalt III, heeft lymfklierkanker waarschijnlijk opgelopen in Vietnam, toen zijn vader opdracht gaf het giftige ontbladeringsmiddel Agent Orange over de oerwouden te sproeien zodat de Noord-Vietnamese en Vietcong guerrilla's zich er niet langer in konden verschuilen, bovendien verwoeste het de oogsten. Alleen een Amerikaan komt op een dergelijk waanzinnige gedachte. Nu zeggen vader en zoon dat de kanker daar waarschijnlijk aan te wijten is. Geloof het of niet, de admiraal houdt ook nu nog vol dat zijn besluit het gif te doen verspreiden duizenden Amerikaanse levens zou hebben gered. Zijn kleinzoon, Russell Zumwalt (7) werd met een lichamelijke afwijking geboren, ook het gevolg van opa's ‘wijze besluit’. Het is te walgelijk voor woorden.²⁹⁶

Vanmorgen belde Piet Schaepman weer eens. ‘Verdien je geld?’ vroeg hij, wetende dat als je Den Haag op je nek hebt - hij ligt zelf al vele jaren met Buitenlandse zaken overhoop - je moet zorgen inkomsten te hebben, want ze zullen alles doen om je financieel de nek om te draaien. Ik vertelde over sommige van mijn plannen. Hij drukte me op het hart niemand iets te zeggen over een mogelijke bananenplantage in Suriname. Hij was overigens van mening dat Alfred Vierling gelijk had, omdat die heeft gezegd dat het vreemdelingenprobleem even ernstig was als de kwestie zure regen. Hij wilde wel eens het programma van de Centrumpartij lezen, wat ik vervolgens Vierling heb gevraagd hem toe te zenden.

Piet vertelde: ‘Ik reisde in een trein naar Weert en tegenover me zat een Surinamer van 22 jaar. Ik was moe en gaapte. “Hebt u geen manieren geleerd om uw hand voor de mond te houden,” zei de jongen. “Ik heb vele jaren in het buitenland vertoefd, waaronder in landen in Afrika, maar niemand is ooit zo onhebbelijk tegen me geweest,” reageerde ik. Waarop een andere mijnheer in de coupé opmerkte: “U bent zeker van de Centrumpartij.”’

Tante Yuut Mennega-Oltmans belde op vanuit Soest. Zij was weer gevallen. Zij is al ver in de tachtig. ‘Wim,’ zei ze, ‘verlang er maar niet naar oud te worden. Het is vreselijk.’ Ik denk er soms over, maar we kunnen ons het pas echt voorstellen als het zover is.

Ik zie dat - toen ik in Cuba was - Richard Nixon een toespraak heeft gehouden voor 400 Amerikaanse hoofdredacteuren.²⁹⁷ Dit was de eerste keer sinds 1973, toen hij bij een soort-

296 Herald Tribune, Kathy Sawyer, 21 mei 1984.

297 The New York Times, Jonathan Friendly, 10 mei 1984.

[p. 213]

gelijke gelegenheid uitriep: ‘I am not a crook’ en spoedig daarna het Witte Huis moest verlaten omdat bewezen was, dat hij wel een crook was. Hij oogstte nu een volle minuut applaus van de belangrijkste journalisten in de vs. Het geheugen blijft het meest krakkemikkige orgaan in het menselijk lichaam.

Simone de Beauvoir schreef over Sartre op leeftijd het boekje Adieux.²⁹⁸ Zij beschrijft de man op wie zij ooit verliefd was als iemand, die zich afvroeg of zijn nieuwe gebit zijn spraak zal veranderen, als de man die incontinent werd, als de man die zich verbeeldde dat een hond tegen zijn been had geplast. Of aan zijn schrijftafel zat en zei niets meer te vertellen te hebben. Sartre vroeg in Venetië: ‘Doesn't it bore you being with a little creature who walks so slowly?’

Sartre was op zijn oude dag niet alleen totaal afhankelijk van anderen, hij was blind en moest worden voorgelezen, en was mentaal verward. Zo beschrijft Simone de situatie dat hij op zijn horloge keek en als ze dan vroeg of hij een afspraak had antwoordde: ‘Ja, natuurlijk, met de vrouw die ik vanmorgen in het café ontmoette.’ Maar hij was niet in een café geweest, dus was er ook geen vrouw voor een afspraakje. Wat een afschuwelijk verhaal. Waarom heeft zij dit geschreven?

298 The New York Times, Douglas Johnson, 6 mei 1984, Simone de Beauvoir, Adieux, A Farewell to Sartre, Pantheon, New York, 1984.

22 mei 1984

Eegje Schoo heeft weer eens gezegd geld aan Suriname te willen geven, maar dan uitsluitend voor kleine particuliere projecten, die door de Nederlandse ambassade in Paramaribo worden voorgelegd.

