Laatste wapenfeiten

[p. 150]

Beatrix, Ruud en Jan

Met Jan Pronk heb ik over de jaren een haat-liefdecorrespondentie onderhouden. Laatst kwam ik hem tegen en zei hij, dat hij mijn brieven had bewaard. Toen Pronk na 1965 heftig voorstander was om de cia-coupgeneraals in Jakarta met miljarden in het zadel te houden, schreef ik hem, dat hij zich niet realiseerde waar hij mee bezig was, om zich te laten meeslepen door Washington. In 1972 luisterde ik tijdens een vergadering van de Club van Rome in Algiers naar een toespraak van Pronk over het dekolonisatieproces en de Derde Wereld, die zo raak was, dat ik enthousiast op hem afstormde en hem feliciteerde. Ook dit herinnerde hij zich in 2003. Langzamerhand was hij in Den Haag tot nagelbijten thuis veroordeeld, toen onverwachts bekend werd dat Kofi Annan hem tot zijn afgezant in Soedan had benoemd. Dezer dagen stonden Annan en Pronk samen de pers via cnn te woord. Rara hoe kan dat?

Hetzelfde met Ruud Lubbers. Ook hij liep na belangrijke verdiensten als premier een aantal belangrijke internationale functies mis en werd weggemoffeld als professor in Tilburg. Op Ria was hij al jaren uitgekeken en het leven zag er weinig rooskleurig voor hem uit. Na 1994 en het staatsbezoek aan Zuid-Afrika leerde ik hem enigermate kennen en ik zat in 1994 tegenover hem in het befaamde torentje. Hij vond dat de staat onrechtmatig en onbehoorlijk had gehandeld. Zelf met handen en voeten gebonden aan het Haagse gedoe, kon hij me maar in beperkte mate te hulp komen. Maar goed, als donderslag bij heldere hemel benoemde Kofi Annan hem tot un tsaar voor de vluchtelingen.

En nu komen we bij Beatrix. Wat had Kofi Annan in hemelsnaam te zoeken bij het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima? Als rechtgeaarde dochter van prins Bernhard reisde de kroonprinses als jonge vrouw mee met haar vader naar Bilderbergconferenties en leerde het vak van lobbyen en scharrelen achter de coulissen van de wereldpolitiek van hem. Bernhard had netwerken en zo heeft Beatrix de hare. Haar vader belt een Amerikaanse uitgever dat hij moet ophouden met de Oranjes miljarden toe te dichten die er niet zijn, en het gebeurt. Beatrix springt

[p. 151]

er zorgvuldiger mee om. Wat zij doet is strak afgeschermd van de publiciteit. Ze zei eens tegen een hoge Amerikaanse bezoeker dat zij tegen kruisraketten was, die dat de pers meedeelde. Dat zou haar niet nog eens overkomen. Het valt natuurlijk nooit te bewijzen welke telefoonnummers de majesteit op Noordeinde draait. Maar het blijft opvallend, dat twee op een houtje bijtende, kundige Nederlandse politici, Ruud en Jan, hun loopbanen nu kunnen beëindigen met opvallend hoge benoemingen juist door een huisvriend van de Oranjes, Kofi Annan. Als deze analyse klopt, dan kan men concluderen, dat haar opleiding bij haar vader voor Nederland belangrijke vruchten afwerpt. De koningin slaat gewoon geklets met ministers over, gaat recht op haar doel af, wint veel tijd, en de klus is geklaard. Zij had slechtere keuzes kunnen maken, dan om Lubbers en Pronk nog aan de bak te helpen.