Houen, jongens!

[p. 57]

8. Allen gered

Aart staat vóór in de boot. Dit is de derde reis. Het zal de laatste zijn. Als vader en moeder, Doortje, Trijntje en Wim zijn opgehaald, zijn ze er allemaal. Te Colijnsplaat de dijk gered. Dat was fijn. Nu vader, moeder en al de broertjes en zusjes redden. Dat is nog fijner! Hij is wel moe; soms komen er sterretjes voor zijn ogen. Maar dat moet je niet tellen. Aanpakken! Werken! Straks, als vader en moeder veilig zijn, dan mag hij rusten. Op je lauweren rusten, noemen ze dat.

Daar is de boerderij alweer. Hij ziet het grote bruine schuurdak, de bomen rondom het erf, in een waarvan Cootje straks gezeten heeft om dat kleine kind te redden. Dappere meid, die Co. Zomaar in het water te springen om zo'n kind te redden. Dat is nog heel wat dapperder dan hij doet, en gedaan heeft, want hij stond vannacht achter het schot in de rij tussen al die mannen en hij staat nu maar een beetje uit te kijken in de boot.

Cootje is ziek geworden van de zwempartij. Ze gloeide van de koorts, toen ze straks in de boot lag. Maar de dokter, die er bij was, toen ze van de sloep in de autobus gedragen werd, zei, dat er helemaal geen reden was voor ongerustheid. Het zou best goed gaan met haar en met het kleine kindje, dat zij gered had, ook.... Hé, waar is hun huis nu? Nog altijd achter de schuur? Toen ze straks hier voeren, kon hij het dak van het woonhuis toch al zien. Of vergist hij zich daarin? Hij moet zich vergissen. Zo dadelijk zal het pannendak wel van achter de schuur te voorschijn komen. Of.... Er zijn wel huizen ingestort.... Maar dit kàn niet. De Eendrachtshoeve is hecht gebouwd. Hun huis is niet vernield door het water, zoals de kleine huisjes aan de Torendijk. Zo aanstonds zal hij het zien.

[p. 58]

Maar zijn lippen worden smal en zijn trekken strak en in zijn hart wordt het bang. Als hun huis toch eens ingestort is! Waar zijn vader, moeder, Trijntje, Doortje en Wim dan? Straks dacht hij: wij zijn allemaal gered. Nu.... nee, hij mag niet twijfelen. De Eendrachtshoeve is sterk. Het huis staat er nog wel.

‘Aart, jij hebt scherpe ogen. Zie jij wat dat daar is?’ vraagt Cozijnse achter uit de sloep.

Aart kijkt in de richting waarheen de uitgestrekte arm wijst.

Daar staat een man in, òp het water, naar het schijnt. Het lijkt Petrus wel, zoals die wandelde op de zee. Die man zwaait met een zwarte jas.

‘Het is een noodsein,’ zegt Cozijnse.

Hij wendt het roer.

‘Mijn vader en moeder,’ wil Aart roepen, maar hij houdt het in. Die man, die met zijn jas zwaait, zit erger in nood dan vader en moeder op de zolder van de sterke Eendrachtshoeve. Tenminste... Hij kijkt over zijn schouder heen weer naar de boerderij, maar nu de boot naar het Westen vaart, kan hij natuurlijk alleen het

[p. 59]

schuurdak zien. Het woonhuis is daarachter. Het kan niet weg zijn. Eerst de man, die hier in nood zit, redden, dan vader, moeder, de zusjes en Wim.

‘Roeien, mensen!’ spoort Cozijnse zijn roeiers aan. ‘Haal op gelijk.... één.... twee.’

De boot schiet met de stroom mee door het water.

Waar is de man met het noodsein nu? Hij staat er niet meer. Aart ziet alleen maar witgetopte golven. Is hij verdronken vlak voordat zij komen?

Daar, iets zwarts. Drijft die man daar? En naast hem nog iemand, en kinderen ook? Liggen die allemaal in het water?

O, het is een vlot, dat door zijn zware last haast onder water wordt gedrukt. De golven spoelen er overheen; ze slaan ook over de mensen heen.

De man richt zich weer op.

[p. 60]

‘Vader!’ roept Aart uit, terwijl zijn ogen zich wijd opensperren van verrassing. Als dit vader is, wie zijn die anderen dan op het wankele en half gezonken vlot? Zijn moeder, Doortje, Trijntje en Wim?

De roeiers trekken hard. Cozijnse stuurt de sloep met een brede zwaai om het vlot heen. ‘Riemen strijken!’ Aart slaat zijn pikhaak in de deur. En nu ziet hij het: daar liggen, half in het water, zijn moeder, broertje en zusjes.

Vader tilt Trijntje op en reikt ze aan een roeier. Daarna Doortje. Wim komt zelf overeind. Aart reikt hem de hand. Zo wipt hij in de sloep.

‘Vrouw, het is jouw beurt,’ zegt vader tegen moeder.

Moeder richt zich op, langzaam, met grote moeite. Ze schijnt verstijfd en uitgeput. Daar ziet ze Aart. ‘M'n jongen,’ zegt ze, ‘was je daar? Zien wij elkaar toch nog terug?’ Er komt een zachte glimlach op haar moe en bleek gelaat, en ze heft haar hand als wil ze hem groeten.

‘Kom, vrouw,’ dringt vader aan.

‘Ja,’ zegt ze, ‘ik kom.’ Ze doet een stap. Dan wankelt ze.

Het gaat alles bliksemsnel. Het vlot kantelt. Moeder glijdt in het water, onder de sloep. Aart springt over boord, duikt, zwemt, grijpt een schouder, duwt, òpduikend, zijn moeder omhoog.