Ook Cuba heeft voor de Olympische Spelen in Los Angeles afgezegd.

In Afghanistan gevangen genomen en aan Zwitserland uitgeleverde Sovjetsoldaten, kunnen als het aan Hans van den Broek ligt een beroep op asiel doen in Nederland.

Peter verdiept zich weer in het Claus-boekje. Hij maakt nauwkeurig per bladzijde aantekeningen voor suggesties. We waren even in de stad en zijn later ver de polders ingegaan. Een heerlijke dag samen op Amerbos.

23 mei 1984

Henk Hofstede, vicevoorzitter van het cnv heeft twee uur met Desi Bouterse gesproken in Paramaribo en is volgens de Volkskrant²⁹⁹ mild over de bevelhebber. ‘Bouterse gelooft in zijn ei-

299 De Volkskrant, 22 mei 1984.

[p. 214]

gen zending. Hij is ervan overtuigd dat Suriname hem nodig heeft en dat hij het goed doet,’ aldus Hofstede op een persconferentie. Hij was in Paramaribo met twee collega's uit het Wereldverbond van de Arbeid om een onderzoek in te stellen. Het blijft frappant dat alle mensen die Bouterse ontmoeten andere geluiden mee terugbrengen dan de thuisblijvende kletsmajoren.

Mijn oude vriend, Imre Holai³⁰⁰, Hongaarse diplomaat op het vn-hoofdkwartier is gekozen tot voorzitter van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Hij wordt in The New York Times beschreven als ‘charming,’ ‘disciplined’, ‘urbane’, ‘correct’ en ‘self confident.’ Althans zo zien westerse diplomaten hem.³⁰¹

De Nederlandse ambassadeur bij de navo, Jaap de Hoop Scheffer, zal Luns in passende woorden terechtwijzen voor diens poging tot inmenging in de discussie in en het zaaien van verdeeldheid binnen het Nederlandse kabinet en het tegen elkaar opzetten van ministers.³⁰²

Israël maakt veelvuldig gebruik van drones (vliegtuigjes zonder piloot). De vs hebben van die toestellen met afstandsbediening van Israël gekocht.³⁰³

Ik heb een bespreking met advocaat Voetelink. Ik maakte duidelijk dat ik niet met minder dan 50.000 gulden van Philips genoegen zou nemen. Hij dacht dat Philips met een aanbod van 15.000 gulden nog niet het achterste van de tong had laten zien. Hij stelde voor dat hij Rutgers zou schrijven dat met 25.000 gulden de zaak rond zou zijn. Ik ging er tegen mijn zin mee akkoord. Voetelink scheen opgelucht. Hij verzekerde mij dat zijn declaratie voor deze zaak de 2.000 gulden plus btw niet zou overschrijden.³⁰⁴ Intussen had hij Motke Chanoeka een declaratie van 900 gulden voor het opstellen van de zakelijke overeenkomst met mij gestuurd. Het is overal hetzelfde. Prompt doet Chanoeka niets meer met onze plannen. Gerbia, de vrouw van Chanoeka stuurde naar aanleiding van de declaratie Voetelink een briefje, wat boekdelen sprak.³⁰⁵ En dat zijn ‘huisvrienden’ van Soestdijk.

In Thermos liepen Peter en ik tegen het Franse vriendje van George Tor van de nos aan. Ik vond dat hij er slecht en verma-

300 Zie ook Memoires 1959-1961.

301 The New York Times, Bernard Nossiter, 21 mei 1984.

302 NRC Handelsblad, 23 mei 1984.

303 The New York Times, Richard Halloran, 23 mei 1984.

304 Later zou Voetelink de helft, 12.500 gulden inhouden. Toen ik om een specificatie vroeg heeft hij verzuimt die ooit te geven.

305 De krabbels van Gerbia Chanoeka zitten in mijn dagboek.

[p. 215]

gerd uitzag, en vroeg hoe het met George was. Hij aarzelde. ‘Heeft hij aids? vroeg ik. Inderdaad, al één jaar was hij ziek en de afgelopen drie maanden lag hij in een ziekenhuis. George is 39 jaar.

24 mei 1984

De Telegraaf noemt het aanstaande vertrek van Henk Herrenberg ‘één der meest bizarre episoden in de geschiedenis van het diplomatieke verkeer tussen Nederland en het buitenland’ welke nu wordt beëindigd. Daarom wordt het afscheid van Herrenberg ‘met vreugde tegemoet gezien.’ Je weet wie het zegt.

Peter en ik hebben een hele fijne dag, met veel gezelligheid. Vanavond wilde hij naar Sylvie Vartan kijken. Maar eerst belde Edwin 25 minuten lang op, en later zat hij ik weet niet hoe lang aan de telefoon met Hans Lonis. Dat ergerde me. Ik wilde zo graag dat hij hoofdstuk 2 nog leest, want morgen vertrekt hij weer naar Londen.

