Verantwoording
‘Dood: maken’ is de volledig herschreven versie van een essay dat ik eind '77
schreef: ‘Van alle maken is doodmaken wel het volmaaktste’. Het slot daarvan
verscheen in Raster 7 (1978). De herschreven versie is in haar
geheel ongepubliceerd.
‘Het bordeel als disciplineringsmachine’ en ‘Tegengif’ dateren uit de zomer van
1980 en zijn niet eerder gepubliceerd.
‘Beckett herschrijven’ is de grotendeels herschreven versie van ‘Herhaling,
onderbreking; Beckett, Michiels’ dat ik schreef voor het boek Ivo
Michiels: een letterwerker aan het woord (Hasselt 1980).
‘Literatuur en utopie’ verscheen in een wat kortere vorm in Wending, jaargang 36, nummer 10 (oktober '81); de uitbreidingen stammen
hoofdzakelijk uit het artikel ‘Met straffe hand geregeerd geluk’, Vrij Nederland 17 juli '82.
‘Ontkoppeling, vertraging’ verscheen eerder in Raster 15
(1980); ongewijzigd.
‘Correspondentie(s)’ bestaat grotendeels uit voor De Groene
Amsterdammer geschreven boekbesprekingen; onder elke paragraaf is de
oorspronkelijke publikatiedatum vermeld.