Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De tooneelwerken (3 delen) (1921-1955)

Informatie terzijde

Titelpagina van De tooneelwerken (3 delen)
Afbeelding van De tooneelwerken (3 delen)Toon afbeelding van titelpagina van De tooneelwerken (3 delen)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.57 MB)

XML (0.55 MB)

tekstbestand






Editeur

Willem van Eeghem



Genre

drama

Subgenre

klucht


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De tooneelwerken (3 delen)

(1921-1955)–Willem Ogier–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 56]
[p. 56]


illustratie

Tweede uytkomst.

BOER.
Boer.
 
Ganswonnen de Stêlie moghen wel op hun beleeftheyt sneurcken
 
Ia beleeftheyt, wa den meesten deel is arger al teurcken
 
Ba blommen herten t'is een wonderlijck Volck, oft wel
 
Ick treffe just alleen het Maeghschap van de Hel,
 
Wie drommel sou hem hier eenen nacht in Stadt betrouwen
 
k'En weet niet hoe ick de huyt tot morghen heel sal houwen,
 
Is het eynd' gelyck t'begint soo blyf ick in den druck
 
Want ick ben hier in Stadt als eenen Uyl op een Kruck
 
Dus om Gelt te sparen en slagen te schouwen
340[regelnummer]
Sal ick onder dees banck myn Nacht rust houwen
FRANCISCO, JOOS, BYKOMINGH.
Franc.
 
Joosken comt Manneken, comt myn cameraetjen
 
Gaet volght Bey eens van straetjen tot straetjen
 
En loert eens af waer sy met dat Kint blyft
 
Ick sal u hier wachten, gaet Soon en schryft
[pagina 57]
[p. 57]
 
Wat gy voor u moeyt begeert ick sal u Gelt tellen
Ioos.
 
Maer sullen't geen slagen syn
Franc.
 
Wat dat g'al in u hooft gaet stellen
 
Heb ick u oyt geslagē seght mynen goeyen cammeraet
Ioos.
 
De wond' is noch versch, g'hebt een memorie als eenen Garnaet
Franc.
 
Nou Ioosken nou
Ioos.
 
Wel dan
Binnen.
Franc.
 
Ick sal u op straet verbeyen
350[regelnummer]
Hoe moetmen die stege bengels van die Knechten vleyē
 
Als dat gepeupel Gelt aende Meester vint
 
Dan wortmen met onwil, morren, en knorren gedient
 
En achter rugh uytghemaeckt en schandelijck gheblameert
 
Ick dienden beter (dan dat is nu al gepasseert)
 
Doen ick Koetsier was by den Drossaert van Schoot
 
Als ick het bedenck word' ick noch schaem root
 
Want midts ick voor een Vindelinck ben opgenomen
 
Soo beld' ick myn selven in als dat ick ben gecomen
 
Van een groote Lingnagie, en Princelijck geslacht
360[regelnummer]
t'Is oock een saeck die seker is want het leyt in myn gedacht
 
Dat het soo is, t'is soo, want al myn inclinatie
 
Die streckt tot honoreus-heyt, en groote salutatie
 
Liever een hoere Kint, en een Gentielhom tot een Vaer
 
Als dat ick echte Kint van Boer, oft Borger waer:
 
En al is myn Gelt cleyn om myn staet wel uyt te vuerē
 
Soo sal ick het met vasten maken te verdueren.
 
En daer en tussen crygh ick licht een rycke Vrou
 
Waer me ick mynen staet Eerlyck in oorden hou
 
Hy gaet sitten singen op de Banck.
 
Ick hoor jet snuyven? jet roncken, ja ick hoor wel
 
Waer droes cop mach het syn; waer, waer!
Boer.
370[regelnummer]
Inde Hel
Franc.
 
Ay my, och, myn Hert, hoe bangh, och hoe verschiet ick daer
 
Och wat is dat het comt my naer
 
Daer ist, daer ist, die nu beenē snelder als snelder ‘ hadt
 
Daer ist daer ist daer comt den droes uyt een Kelder ‘ gat
 
Ick sal my beteren, ick sal my beteren, och
 
Blyf toch van myn lyf
Boer.
 