Alfred Vierling belde dat hij geheime informatie had voor mijn serie over Claus in Panorama. Er was van de Gouden Koets een kopie gemaakt. Er was een nep-Beatrix, een mevrouw die zelfs haar tanden als de koningin had laten namaken en daarom wist niemand ooit of de echte of de namaak Beatrix in de koets zat. Mijn haren rijzen te berge van zulke onzin. Ik dacht: wie zou erachter zitten om dergelijke verzinsels aan mij te laten doorspelen via een mij bekend persoon in de hoop dat ik op die manier mijn publicatie belachelijk zou maken?

Ronald Gase belde dat Wim Hazeu hem had opgedragen zijn Nieuw-Guinea-manuscript niet eerst aan mij te laten lezen.

25 mei 1984

Ik wekte Peter om 07:45 uur met grapefruitsap, maar hij zei besloten te hebben nog niet naar Londen te gaan. Hij had weer helemaal niet kunnen slapen.

Na de laatste hand te hebben gelegd aan het tweede deel van de Claus-reportage liet Panorama het vanmorgen ophalen.

Gisteren bezocht ik Coté op de amro-bank naar aanleiding van de brief van 14 mei l.l. waarin vaap Moskou het geld terugvraagt, waar ik niet over pieker natuurlijk.³⁰⁶

Hij vertelde dat er een nieuwe directeur was gekomen, ene Ter Haar uit Hilversum, die mijn schuld afgelost wilde zien. ‘Hij zit achter u aan.’ Ook al zou ik 75.000 gulden afbetalen, dan stond

306 Zie bijlage 77.

[p. 216]

er nog een ton open en dat was teveel. Mijn goud was nog maar 80.000 gulden waard en de regel was dat ik dus maximaal 40.000 mocht lenen. Mijn hypotheek zou bovendien niet verder kunnen worden verhoogd. Ik zei te zullen doen wat ik kon om te beginnen met 75.000 gulden bijeen te brengen.

Eindelijk het verlossende telegram uit Moskou.

Ik heb Dobroselsky echter moeten informeren dat ik de tweede helft van juni een afspraak had met Carlos Rafael Rodriguez, de huidige voorzitter van comecon, om een boek met hem af te maken. Ik heb wel toegezegd de eerste serie vragen voor Anatoly Alexandrov via ambassadeur Beletski te zullen inzenden. Mevrouw Geluk van uitgever Anthos in Baarn, dat nu onder Wim Hazeu ressorteert (‘ik heb dit winkeltje al zovele jaren gerund, maar Wim is mijn directeur, wat kan ik doen? Wim tekende met Ronald Gase zonder dat ik het wist.’) zei me het prima te vinden wanneer Gase wel zijn manuscript aan mij zou laten lezen. Zij vond dat Hazeu ‘erg raar heeft gedaan om dit te verbieden.’

‘Hazeu's advies aan Gase beschouw ik zelf als a vote of no confidence,’ zei ik haar. Ronald heeft inmiddels besloten, belde hij, om me zijn manuscript wel te laten lezen.

Henk Herrenberg is terug uit Suriname en heeft opdracht een nieuwe reis voor me te regelen. Hij liet doorschemeren aanvullende informatie te hebben meegebracht.

Peter genoot van Thermos. We hebben het zeer gezellig gehad en veel gelachen. Morgen gaat hij terug naar Londen.

26 mei 1984

Schiphol

Henk Herrenberg was om 14:00 uur precies in het Hilton. Hij roerde de volgende punten aan: ‘Laat André Haakmat verder aan mij over. Hij zit nu in de klem. Ik voer hem af en toe een banaan. Doe verder niets meer in die zaak. Laat Chin A Sen voor wat hij is. Hij is nu toch uitgespeeld.’

‘Jij krijgt nu de afwikkeling van de klm-zaak. Het gaat erom dat vast komt te staan dat jij de kwestie van het herstellen van de lijn naar Paramaribo nu afmaakt. Bezoek Orlandini om precies zijn wensen te kennen.’ Ik was zeer verheugd, want dit

[p. 217]

betekent volgens de letter of intend met de klm, één ton voor mij. Dan kan ik de last van de amro ook van mijn schouders duwen.

Hij vertelde dat premier Wim Udenhout en Edgar Amanh hem een telegram hadden gestuurd dat hij teveel van zijn post in Den Haag weg was. ‘Ze verdenken mij ervan achter het Dossier over Chin A Sen te hebben gezeten, en nu zeggen ze dat ik mij ondisciplinair gedraag. Ik antwoord niet, want ze vliegen er straks allebei uit. Eind van het jaar komt er een nieuw kabinet.’

