KU-187 (juli 1923)
Elspeet (Geld.)
schaapskooi en hooischuur
1:400
Dit complex van schaapskooi met bijbehorende hooischuur was geen speciale ontdekking van Uilkema. Deze schilderachtige groep stond ook in het begin van deze eeuw al op verscheidene oude prentbriefkaarten van de Veluwe afgebeeld. Op de achterzijde van één van zijn foto's karakteriseerde Uilkema de gebouwen als volgt: ‘..oude schaapskooi met hooischuur; wanden van eikeloof. Oud-type schaapskooi..’. Latere onderzoekers zouden het gebouw dateren op ongeveer 250 jaar oud. De gehele constructie bestond uit natuurlijke materialen, zonder enig metselwerk: hout, stro, heide, mos, eikeloof, enz. In de schaapskooi bevond zich een gelijkvloerse stal met een afrastering van boomstammen; ook de oude ruiven (balken met hekwerk, waarin hooi) waren blijkbaar nog aanwezig. Er was hier geen sprake van een inwendige gebintconstructie: de gehele kap rustte op de lage muurtjes, die aan de buitenzijde door schuine stutten werden versterkt. De muurtjes zelf waren opgebouwd uit gedeeltelijk ingegraven eiken paaltjes met daartussen vlechtwerk van takken en aan de voet afgedicht met een lage aarden wal. Uilkema noteerde dat dit blijkbaar de oude bouwtrant was; de nieuwere schaapskooien in deze buurt zouden alle planken wanden hebben. Over de paaltjes liep de muurplaat, waarop de sporen rustten. Deze hadden, naar Uilkema op het veldwerk aantekende, om en om één of twee haanhouten en - volgens tekening - een nokbalk (dit in tegenstelling tot de naastgelegen hooischuur). Achter de schaapskooi, uitkomend op de dubbele achterdeur bevond zich een omheining van dunne paaltjes van dennehout, met een ingangshek. De hooischuur had, evenals de schaapskooi, wanden van gedeeltelijk ingegraven verticale paaltjes met daartussen vlechtwerk van eiketakken met loof, net zoals de schaapskooi. De muren waren hier echter hoger dan bij het andere gebouw (1,50-1,80 m) en de muurplaat was bovendien half ingelaten in de stijltjes. In de voorgevel
bevond zich een deur; daarboven zat nog een één meter hoog luik, waardoor het hooi vanaf de wagen naar binnen kon worden geworpen. Het hooi werd hier op de grond opgestapeld, op een onderlaag van takken.
Auteursrechtelijk beschermd