Laatste wapenfeiten

[p. 5]

De laatste wapenfeiten van Willem Oltmans

Jarenlang stemde ik de televisie op een ander kanaal af als Willem Oltmans in beeld kwam. Ik vond hem vervelend eigenwijs en arrogant. Dit veranderde in 2002 toen hij wekelijks bij Robert Jensen op de radio zijn visie op de actualiteit kwijt kon. Het viel mij op dat Willem meestal niet alleen iets anders beweerde dan de media, maar dit ook nog logisch kon onderbouwen. Ik werd nieuwsgierig naar de man. Geloofde hij echt alles wat hij beweerde of zei hij de dingen om mensen tot nadenken aan te zetten? Ik schreef hem een brief en ontmoette hem kort na de Amerikaanse invasie in Irak in zijn penthouse aan de Singel.

Het antwoord op bovenstaande vraag heb ik nooit uit zijn mond gekregen, ik heb hem de vraag ook nooit zo direct gesteld. Wel hebben de gesprekken die ik met hem heb gevoerd mij geleerd niet voor zoete koek aan te nemen wat er in de kranten geschreven wordt. Ieder mens heeft zijn eigen verhaal dat van zeer grote invloed is op de keuzes die gemaakt worden in het leven. Willem was daar sterk van doordrongen en keek in zijn commentaren vaak naar dat verhaal. Zeker wanneer de publieke opinie sterk was, probeerde Willem de zaak van de andere kant te bekijken. Al in het derde jaar van zijn journalistieke loopbaan (in 1956) kwam hij er achter dat dit niet in dank afgenomen werd. Zijn drang om ook het verhaal van Soekarno te vertellen toen hij als vijand van Nederland te boek stond, heeft hem tot in het jaar 2000 beziggehouden. Waar hij ook ging, de Staat der Nederlanden probeerde hem - met succes - het werken zeer moeilijk, of liefst onmogelijk te maken. In mei 2000 werd na een tien jaar durend juridisch gevecht met de staat Willem in het gelijk gesteld. Hij ontving een schadevergoeding van 16 miljoen gulden, waarvan hij de helft mocht afstaan aan de belastingkist.

In 2003 stelde Henk Krol van de Gay Krant hem een website ter beschikking waarop hij mocht schrijven wat hij wilde. Het was een podium waar hij met erg veel plezier gebruik van maakte. Er was niemand meer die hem restricties oplegde over wat hij wel of niet kon schrijven en alles werd gepubliceerd. In januari 2004 werd bij Willem kanker geconstateerd. De ziekte trok een

[p. 6]

zware wissel op zijn anders tomeloze energie en dwong hem vaak tot het bed. Noodgedwongen liet hij steeds meer van zijn activiteiten vallen. Slechts met zijn dagboeken is hij langer doorgegaan dan met het schrijven van columns voor zijn website. Het podium waar hij vijftig jaar lang op hoopte, heeft hij tot het laatste moment benut. Op 30 september van dit jaar is het vijf jaar geleden dat Willem stierf.

De columns in deze bundel zijn allemaal op www.willemoltmans.com gepubliceerd geweest. Ik heb me laten leiden door de ‘leesbaarheid in de tijd’ en heb geprobeerd Willem zo breed mogelijk te laten zien. Zijn humor, zijn opvallende schrijfstijl, zijn scherpe kritiek en zijn uitgebreide geschiedenislessen. Van een aantal columns is zijn gelijk bewezen, van anderen zijn zijn beweringen door de geschiedenis achterhaald maar ze zijn allemaal ècht van Willem.

Sjors Hoevenaars

Bij de redactie van deze columns heb ik me zoveel mogelijk beperkt tot opmaak, interpunctie en spelling. Slechts daar waar het voor de leesbaarheid noodzakelijk was is ingegrepen in de zinsbouw of woordkeus.