Herrenberg is samen met kapitein Boerenveen in Singapore geweest. Vervolgens is Boerenveen naar New York en Washington gegaan om over een imf-lening te spreken. Het imf eist echter eerst een devaluatie van 30 procent van de Surinaamse gulden, wat niet mogelijk is zonder uitbreiding van de export. Ik zou dit met ambassadeur Lampreia van Brazilië moeten bespreken. Ook adviseerde Herrenberg me voorlopig Henk Heidweiler, de nieuwe ambassadeur, links te laten liggen. ‘Die probeert er bij de pers in te komen. Dan merkt hij wel als hij er eenmaal zit met wat voor makrelen hij hier te maken heeft.’ Henk vervolgde: ‘Ik heb uitgebreid met de bevelhebber over jou gesproken. Het gaat prima in Suriname. Hij heeft de zaak volkomen onder controle.’ Ik vroeg hoe het nu met zijn veiligheid was. ‘Daar is hij inderdaad nonchalant in. Ik zat in het paleis op hem te wachten. Hij kwam van de premier en stak gewoon te voet de straat over,’ zei Henk. ‘Dan is hij soms gewoon een schietschijf.’ Herrenberg wil dat ik woensdag al naar Paramaribo afreis, ‘dan word je niet meer door Buitenlandse Zaken opgehaald, maar door de militairen.’

De Telegraaf meldt dat het Italiaanse artsenpaar Andrea en Laura Nannipieri 25.000 gulden schadevergoeding eisen van koningin Beatrix na een forse botsing vorig jaar op 19 juli toen Beatrix zelf een Ford Grenada bestuurde van het vliegveld in Pisa naar de villa van de koninklijke familie in Tavernelle, Toscane. Het echtpaar dat in een rode eend reed, was nagenoeg ingeblikt na de aanrijding door de koningin en moest door de brandweer uit een totaal vernielde auto worden bevrijd. Hoe is het mogelijk dat deze mensen niet onmiddellijk geruisloos zijn schadeloosgesteld? Dat ze het in godsnaam zo ver hebben laten komen bewijst weer de krenterigheid en het onfatsoen, om deze oer-Hollandse woorden te gebruiken, van regering tot en met het Huis van Oranje.³⁰⁷

307 De Telegraaf, 26 mei 1984.

[p. 218]

Amsterdam- Zürich

Toen ik een Transavia-toestel aan de B-pier zag staan, dat werd geladen, werd ik door verdriet over Eduard overvallen en was in tranen.

Herrenberg zei: ‘Jou zullen ze pas waarderen na je dood.’

27 mei 1983

Neuheim

Het Luns-verhaal dat Panorama wil hebben spuit er vanzelf uit. Onbegrijpelijk eigenlijk.

Broer Theo haalde me op van het vliegveld Kloten. Hij geeft altijd een sterke handdruk. Nellie had het avondeten geprepareerd en het was allemaal heel gezellig totdat zij aankondigde op televisie naar Lilli Palmer te willen kijken. Theo zei gedecideerd: ‘Wim komt zo zelden, geen tv vanavond.’ Hij begon later het Claus-boekje te lezen.

Ik droomde dat Theo me met een heel ernstig gezicht vertelde dat hij in Neuheim moest blijven - dus nog niet naar Zuid-Afrika terug zou gaan - omdat hij momenteel geen andere financiële uitweg zag.

28 mei 1983

Gisteren spraken we over ons verleden. Theo was het met me eens dat onze vader uit ergernis over de gang van zaken rond onze grootmoeder - waar onze moeder en tante vrijwel dag en nacht klaar voor stonden om te verzorgen - was overleden aan een hartaanval. Onverwacht veranderde Theo's gezichtsuitdrukking en zei: ‘Ik geef de voorkeur niet meer over het verleden te spreken, bygones are bygones.’ Ik antwoordde dat een neurotische reactie te vinden, maar we lieten dergelijke onderwerpen rusten.

Ik blijf het toch een vreemde reactie vinden, en denk dat het verband houdt met Nellie. Hij wil haar geen deel laten hebben in ons familieverleden, waar hij haar waarschijnlijk nooit iets over vertelde.

Ik zond Sergio Orlandini een telegram dat ik hem spoedig zou willen ontmoeten, want dat ik belangrijke informatie voor hem uit Suriname had.

Dmitri Ustinov, minister van Defensie, heeft bekend gemaakt dat de nieuwste Sovjetonderzeeërs nu in de wateren rond de vs varen en raketten aan boord hebben, die in tien minuten Amerika kunnenbereiken. Doe daar maar eens iets tegen.³⁰⁸ Intus-

308 The New York Times, John Burns, 20 mei 1984.