Waer toe dit gekroch,
 
Wat let u? syde van my vervaert, ick ben een arm Huys ‘ Man
 
Die hier lach en sliep
[pagina 58]
[p. 58]
Franc.
 
Soo en behoeft u geen Kruys ‘ dan
 
Want daer en worden de Boeren niet me verjaeght
380[regelnummer]
Maer waerder de Duyvel soo wierder door geplaeght
Boer.
 
t'Is my leet dat ick oorsaeck van al u vrees ‘ ben
Franc.
 
Van u bevreest, ick die een Eelman in myn vlees ‘ ben
 
Bevreest, bevreest, neen Boer, en belt u dat niet in
 
k'Vrees Duyvel, noch syn moer, noch duyvels duyvelin
 
Ick bevreest, bevreest, dat waer d'eerste van myn levē
 
Maer ick wou myn selven soo een requeratieken gevē
 
Pour passe tan Ioncker Francisco soo heet ick
 
En weet dat ick myn selfs een Koninckryck toeschick
 
Daer om buyght u knien, eer ick u bodts op bodts ‘ lap
Boer.
390[regelnummer]
Weest gegroet Heer Koninck vande geile Sots ‘ cap
 
Die u die benyt is van een wonderlycken haet
 
Want ick geloof dat sy niemant soo wel als uwerlieden staet
Franc.
 
Hoort Bengel onthout dat ick u dit wil laten seggē
 
Maer daer voor sal ick u Huys eens vol Soldaten leggē
 
Die u de ooren sullen af-eten tot een rechtveerdighe wraeck
 
Van u botte Ezel-heyt
Boer.
 
k'Geloof dat g'in dees saeck
 
Den grooten commandeur syt met een cleyn vermeugē
 
En syde gy commandeur hoe can de krygh dan deugē?
Franc.
 
Ick verstaen de cryghs saecken trots de best van't Landt.
Boer.
400[regelnummer]
Frans heete doede niet? hoort Frans, t'ontbreeckt u aen 't verstant
Franc.
 
My Frans heeten, my, my, t'is wonder d'Aerd' noch langer vaster ‘ stont
 
En dat's u niet en vernielt om uwen verdoemden laster ‘ Mont
 
My Frans heeten, herroept u woort en heet my Ioncker Francis
 
Oft dat gater op deur
Boer.
 
Ick ben een Boer daer geen verstant in is
Franc.
 
Dat verschoont u niet
Boer.
 
Nou, nou Ioncker Franciscus
Franc.
 
Dat schappeert u
Boer.
 
Wa gy siet gelyck een Baseliscus
Franc.
 
Wat dunckt u sou ick niet wel ghelycken tot een groot gebiet,
 
Want ick weet wel datmen den Eeldom uyt myn oogen siet
 
Niet waer?
Boer.
 
Net
Franc.
 
Daer magh ick oock wel moet op dragen
[pagina 59]
[p. 59]
410[regelnummer]
Want ick heb Eel geweest van myn Kintsche dagen
 
k'En ben geen slechte kluts.
Boer.
 
Klaes Huysmans sey soo mè
 
Als hy een deel gediert had' gedoot inde gargelen van syn ligh stè:
 
Nu magh ick (seyt hy) wel naer een grooter Huys verhuysen
 
Want ick heb deel aen't Eel bloet vande Weeckluysē.
 
Maer seght m'eens Ioncker syde niet me uyt den stam
 
Van Allemans Vaeder en mynen Vaeder den ouden Adam?
Franc.
 
Wat de hy?
Boer.
 
Gelyck ick ploegen en lant ‘ werck
Franc.
 
Al had' ick een geesselingh met een Brant ‘ merck
 
Dat waer my meer eer en min verwyt
420[regelnummer]
Als te moeten lyen dat ick van de Vaeder ben daer ghy af syt:
 
Hoe soude myn Broeder syn?
Boer.
 
