Beroyde student en Bedrooge dronkkaart, of Dronkke-mans hel

Regelnummers proza verbergen

[p. 134]

[p. 135]

J. Noozemans
Bedrooge Dronkkaart, Of Dronkke-Mans Hel.

Gespeelt op de Amsterdamsche Schouburg.

t'AMSTERDAM,

By Dirk Kornelisz. Houthaak, Boekverkooper op de hoek van de Nieuwe - zijds Kolk. 1649.

[p. 137]

⁺Aan den Kunst-voedende

2MARTEN KRETZER.²

3Mijn Heer,

4De swarigheidt, die in begonne stoutigheidt gelegen is, wordt⁴ 5 door de vriendelikke lonken, van een goedertieren ziel, 6 verbetert; ja zo opge-pronkt, dat den al-te vrypostigen gast zijn 7 eige smetten naulijks bekennen kan: zoo een zelve neevel heeft⁷ 8 mijn bevangen, en voor uw' schrandere oogen doen komen⁸ 9 deze onwaardige Dronkke-mans Hel, waar in men zoo veel 10 ellendigheden bevindt, dat hy ter nauwer noodt met goede¹⁰ 11 oogen mag aangezien worden. Evenwel een toe-genegen¹¹ 12 heelders aart, gelijk in u beslooten leidt, zal mijn feilen zonder¹² 13 twijffel op een beet'ren voet stellen: bescherm mijn Flooris dan¹³ 14 voor de grimmige ondieren, die Ade-laars in andre lieder, en¹⁴ 15 Mollen in haar eigen zaken zijn ; zy slachten de Klokken die¹⁵ 16 elk ter Kerke nooden, en zelfs daar uit blijven, haar neus-wijs-¹⁶17heidt wijst ieder de wegen die zy zelfs niet vinden konnen. 18 Ontfangt dan deze vrypostigheidt, niet na haar waardy,¹⁸

+ [A1v]

2 Marten Kretzer (1598-1669), was koopman, maecenas voor (toneel)auteurs te Amsterdam, regent van de Amsterdamse Schouwburg in de periodes 1644-1645 en 1647-1649 en kunstverzamelaar.

4 De ... kan: De bezorgdheid die uit ondernomen vrijpostigheid voortkomt, wordt door de vriendelijke blik van een welwillend mens verlicht, ja, zodanig gunstig voorgesteld, dat de te zeer brutale persoon zijn eigen gebreken nauwelijks kan waarnemen (WNT zwarigheid III, 7, stoutigheid B, 1, oppronken 2 verbeteren, 1, a).

7 De ... kan: De bezorgdheid die uit ondernomen vrijpostigheid voortkomt, wordt door de vriendelijke blik van een welwillend mens verlicht, ja, zodanig gunstig voorgesteld, dat de te zeer brutale persoon zijn eigen gebreken nauwelijks kan waarnemen (WNT zwarigheid III, 7, stoutigheid B, 1, oppronken 2 verbeteren, 1, a).

8 mijn: mij.

10 ellendigheden: afkeurenswaardige zaken (vgl. WNT ellendigheid 2). bevindt: aantreft
met goede oogen: met een goedgunstige gezindheid (WNT oog kol. 2277).

11 met goede oogen: met een goedgunstige gezindheid (WNT oog kol. 2277).
een toe-genegen heelders aart: een vriendelijk gezinde inborst (zoals) van een genezer; bij heelder is sprake van epenthesis van d tussen liquida (l) enerzijds en (e)r anderzijds.

12 een toe-genegen heelders aart: een vriendelijk gezinde inborst (zoals) van een genezer; bij heelder is sprake van epenthesis van d tussen liquida (l) enerzijds en (e)r anderzijds.

13 op ... stellen: in een gunstiger licht te plaatsenin (aansluiting bij WNT voet B. III, 5, c).
mijn Flooris: hier duidt Noozeman zijn werk aan met de hoofdfiguur Flooris, die in dit stuk grote gebreken vertoont.

14 ondieren: monsters.
Adelaars ... zijn: (spreekwoord) degenen die anderen scherp beoordelen, maar blind zijn voor hun eigen zaakjes.Vgl. op de gebreken van anderen zien de menschen als de losch [lynx]; maar op die van zichzelven als de mol (Harrebomée dl. 2: 94); [de los was net als de adelaar bekend om zijn scherp gezicht].

15 Adelaars ... zijn: (spreekwoord) degenen die anderen scherp beoordelen, maar blind zijn voor hun eigen zaakjes.Vgl. op de gebreken van anderen zien de menschen als de losch [lynx]; maar op die van zichzelven als de mol (Harrebomée dl. 2: 94); [de los was net als de adelaar bekend om zijn scherp gezicht].
slachten: gelijken op

16 neus-wijsheidt: eigenwijsheid, betweterigheid.

18 dese vrypostigheidt doelt op deze klucht, die Noozeman aan Kretzer opdraagt. na haar waardy: overeenkomstig haar kwaliteit.

[p. 138]

19 maar op dat haar naaktheidt bekleedt mag worden met de¹⁹ 20 schaduw' van uw' gunst, zoo zal mijn verlooren arbeidt zich²⁰ 21 getroost vinden, dat ik ten lesten mag verblijven

22Uw' aldergedienstigste Vriendt²²

23J. Noozeman.²³

19 op dat ... gunst: opdat uw welwillendheid haar tekortkomingen (naaktheid) aan het oog onttrekt.

20 op dat ... gunst: opdat uw welwillendheid haar tekortkomingen (naaktheid) aan het oog onttrekt.

22 aldergedienstigste: meest dienstbare; alder-: epenthesis van d tussen liquida (l) en -er.

23 J. Noozeman: Jilles Noozeman; varianten op respectievelijk zijn voor- en achternaam zijn: Gilles, Jelis, Noseman, Noozeman, Noozeman.