Verder hoeft Aart niets te doen. Vader, zelf hangend aan de sloep, nadat het vlot onder hem is weggegleden, grijpt moeder vast, zodra ze boven water komt. Verscheidene handen helpen haar in de sloep. Aart wordt met één ruk door een sterke visser in de boot getild.

Moeder ligt op de denning. De roeiers spreiden dekens en een zeil over haar heen. Dan gaan ze op de riemen, Cozijnse commandeert: ‘Haal op gelijk.... één.... twee....’

Ook Aart ligt onder dekens en een zeil. Dat moest van Cozijnse, omdat hij in het water heeft gelegen, en omdat zijn hulp als uitkijk, nu ze recht op de dijk aangaan, niet langer nodig is.

Aart is heel blij. Nu zijn allen gered. Vader, moeder, al de broers en zusjes. En hij heeft moeder er uitgehaald, zwemmend gered. Hij heeft voor Cootje niet onder gedaan.

[p. 61]

Dat moeder bleek en stil was, toen ze onder de dekens en het zeil gelegd was, is niet erg. Zo was de vrouw ook, die zij vanmorgen redden. Toen heeft dat stille en bleke Aart bang gemaakt. Hij vreesde, dat zij het niet zou halen, dat ze misschien al overleden was. Maar de dokter op de dijk zei, dat ze alleen maar buiten kennis was, en hij had alle hoop dat ze er gauw weer bovenop zou zijn. En dat zei hij van Cootje, die zo'n koorts had, ook. ‘Gauw in bed met hete kruiken, dan is ze zo weer het oude Cootje,’ zei hij. Moeder krijgt straks ook een warm bed met warme kruiken en dan is ze vast ook gauw weer beter.

De sloep stoot tegen de dijk. Er staat een rij van mannen klaar om de geredden naar de autobus te dragen. Daar gaat Trijntje, daar gaat Doortje, daar gaat Wim. Ze willen Aart ook helpen, maar dat is niet nodig. Hij springt zelf wel aan wal.

Nu wordt moeder opgetild. Aart schiet toe om mee te helpen. Het is niet nodig. Er zijn mannen genoeg. Even ziet Aart haar gezicht. Het is nog heel wit en de ogen zijn gesloten. Maar wat is het vriendelijk. Het is of moeder stilletjes glimlacht. En ofschoon de lippen gesloten blijven, is het net of Aart haar zeggen hoort: ‘M'n jongen,’ zó warm als ze het straks zei op het vlot en als ze het - wanneer? o, was dat gisteren pas? - zei bij het afscheid. Toen dacht ze, dat zij elkaar niet weer zouden zien. Die vrees is niet vervuld, gelukkig. Ze hebben elkaar wèl weer gezien. Ze zijn nu bij elkaar. Dezelfde bus rijdt hen naar Colijnsplaat.

Daar gaan de drenkelingen naar het noodhospitaaltje, waar nu de dokter is. Aart wipt bij Cozijnse binnen. Lijn z'n moeder staat alwéér klaar met een stel droge kleren en een lekker warm bad. Als hij gewassen en gekleed is, gaat hij in een leunstoel bij de kachel zitten met de ogen dicht. Hij is erg moe, maar ook heel blij en dankbaar. Fijn, vader, moeder en al de broers en zusjes zijn in veiligheid.

‘Aart!’

Aart doet de ogen open. Daar is vader. Hij heeft een pak aan van mijnheer Cozijnse, zoals hij, Aart, een tweede pak van Lijn aan heeft.

Aart lacht naar vader. ‘Ha, vader, fijn hè, allemaal gered.’

[p. 62]

‘Ja, allemaal gered,’ zegt vader.

Zij zeggen allebei hetzelfde en toch kijkt Aart zijn vader aan. Diens toon was anders dan de zijne, zo ernstig, en zijn gezicht is ook zo ernstig.

‘Wij zijn toch allemaal gered?’ vraagt Aart.

Vader knikt. ‘Ja, Aart, allemaal.’

Nu bevestigt vader weer wat hij gezegd heeft, maar Aart voelt dat er toch verschil is. Het is net of vader haast niet spreken kan en in zijn ogen is iets vochtigs, dat Aart nog nooit bij hem gezien heeft. ‘Wat is er toch?’ vraagt hij ongerust. ‘Is Cootje niet in orde?’

Vader schudt het hoofd. ‘Met Cootje is het goed. Die is al haast weer beter. Moeder....’

Vader breekt af. Hij kan niet verder spreken.

Aart wordt opeens doodsbleek. Zijn ogen sperren zich wijd open. ‘Is moeder....?’ Het harde woord wil er niet uit.

Vader knikt. ‘Moeder is heengegaan,’ zegt hij fluisterend.

‘En u zei: wij waren allen gered!’ schreeuwt Aart ontzet.

‘Dat zijn we ook, Aart,’ zegt vader ernstig en zacht. ‘Allemaal gered. Alleen.... moeder op een andere manier.’

Aart knikt stom. Hij begrijpt wat vader bedoelt. Moeder is heengegaan en toch is zij gered. Gisteren zei ze immers tegen hem: ‘Als wij elkander niet terugzien, weet dan, mijn jongen, dat het goed met moeder is.’ En straks heeft hij om haar bleke mond die glimlach gezien van vrede en geluk. Zij is gered. Niet door het dappere Cootje en ook niet door hem, ofschoon hij haar is nagedoken, toen zij in het water gleed. En ook niet door Cozijnse en zijn sterke roeiers of door vader. De Here Jezus heeft moeder gered. Hij heeft haar regelrecht uit het verdronken land naar het paradijs gebracht, waar zij nooit meer bedreigd zal worden door het water, omdat er geen zee meer zal zijn, en waar zij geen kou, geen honger, geen leed en geen verdriet meer kennen zal, omdat zij altijd bij de Here is.