Ia van Adams wegen
Franc.
 
Hoe heeft den Adel dan den Naem verkregen?
Boer.
 
Door vrome werckingh, en deughdelyck bedryf
 
Die voor't gemeyne best, dorst wagen Ziel en Lyf
 
En't Princelyck gebiedt had' heldelyck gedreven
 
Aan dees is eerst den Naem van Edeldom gegeven.
Franc.
 
En waer uyt weet gy dit;
Boer.
 
Uyt onsen Prochiaen
 
Die heb ick lest de saeck soo hooren overslaen
 
Wanneer hy stont op Stoel om jeder een te leeren
430[regelnummer]
Dat slechte Lieden syn soo goet als groote Heeren
 
In goddelycken dienst,
Franc.
 
Maer heb ickx niet gedocht
 
Als dat gy uyt t'Sermoon dit praetjen hadt gebrocht?
Boer.
 
Ia Ioncker dat syn praetjens vande Boeren
 
Maer die gelyck als gy die spreken maer van Hoeren
 
Maer rechten Adeldom, wort van my niet gheblaemt
 
Die gheen mis bruyck en heeft valt nimmermeer beschaemt.
Franc.
 
Soo wilt ghy mynen Stam alleen dan over rugh kanten?
Boer.
 
Sydet, soo sydet, t'gaet met de Mensch gelyck met t'saet vande Tullepanten
 
Saeyt een heel Velt vol saet van d'alderschoonste Blō
440[regelnummer]
Soo kryght men Geel en Root dan meestendeel weerô
 
Dien slach is ongheacht en onder dese veel ‘ heyt
 
Schuylt wel een Koninckx Blom' een Prins en alle Eel ‘ heyt
 
Als sulcken Tulpant, een Fenicx, Brabanson,
[pagina 60]
[p. 60]
 
Viserooy, Coreneer, Switsers, Hertogen, Tourlon
 
Generael-bol, Blyen bergh, Admirael Catelyn
 
Gevlamde es, Beschuyt-backer, Brakels, egaet Robyn
 
Kasteel van Antwerpen, Anvers, vraget de Blomisten
 
Die meestendeel hun tydt en Gelt daer in verquisten
 
In't keuren van den Naem, al hunnen handel sweeft
450[regelnummer]
Met vleugels van't geblomt dat vremde Namen heeft
 
Vraeght daer Ioncker soo weete van elcke Naem bescheet ‘ strack
Franc.
 
k'En docht niet datter sulcken Man in een Boeren cleet ‘ stack:
 
Wilde my dienen voor Lackey, ick send' mynen Knecht van cant
 
Maer ick heb een manier k'en gheef niet op de hant,
 
Maer g'en sult noyt by my hoeven voor den cost te wercken
Boer.
 
Wy mochten den cost met vroeten winnen ghelyck een Vercken
 
Ick ben al wat Swyn-achtigh en ghy wat van't speck,
 
Ick ben een plompen Boer en ghy een grootsen Geck
 
Ick sou u dienen gelyck den Haen op den Toren
460[regelnummer]
Maer ick ben alleen tot wercken geboren
 
En dat ick leegh gingh ick raeckten licht inde filtery.
Franc.
 
Maer Boer, hoor hier, en siede niet met allen aen my
Boer.
 
Ba jae'ck, ick neem plaeysier in u
Franc.
 
Besiet m'eens net van voren
Boer.
 
Nou dan.
Franc.
 
Siet ick ben nu ala coquillie geschoren
Boer.
 
A la coquyn geschoren? ba Ioncker dat is fraey
Franc.
 
Ia dat's nu de mode
Boer.
 
Maer is dat een veir uyt den steirt van een Papegaey?
Franc.
 
Maer slechte looy syn die steirten blau?
Boer.
 
Ick sou geseet hebben van eenen Koeckoeckx steirt maer die sien grau
Franc.
 
