Inleiding
Gide, een van Willems favoriete schrijvers, schreef eens: ‘Believe those who are seeking the truth, doubt those who have found it.’ En Willem was zeker iemand die fanatiek naar de waarheid zocht. Ondanks alles wat hem tegenzat, liet zijn overtuiging hem nooit in de steek. Dus de vraag blijft, geloven wij hem? ‘We must’, volgens Gide. Laat de feiten voor zichzelf spreken, zoals die door Willem zijn genoteerd.
In de loop van 1976-77 reisde Willem menigmaal naar Amerika. Niet nieuw. Alleen nu werd Willem opnieuw geïntrigeerd door graaf George de Mohrenschildt. Willem was overtuigd dat deze man vitale informatie zou kunnen verschaffen over de moord op president jfk. Hij verzamelde uit alle hoeken van Amerika informatie dat zou kunnen leiden tot een oplossing van het complot tegen jfk. Hij schreef er een boekje over, en maakte een 40 minuten durende gefilmd interview met George de Mohrenschildt bestemd voor de Nederlandse televisie.
Oltmans' onderzoek veroorzaakte veel opschudding, wat culmineerde in een uur lang durend exposé voor The House of Representatives in Washington over de feiten van zijn bevindingen. Hij wist dat hij binnentrad in het gebied waar ‘angels fear to go’, maar in zijn onnavolgbare stijl ging hij door.
Ondanks ‘death threats’ en smerige opmerkingen van sommige van zijn collega's zoals, ‘hij is geen serieuze journalist, maar een fanaticus’, en ‘nobody takes him very seriously. You don't know where his facts end and his imagination begins’ kreeg hij George de Mohrenschildt zover dat hij een interview voor de Nederlandse televisie toe zou staan. Jammer genoeg vond dat niet plaats omdat De Mohrenschildt, tijdens een ommetje in Brussel, spoorloos verdween. Hij werd later dood aangetroffen in Amerika. Moord of zelfmoord?
Toen ik van zijn dood hoorde, verbaasde het me niet. Tijdens mijn ontmoeting met De Mohrenschildt in Londen, waar hij openlijk sprak over zijn vriendschap met Lee Harvey Oswald, de vermeende moordenaar van jfk, vond ik hem bijzonder angstig, op het paranoïde af.
Deze ontknoping van de affaire met George de Mohrenschildt leest als een thriller. In maart 1977 schreef Willem: ‘het is een film die zich voor onze ogen ontrolt.’
Eenzaamheid zou als een lange avondschaduw Willem achtervolgen. Zelfs toen hij in de zon lag aan het zwembad in Palm Springs, Florida, verlangde hij naar zijn kindertijd, zijn ouderlijk huis, De Horst, en schreef: ‘Het is alsof ik dan de bloeiende brem ruik of prachtige rododendrons. Het leven lijkt soms alsof het er nooit is geweest. Als in een flits schuiven de mensen voorbij die je ontmoet hebt en weer zijn verdwenen. De wereld is maar een eenzame plek.’
Tegen het einde van juli 1977 stond Willem onder enorme druk. Hij bleef zich door de staat en zijn collega's verraden voelen, en dat is tot zijn dood zo gebleven. ‘Mark Lane toonde op mijn persconferentie over mijn jfk-boekje in 1977 de stukken, die waren achterhaald aan de hand van de Freedom of Information Act, waaruit bleek hoe de cia en de inlichtingendiensten zich hadden uitgesloofd bepaalde journalisten in een kwaad daglicht te stellen en zodoende hun carrières en goede naam voorgoed te beschadigen. Ik weet dat “men” met mij in Den Haag hetzelfde heeft gedaan. Vandaar dat ik een proces ben begonnen tegen de staat met behulp van de vakbond.’ Zijn motoren stonden in de overdrive, en het bleek een lange en turbulente weg te worden.
Peter van de Wouw, Amsterdam 2007
Auteursrechtelijk beschermd