Wat verstant hebben die rekels die lompe Boersacken?
Boer.
470[regelnummer]
k'En ben nochtans niet berekelt gelyck gy met het backhuys vol swerte placken,
Franc.
 
Gy syt een Beest, een Vercken, een Koey, ick segh dat gy van my gaet
Boer.
 
Een van ons twee is een Koey want ick rieck muskuliaet
TRUY, PASCHYN, BY-KOMINGH.
Truy.
 
PAschyn vat dien Eemer en giet wat breet ‘ uyt
Pasc.
 
Wacht u ho
Franc.
 
Wacht u selfs
Pasc.
 
Soo dan, daer leg'et gereet ‘ uyt
[pagina 61]
[p. 61]
Franc.
 
O gy Hoer, gy Caronie, siet gy niet waer gy giet
Pasch.
 
Had' uyt den wegh gegaen
Franc.
 
K'en wil niet dat my die schant geschiet
 
Voor u lie uyt den Wegh gaen voor sulcken vuylen Teven,
Truy.
 
Wacht u, wacht u, ick sal hem noch een Doopsel geven
Franc.
 
Gy Pisse bedden, gy Hexen, daer bederfd' al dat ick heb
Pasch.
 
t'Is wel besteet
Truy.
 
Hout vast
Boer.
480[regelnummer]
Ick blyf hier inde greb
Pasch.
 
Hoort Schuyfel belieft u van u segghen gheloont ‘ te syn
 
Soo behoorde soo met eenen goeyen Eemer gecroont ‘ te syn
Franc.
 
Ey, ey
Truy.
 
Treckt hem den Baert uyt syn backhuys dien Lebbē
Boer.
 
O dat syn quaey Wyfs, en het schynt eenen goeyen sebben
 
Van eenen Ioncker, ba jaet, wa ick beclaegh de Man
 
My dunckt dat hy geeren sou, en dat hy niet en can
 
t'Is seker Cruys ghenoegh al en deden hem die Wyfs geen meerder Cruys ‘ aen
 
 
 
Dat ick in syn plaets waer ick sou stillekens naer huys ‘ gaen
 
Want hy loopt al gelyck ick, met het backhuys teghen de vuyst,
490[regelnummer]
En moeyt hy's wat te veel hy kryghter wel een duyst
 
t'Is al ketelachtigh te stubbelen met die Heybeyen:
 
Och hoe deirelyck is hy nu van syn Koninckryck ghescheyen:
 
En ick van mynen dienst die ick noch niet en besat.
 
Daer gaet des Weirelts roem met een begoten gat.
 
Toch het spyt my dat het soo is want ick had' een groot verblyen
 
Inde sottigheyt van al syn Hooverdyen.
 
Maer souden die gepalleerde Menschen, peys ick,
 
Meynen dat hun Lichaem is van beteren schick
 
Als dat vande vier cante Boeren? oft dat hun caligheyt
500[regelnummer]
En arm hooverdye hun streckt tot Saligheyt?
 
Oft synse daerom, peys ick, van hooger Geest
 
Om datse met wol gecleet syn van een diere Beest?
 
Oft souwense daer me al hun Eeren hebben gewonnen
 
Om dat deSy-wormen hun cleeren hebben gesponnen?
 
t'Is buyten myn verstant t'is wel een cleyn bescheet,
 
Om wat een voddery dat men sulck een Ioncker heet
 
Sy ratelen als een Blaes met Erten, t'is een overgulden Pens ‘ sack
 
En dat hy't Kleet af deed' men sagh dat oock en Mensch ‘ stack
[pagina 62]
[p. 62]
 
In dese voddery, soo wel als d'alderminst die leeft
510[regelnummer]
Dan ick beny het niet dat m'elck synen Naem gheeft
 
En laetse loopen over datse syn, dan hadden's een deughdelyck leven
 
Ick souse den Naem van rechtveerdigh Edel geven.
 
O myn ooghskens worden soo cleyn ick clap m'in slaep


illustratie


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken