Logo DBNL
Beroyde student en Bedrooge dronkkaart, of Dronkke-mans hel (2004)

Beroyde student en Bedrooge dronkkaart, of Dronkke-mans hel

(2004)–Jillis Noozeman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+Beroyde Student.

Nae 't spreeckwoordt:+

 
Wie argh, en gauw sijn dingen doet,
 
Krijght dat den plompert missen moet.
Elsje. Pleuntje.
Elsje
1
Wel Pleuntje, was hy blijd toen jy de boodschap bracht?
Pleuntje
 
Dat denck ick wel, men siet hoe 't katje streelt en lacht2
 
Als men heur speck aenbiet, hy kon hem nau bedwingen3
 
Doe 'k sey dat jy te nacht van Aeltjen eens wout singen,4
5
En dat daer niet als sijn bywesen toe ontbrack;5
 
Och Pleuntje, seyd hy, gaet, ick kom, ick volg u strack:6
 
Ick sal mijn eerst met wijn, en leck're smullerijen
 
Versien, werrentich vrou die vent die weet van vrijen,8
 
Hy duwden in mijn vuyst een moye dicke duyt.9
Elsje
10
En nam jy 't?10
Pleuntje.
 
Neen, hoe slecht, ick stack mijn hanght slechts uyt.
 
Sou men van dusken tijng geen dubb'le drinckgelt geven?11
 
Daer hem somtijds een brief, daer niet is aen bedreven,12
 
Een schellingh, of twee kost, het gelt verweckt de gunst.13
 
En vrouw jy zijt wel kints, dat jy dus kunst om kunst14
15
Gaet speelen, malligheyt, ick sou hem anders loeren.15
Elsje
 
Nou flaeterbackus, 't past jou so geen kaeckx te voeren,16
 
Ick doe dat mijn gevalt, en dat gaet jou niet aen,
 
De reyne liefde doet mijn dese list bestaen.18
Pleuntje
 
Ick sech'er liefde toe; nochtans sijn soete teugen19
20
En moy bereyde kost, die schijn je wel te meugen.
 
Vrou slacht die nichte niet, diens darm men eerst moet laen,21
 
En dan noch met een volle vuyst ten buyle gaen.
Elsje
 
't Is wel ghy schen-tong, och! wat zijn wy arme vrouwen,23
 
Die ons verhoolen werck aen meysjes toevertrouwen:24
25
Want doet al wat ghy keunt, en maeckt het eens niet wel25
 
Met haer, jy word ghedreyght, dat sy u gantsche spel26
 
Verknoejen willen, foey, wat meenje Pleun! jouw schieten27
 
En schempen, dat mijn dat dan nimmer sal verdrieten?
 
Ick heb jou huur verhooght, en maeck dat ghy soo bromt,29
30
Jae datje, trots de beste boere meyt, uyt komt.30
Pleuntje
 
Heer vrou! hoe averechs duyje nou alle dingen,31
 
Ghy kunt geen geck verstaen, je sint wel sonderlingen.32
Elsje
 
Neen Pleun, dat mal moet of, begeckt die 't hooren wil:33
 
Ick geef jou kost, en loon, dus raed ick je swijgh stil,
35
+En denckt ick ben je vrou, die jou meer deucht kan leere,35
 
En goet doen, als jy weet, dus past mijn niet te scheeren.36
 
Jonge meysjes snaeversnel,37
 
Sechmen, staet'er selden wel.38
 
En als mijn Leendert komt, soo wees geschickt, en vroet,39
40
Benierlick, gauw en kloeck, o Pleuntje! kijnt, jy moet40
 
Eens achterdocht, en sorgh bevatten in jou sinnen;41
 
Wat sulje, lieve schaep, soo ghy eens trout, beginnen?42
 
Ghy sult soo moris leeren komje tot mijn staet.43
 
Een kreuckjen in dat bladt, maer meysje 't wort al laet,44
45
De poortklock hout al op: sou Volckert jevers sitte,45
 
Gelijck jy seyde, daer sy vrije smeeringh kitten?46
Pleuntje
 
Ja schat ick, Brangt het hondert gulde uyt eset,47
 
Op Peet Neel Miesen doodt, en dat 's de ouwe wet,48
Gregorius, de Student, uyt.
 
Dat boere coomenschip niet veel en kan beschieten,49
50
Als 't selschip, op de koop, geen vat goe bier genieten.50
 
Zie daer! wat hanneken neemt harrewarts sijn tree?51
Elsje
 
Heer wat gepluckt'er vinck! 'k loof hy brenght onweer mee.
Pleuntje
 
Huys-moffe knappe, en dat voor de hant is taecken.53
Elsje
 
Ja wel, hy 's wel gedost, nae 'k sie, met weynich laecken.
Gregorius
55
Goe naevont vroutjes, sou een afgemat gesel,
 
Die gelt, of niets en heeft by waerden, hier nu wel
 
Vernachten mogen, op de sacken in u moolen?
Elsje
 
Wel neenje, hier 's geen plaets.58
Gregorius
 
Sal ick noch verder doole?
 
Ick kan nu niet in stadt, 't is laet, de Noorde wind
60
Snijd door mijn vel en vleys, soo ghy noch mensch gelijck sint,
 
Soo toont doch met een arme voetknecht medelyden.61
Elsje
 
Wy neme niemant in dus laet, en buyten tyden,62
 
Wech, met jou pis te bed, man, so verslaetse niet.63
Gregorius
 
't En kon u doch niet schaen dat ghy mijn binnen liet,
65
Ey gouwe vrouwtjen, onse lieven heer sal 't loonen.
Pleuntje
 
Gangs lijden, doeje 't vrouw, soo benje in de boone:66
 
Jy weet dat joncker Leen hier daet'lijck komen sal.
Elsje
 
Heb daer geen sorgh veur, wel Pleuntje sinje mal?
 
Sou 'k hem inlaten? jae, dat ware moye dingen!
Pleuntje
70
Hoor vaer, weet je wat sangh Kees Baerten pleeght te singen?70
 
Schoon lief, jy krijght jou voeten hier niet in mijn hof:71
 
Dus praet'er ons niet van, soo droomj'er geen meer of.72
Gregorius
 
Ey moolnaerin, wilt toch een kalis nu gerijven.
Elsje
 
Neen, neen, sluyt toe de deur: wil hy, hy mach daer blijven,74
75
Tot dat hy sweet; altoos en raeckt hy hier niet in.75
Els en Pleuntje binnen.
Gregorius
 
Plancke voor 't hooft? bruy heen, en volgh u dolle sin.76
 
Hier kijck ick nou als een bedrogen nicht met mijn mondt vol tanden,77
 
Die soo wel als mijn maegh jeucken. Gansduysent schanden,78
 
Is dit tespedum Studiosi? is dit gebraedt? is dit de wijn?79
80
+Is dit Studenten haver? het mach sint felten zijn.80
 
Wat helpt mijn nu Aristotelem te lesen? wat mach mijn baten81
 
De deftigen Seneca? die ick met mijn wel-sprekende Cicero heb gelaten,82
 
In armoe gevangen, daer mijn rasende hospes met ongeduldt83
 
Haer sal doen lijden Excutio juris voor mijn ouwe schuldt.84
85
Foey, had ick voor het Studium de reken-konst genomen,85
 
Het sou dan cum me misero tam misere niet omkomen:86
 
Want die hem dat verstaet, en in 't sluyten van 't balans bevindt87
 
Te kort te komen, o daer 's raedt toe, lieve kind,88
 
Sey wijs-hooft: breeck eens op, en neem de ruymte meden,89
90
Jou crediteurs die stelje wel (quia quod volunt non possunt) met een ey of een appel te vreden,90
 
Dan benje weer een fris man: is die rekeningh dan qualick gemaeckt?91
 
Ja men siet nauw een gelt-handelaer, die niet heerlick deur de werelt raeckt:92
 
Als hy noch maer half windt seyle wil, komt hy 's avondts by de gaste,93
 
Die meest goe bier met de kleyne maet koopen, daer is 't monsr. wy vaste94
95
Dus nae u komst: Heer waert kom voort, 't verkeer-bort voor den95
 
dagh,
 
Of een gladde kaert, of yets dat monsr. vermaecken mach;96
 
In somma, den verkeerder weet het so te rekenen, dat hy door fijn verkeeren,97
 
En ander spel, wel op monsr. beurs mach leegh gaen, en noch louter teeren.98
 
Et interea speelt den hospes oock niet slim by,99
100
Maer siet wat hem te doen staet, elck past op sijn gety,100
 
Hy geeft het krijt sijn conscientsy over: o dat zijn de rechte sause,101
 
Lijck plompe proper seyde, 'k verstae mijn op die lause:102
 
Dat krijt, dat waerdige krijt hoormen in goudt te beslaen,103
 
En soo rustigh was hy, dat als yemant met een krijt-ben quam verby sijnent gaen,104
105
En luyt, en leelick riep, schonck hys' een pintje bier, ja 't beste dat haer monde,105
 
't Most wesen dat hy hem 'er niet qualick by had bevonden.106
 
Dan met de half leege kanne nae de kraen, en met een schuympje vol etapt,107
 
't Is winst voor de hangt sey Fobert: en of onse Prijn wat snapt,108
 
Ick moet mijn reeck'ningh selver maecken waer 'k het van daen sal halen,109
110
Om de Bier-beschoyer, de Toeback-verkooper, en Huys-heer te110
 
betalen.
 
Het overleggen is 't al sey 't wijf toense speck in de boter briet.111
 
En wat voordeel den Soliciteur, & tota turba, die aen de pleyt-sack vast zijn, door dese const geniet,112
 
Hoc omnibus Notum, sy weten 't altijd soo te knoejen,113
 
Dat sy vet worden, en van dat smeer louter groejen.114
115
Dat isser de frayicheyt of, maer daer geen verwinnen aen en is,115
 
En even sober blijft, die segh ick, en 't is wis,116
 
Is sulcken konst niet waert, de reeckenschap is te noobel117
 
In hoc casu, want anders is het niet een boobel.118
 
De kleermaeckers zijn in die wetenschap geconfijt, en afgerecht;119
120
Doch 't ambacht brenght het me, Heer, Krijn, riep onse Brecht,120
 
Wel dus veel itimme? van swilck, sy, en knoope?121
 
En and're snorrepypen? reeckent dat voor 't geen ghy door 't oogh van jou schaer liet loope.122
 
+Neen moer, ick ben de man niet, sey hy, en juyst was sijn duyvels ton 's jaers wel soo veel waert,123
 
Dat hy 'er vry bier, en vyer, en licht mee heeft bespaert.124
125
O de reeckening', en de schrift is een mensch soo nut als ete,125
 
Al was 't met een boere krijtje, als 't de teyckenaer, wat het is, kan weten.126
 
Maer die haer reeckeningh qualijck maken, als 't somtijds beurt,127
 
Zijn neskebolle, en waert dat men hun uyt de reeckenaers wet-boeck scheurt:128
 
Gelijck d'onrustige veugels, die menkaer wijs maecken dat sy gouwe bergen sullen verkrygen,129
130
Dat dickwils boven yser niet en valt, daer sy menkaer mee na 't gat130
 
rygen.
 
Of de coop're gout-maeckers, of die selver vermoen131
 
Dat sy van groot gheslacht zijn, en reeckenen datmense daerom behoort eer aen te doen:132
 
Of die al haer capitael aen een onseecker risico wagen,
 
Dat sy reeckenen soo rijck te sulle wese, en dat het qualick komt te slagen.134
135
Maer hoe! mijn tong sou hem, met dus te prate, wel te buyte gaen:135
 
Doch vriende 't word maer van de slimste soort gheseydt, de vroome treck het sich niet aen:136
 
Want Studenten van mijn conditsy zijn altoos soo van sinne,137
 
Dat sy 't liefst houde, met die hun cost ad practicum winnen.138
 
Hier staen ick vast en klipper-tant, en ducht dat het de heele nacht139
140
Niet beet'ren sal, wat raet? helaes! wech met die klacht,140
 
Ick mach in de luwt, onder dese stoep-banck neerleggen een cout lijf, dat niet heeft te eten, of te breecken,141
 
En laten de aerd mijn beth, het holster mijn hooft-kussen zijn, en dit schabbetjen mijn deecken.142
 
Daer hoor ick volck, ey sus, mijn backus swijght nou kort,143
 
Op dat ghy van dees plaets noch niet verjaeght en wort.
De Student gaet onder de banck leggen.
Leendert.
145
Ick wed ick dese wegh wel blindelingh sou vinden,145
 
So dickwils kuyer ick by nacht dit paetje, winde146
 
Noch hagel-buy, of kou, en houwe my niet van147
 
Mijn Els, mijn Moolnaerin, die mijn vermaken kan.
 
Een wack're water-hondt ontsiet geen vuyle slooten;149
150
Ick schat, al wat ick ly, voor 't geen ick heb genooten150
 
Van haer, van wie ick krijgh al wat ick wenschen mach:
 
Sy maeckt dat ick gevoel, dat niemandt soeter sach152
 
In 't streele, kusse, lacche, minnelijck onthale,
 
Mijn moolnaerin die kan te wonder aerdich malen.154
155
Ick clop. Daer komt haer licht.
Pleuntje. binnen.
 
Wie roert de clopper daer?
Leendert
 
't Is vriendschap Pleuntje kint, ey open veur mijn maer.156
+Elsje. Pleuntje.
Elsje
 
Goe naevont Leendert lief, ick sat u vast en wachten.157
Leendert
 
Dat 's goet mijn troost, dat ick noch leef in u gedachten.158
 
Daer meysje, neem mijn vracht, ey sie wat ick hier brocht.
Elsje
160
Wel trouwe vaer, jy hebt ons soberheyt bedocht,160
 
Dusk moy braen vleys; jy weet wel wat op de steenen loopen.161
Pleuntje
 
Het siet soo excelent met boter overdropen:162
 
Sie daer vrouw, geef je 't mijn, ick eet'er 't raust wel van,163
 
Als 'k een dronck wijn daer op kreegh uyt die volle kan.164
Elsje
165
Nou hangdeloos hou vast, ick durf 't jou nau betrouwen:165
 
Was jy soo gauw in 't werck, als snappe, 'k sou 't puyck houwen:166
 
Is jou mijn les van flus vergeete dan soo heel?167
 
Jy heb een memori ghelijck als een garneel.168
 
Benje dan altijt met jou lange tong verleegen?169
170
Gae set dit binne neer, bewaer het wel te deegen,170
 
Voor kat, of hont, en voor jou selfs. Lief, wat een vreught!
 
Dat Volckert nu dus uyt-blijft; jae wel het en heught172
 
Mijn nau, dat ick je soo onbeschroomt omvatte,
 
Mijn man sal hem niet weynigh nou, van binnen natten:174
175
Terwijlent sal 't hier oock geen vaste wesen, neen:175
 
't Sal kermis, jae dubbelt kopper zijn, soo ick meen.176
Leendert
 
Mijn Elsje, al de vreught die yewers is gereesen,177
 
Geniet ick, als ick maer mach by u vrolick weesen;
 
Mijn suycker-riet, mijn bije-korf, aen u mont179
180
Vind ick de soetste vocht die 'k oyt mijn dagen vont:180
 
Ghy doet seer wel wanneer u man u lust doet speene,181
 
Dat ghy een broot komt van u lieve Leendert leenen.
Pleuntje
 
'k Word wilt van soo veel soens, ey volck jy sout een meyt183
 
Wel gaende maecken, wech met deuse malligheyt.
Leendert
185
Och mocht ick altoos in u lieve armen leggen!185
Pleuntje
 
De min is blint en doof, heb ick wel hooren seggen:
 
Ick loof, sy hooren noch sy sien mijn langer niet.187
Elsje
 
Mijn soete vryer, och! al lij ick wat verdriet,188
 
Als ick jou missen moet, soo haest en kom je niet,189
190
(Bysonder als ick maer verlost ben van mijn jorden)190
 
Of 't is of mijn quelling schoon van 't lijf geveecht worden:
 
Ick word een hiel aer mensch, ick kroch, en steen te veur,192
 
Soo ras als ick jou sie gaet al mijn sieckte deur.193
Pleuntje
 
Dat loof ick wel, het scheelt te lacchen, of te grijnen,194
195
Met scharbier sich te laen, of met goe leck're wijnen:195
 
Jy past als harme en sijn fluyt dee op menkaer.196
 
Was miesters naers kout, vrou jy moch wel voor een aer197
 
Een paer worden, Heerschip zijn 't soo vreemde saecke?198
 
Men kan van een boerin wel haest een stee-wijf maecken:199
200
Of siet me selden dat het tot een hylick raeckt,200
 
Wanneer men van te veure sulcken kennis maeckt?201
Elsje
 
+Pleun moet je over al jou diefse kloet in steecken?202
 
Sie daer kom je noch eens in onse woorde spreecken,203
 
Het sal je rouwe, jou verbrangde stucke vleys.204
Leendert
205
Ey 't is vry hof mijn hart.205
Elsje
 
Maer neen, dit 's elcke reys
 
Te doen: was 't eens ick leed't, dit duurt vast alle dagen.206
Leendert
 
Nou Pleuntje, 't is jou vrou, ghy moet u proper dragen,207
 
'k Sal u vereeren dat jou huur wel waert sal zijn,208
 
Wees maer te vreen, en swijgh: vertrou de rest aen mijn.209
210
De meysjens vaeren best, daer dochters zijn, of vrouwe,210
 
Die dus gelijcken list haer als gespeel vertrouwen.211
De Meulnaer singt van binnen.
Volckert
 
Moy Niesjen, en Rosbaertje die ware vroegh opgestaen, jae staen,212
 
Hey drie uurtjes voor den dage, soete liefje, uyt snijde soude sy gaen, jae gaen.213
Elsje
 
Daer hoor ick Volckert: och mijn Leendert, 't is mijn man.
Leendert
215
Dat is een banckerot, wat drommel gaen wy an?215
Elsje
 
Daer 's weynigh swaerigheyt, ick sal dat varcken wassen,216
 
Wy sullen evenwel dit nachje saemen brassen,217
 
En soetjes stoejen: Pleaum waer is de klare vocht,218
 
't Gebraet, en wittebroot, dat Leendert daetlijck brocht?219
Pleuntje
220
't Staet achter in het troor.220
Elsje
 
Daer dient het niet te proncken:
 
Want dickwils komt hy thuys, al is hy noch soo droncken:
 
En snijt een wackren hacht: en vont hy dit daer staen,222
 
Soo was 't gescheeten: o! die kost sou ons verraen.223
 
Haelt het, en gaet het daer onder die tobbe stellen.224
Leendert
225
En waer blijf ick soo langh?225
Elsje
 
Ey wilt u niet eens quelle.
 
Kom set u op die stoof, dan sal ick deese ton226
 
U stulpen over 't hooft.227
Leendert
 
Dat 's hups byloo, ha bon.
Elsje
 
Als ick dat droncke kint geleyt heb in sijn luyeren,228
 
Dan sullen wy 't, gelijck wy pleegen, aerdich muyeren:229
230
Hy slaept doch als een muur, dus lijdt een beetje pijn,230
 
De vreught sal flusjes dan noch tienmael grooter zijn.231
Elsje stulpt Leendert de ton over 't hooft en gaet binnen.
Volckert en Keesje uyt.
Volckert
 
Doensy hadde gesneeden de lieve lange nacht, jae nacht,232
 
Moy Niesjen sneet in haer vinger soete liefje, dat haer een ader ontsprang.233
Keesje
 
Helder op mijn hartje, byget Volckert jy singht gelijck een lijster.234
Volckert
235
Ho jong-kees-koene, waer nae toe? om een pottje? of nae de vryster?235
Keesje
 
Nae gien van beyde mijn duytsert; maer 'k heb ginsen op de wacht ghestaen,236
 
Daer ick Kroontje, als een twiede Malegijs, sach tegen een drommel slaen,237
 
+Dat sijn wijf was: bloet sy maeckte sulcke havicks-klauwen,238
 
Daer sy hum dat backisjen mede open kon krauwe,239
240
Het was een lust om te sien; maer hoe hy was in de ly,240
 
Soo toonden hy hem noch, als een Monarch, over sijn kleyne burgery:241
 
Wangt kijnt, of meyt, en knecht en kosten hem niet stille;242
 
Hy grauwden als een hongt, hy wouse allegaer villen:243
 
Maer Mary kreegh hem ongder, en smeet him soo blauw, en blont,244
245
Dat bloet, en snot, uyt neus, en naegel-streepen stont.245
 
Soo 't aensicht overspat, datmen hem niet kost kenne:246
 
Moye Maretje seyd hy, hoe meugh je mijn dus schennen?247
 
Hoe meugh je mijn dus havenen? deynckt ick bin een boer van fatsoen:248
 
Daer, om jou van boosheyt te suyveren seyse, 't is om datje geen meer quaet soud doen:249
250
En sy weer van slaen, dat was hem, immers ten lange leste,250
 
Hy praeten soo moy, en beloofden sulcken beterschip, alle dingh raeckten ten besten:251
 
Doe kuyerde ick oock nae huys, en meen mijn moers seun te leggen uyt het wagen-spoor.252
Volckert.
 
Al ries? van al 't slapen krijgh men een dick hooft sey Jan Floor.253
Keesje.
 
Maer weetje wat de stee-luy segghe? die 's nachts over twaelven loopt langs de straten dwalen,254
255
Die sentmen nae 't warme langt om peeper, en andre kruyden te255
 
halen.
Volckert.
 
Jy pleeght by de borsten eertijts te wesen een goet gesel.256
Keesje.
 
En noch, als 't pas geeft, maer 't is alle daegh geen kermis, weet jy dat wel.257
Volckert
 
Laet jy de staert dus alries hangen? o dat mach niet deur de beugel:258
 
Doen ick soo jong was als jy, was ick een andre braet-veugel:259
260
Ick hil in ons heel schout-ambacht de vrees onder de jonge-luy,260
 
En als ick noch begin soo dooch ick niet een bruy;261
 
Jae flus deed ick een heel seltschip voor mijn beven,262
 
Ick moet het jou seggen, Branckje Flooren most een half vatje geven263
 
Door een komenschip, wy peurden'er by gort gelijck verhongert an.264
Keesje
265
Jae jy goot het bier in de man, en liet de wijsheyt in de kan.
Volckert
 
Doe 't spul op zijn best was, begon ick jou daer van joncker Willem, en van tornoyen te singen,266
 
Mit komt'er een Geyn-boer uyt den hoop springen,267
 
En setten hem byme, en mompelde, doch 'k hoorden niet wat hy sprack,268
 
Maer 'k sach, het speet hem, dat ick hem de loef of stack:269
270
Want hoe ick harder song, hoe hy meer teech aen 't morren,270
 
Hey fijn-man seyd ick, wil je om mijn singen gnorren?271
 
Rijt jou den elft, soo springht een reys volslagen op:272
 
Mit smeet hy nae mijn, maer daer veur gaf ick hem sulcken klop,273
 
Dat'er de Duyvel sijn lof aen sach; wil je daer aen, jy sult het vinden,274
275
Dat kan ick uyt een eeckje, seyd ick, daer was de droes te binden:275
 
Het vuur vlooch langhs de vloer, hier wanckte schop en tangh,276
 
Daer beusemstock, en kan, en glas, jae watt'er voor de vuyst stont in die drangh:277
 
+Ick 't ruyntje van stal, daer was 't schreeuwe, en tieren,278
 
Hout de man, hy wil vechten, die goot met hiele bieren279
280
In 't hongdert, desen hil, een aer viel in 't midden van 't gemuyt,280
 
Ick vlooch strack, met een sprong, ter wimpel te deuren uyt,281
 
En docht dat mijn party sou volgen, jae een blaes met kooten,282
 
De deur wiert achter mijn gat, knap of, toe geslooten:283
 
Daer stondt ick doe en klopten vast voor een doof-mans deur,284
285
De Geynder was'er in, en ick bleef'er veur:
 
Bloet Keesje 't speet mijn soo, dat ick het niet kan seggen:286
 
Ick docht, wil ick hier noch wat veul te rasen leggen,287
 
Soo hoort het den Baljuw, en daer hou ick niet van,
 
Ghy weet dat hy de boere yslick kneev'len kan,289
290
Gelijck die Maets die 't varckens steert of sneen, sijn verklickers weten 't op een prick hem te schrijven,290
 
Jae datme sijn wijf iens averechs soende, 't sou niet verhoolen blijven,291
 
Maer ghy sint een ien-loopent gast, aen jou heeft hy geen vat.292
Keesje
 
Gans kivit Volckert, 'k wou ick al by dat sootje sat.293
Volckert
 
Weetje waer 't is? tot Teun-Piet-Jonge-Jans, sy selle jou wel in-laten,294
295
Daer 's noch een hoop te goet, gae heen, en hoor of se oock van mijn praten.295
Keesje
 
Mijn vuyste jeucken al, bloet daer wat valt te slaen,296
 
Of een sneetje te leggen, en sou ick niet voor te bruyloft willen gaen:297
 
Ick moet'er heen byloo, al sout'er noch soo dagen,298
 
Al sou mijn neus, en wang daer af een teycken dragen:299
300
Dorst ick lest het mes niet of-halen, daer 't hing in een vol gelach,300
 
Doe de veur-vechter sweech, of hy stront in sijn beck had, en wou niet komen veur den dach?301
 
Nou hadieu Volckert, ick gae'er nae toe tijen,302
 
En die quaet van jou praet sal'er oock voor lijen.303
Keesje binnen.
Volckert
 
Gae heen ghy krijchs-man daer niemandt is, jy sult wel kome daer jy 't vint,304
305
De Vechter, Goyer, en Geyn-kinckels, verstaen haer mee op de wint.305
De Student hoest.
 
Wat hoor ick daer? sou het de boer wel wesen
 
Daer 'k flus mee pluyshaerden? och jae begin ick nou te vreesen?307
 
O lieven heer! de drommel, wat is mijn dit een benaude nacht!308
 
Hy staet voorseecker hier yewers om een hoeck, en hout op mijn de wacht,309
310
Om mijn verradelings te nemen op sijn tanden:310
 
Of maecken te minsten mijn moy, gaef aengesicht te schanden.
 
Och ick wort soo vervaert! 't kouwe swiet loopt langs mijn lijf,
 
Mijn soete, gouwe maetje laet het doch om mijn wijf:313
 
Want raeck ick op mijn ruch, of kom je mijn te kerven,314
315
Soo sal mijn lieve Elsje van kinck klare hartseer sterven,315
 
Soo puursteecke lief hetse mijn, ick wil wel een half bier met jou drincken, wees niet quaet,316
 
Mijn buy is al over, ey kom mijn groote maet!317
 
+Spreeck doch ten minste, en wilt mijn vrientschip niet ontseggen,318
 
Jy moet om duscken krabbel-vuysje geen ouwe haet gaen leggen.319
320
Wel swijchje noch al? o dat staet mijn gangs niet an.320
Gregorius
 
Mijn vrient wees niet vervaert, hier leyt een arm jongman,
 
Wie dat de kou tot soo te hoesten heeft gedwongen.322
Volckert
 
Dat luwt mijn swaerigheyt.Wel maet, hoe lechje daer soo in menkaer gedrongen?323
 
'k Loof niet datje ons huys, of de meulen besteelen wil?324
325
Dat kunsje kunne de meulnaers selfs wel, dus wees daer vry of stil,325
 
En die gracy hebbense 'er by, datse heur diefte soo fijntjes weten te malen,326
 
Datmense, als sy 't niet te grof maecken, selden kan achter-halen.327
Gregorius
 
Ick heb mijn leve om geen dievery gedacht;328
 
Maer vrient 'k vraeghden de vrou of ick mocht desen nacht
330
Hier slapen op de moole, 't welck sy niet en wou gedoogen,
 
En alsoo ick te moe was om voorder te gaen, heb ick mijn neer geboogen331
 
Onder dit banckje, daer ghy mijn noch leggen siet.
Volckert
 
Is Els soo onbarmhartigh? dat docht ick lijckwel niet:333
 
Maer 'k gis dat sy 't doet, om datm'er eerlijckheydt niet sou bekallen,334
335
Dat sy vreemden inhaelt om mede te jocken, of te mallen:335
 
Och sy is soo reyn, dat 'k haer niet een vingertjen aenraken moet over dagh,336
 
'k Weet niet hoe dat ick aen dat puyckje van eerb're wijven komen mach:337
 
Stae op, ô lieve langst, je siet soo lijdigh pover,338
 
Je vriest soo doodt als een haringh blijfje te nacht hier over:339
340
Het swerck komt uyt Noord-oost, in de na-nacht valt de hartste340
 
kouw,
 
'k Wed, om een paer vaen, dat ons dorp binne drie dagen een kerck-gang van jou hebben souw.341
Gregorius
 
Wat sal ick doen? men moet van de noodt een deught maecken.
Volckert
 
Wat zinje voor een vent, en wat doeje voor saecken?343
Gregorius
 
Een geldeloose Student.
Volckert
 
Jae, brenght dat ambacht geen mier an,344
345
Datm'er gelijck als jy, niet beter op heen komen kan,345
 
Soo het 'et een vijgh om 't lijf: of verslempje al jou winne?346
Gregorius
 
O neen, 'k had noyt mijn dagen sulcke boose sinnen.347
Volckert
 
Maer slachtje oock stemmige Piet, die soo fijn lijckt dat hy klinckt,348
 
En ondertussche van alle vuyligheyd, en boeverijtjes stinckt?
350
En doen hy sijn wijf bestruyft had, dorst hy al de schuldt op heur noch legge,350
 
Maer het vet dreef bove, gelijck ick altijdt heb hoore segge,351
 
En ick vrees oock, hoe onnoosel datje schijnt, datje mijn bedotten soudt.352
Gregorius
 
Daer was geen swarigheydt voor, al was u huys vol goudt.353
Volckert
 
Dat most oock zijn: wel wil je een goet knecht wese,354
355
En datje niet hangt-gauw, of meydt-sieck bent, soo selle w'er na lese,355
 
Datje noch op de meule komt: wat seghje, souje dat anstaen?356
Gregorius
 
Och jae mijn goe meulnaer, dat was te vrees'lijck wel gedaen.357
Volckert
 
Wel nou, kom volghme. hey! dat klopje sellese wel hoore.358
Pleuntje van binne.
Pleuntje
 
Wie is daer?
Volckert
 
+Wel lijf-uyt, hebje gien twie oore?359
360
Wie is daer? kanje mijn klop niet? seck? wat rijdtme deuse meer.360
Elsje en Pleuntje uyt.
Elsje
 
Heer man, hoe ongalijck komje altijdt t'huys! wat schort'er nou al weer?361
 
Wel wat doeje met deuse mens mee? wat het dit te beduye?362
Volckert
 
Rust jy jou sotte hooft, wy selle de klocke wel luye.363
Elsje
 
Ick wil deuse vent niet in huys hebbe, Volckert zinje mal?
Volckert
365
En ick wil hem al hebbe, laet sien wiens woordt miest gelde sal.365
Elsje
 
Trouwe vrient, je recht sucke kueren uyt, datm'er wongder of selle spreke.366
Volckert
 
Hoe sel 't hier locke woudt-aep? hebje heer Krelis niet wel hoore preke,367
 
Dat, die den armen niet goet doet, die vaert in de hel?368
 
Daerom wil ick hem inneme, siet, het is een beroyt gesel:369
370
En wil jy met Heyntjeman huys houwe, soo sel ick jou begeve;370
 
Want verstaeje wel Elsje, wy hebbe mekaer niet langer etrouwt as wy leve.
Elsje
 
Wel de deught siet jou ten oogen uyt, as de beul de barmhartigheydt.372
Volckert
 
Jae moer, de endel saecke moeten oock altemets worden overleydt.373
 
Pleun, voort, een stoel of twie, en tap uyt paters vaetje.374
375
Den heer set sich hier neer, kom noch een slaep-droncks praetje.375
Elsje
 
Hey coome-lul! 't is tijdt datje nae nest toe gaet.376
Pleuntje
 
Jae seker miester, want het is al louter laet.377
Volckert
 
Hier selle mijn al weer een paer malle bedilsters regeere,378
 
Gangs krancke troost, swijgh stil, of by goudt 'k wil jou sweere:379
380
Dan nou dat 's eveliens. Hoor maet, of sy wat seydt,380
 
Speul maer, neu, neu, besjes onder-rock, heur quelt wat malligheydt:381
 
Wangt onse meule-wieck snoof lest verby'er hooft, en de windt het heur bevange:382
 
Geluck, het geldt jou.383
Gregorius
 
O 'k wacht u met verlangen!383
Volckert
 
Hoe hietje borst?
Elsje
 
Roeltje, 'k denck dat hy na sijn moer hiet.384
Gregorius
385
Gregorius, tot uwen dienst.385
Volckert
 
Jae boven Goris niet:
 
Maer daer moet altijdt ien krul mier, als ien varckens-staert, wesen by de Studenten.386
 
De boere is ien hiel aer maecksel van menschen, als die dolle venten.387
 
Ey! Goris oompje, studeert hier iens dat ick het mach sien.388
Gregorius
 
Dat kan niet wesen, 't moet in stilligheyt geschien.389
Volckert
390
In stilligheyt had ick gedocht, dan kan ick de oorsaeck van jou armoe wel geloove,390
 
En wille wy eten, so moeten wy'er wacker om slooven.391
Gregorius
 
Ja maer wy blocke met de sinne, en dat is het swaerste werck om te doen.392
Volckert
 
Argo, daer door komt het dat menigh wieck-half-gebacke harsene heur selver mal broen,393
 
Die strongt of keuning wille zijn. Maer wat schelmery hebje al geleert?394
Gregorius
395
Ick ben een ghefalueert Philosophus, Phisicus, Iurist, en wat'er aen de seve konsten dependeert,395
 
+Woont hier in dit caput.396
Volckert
 
Wat duysent-pocke!
 
Wel machme segge, twalef ambachte, dartien ongelocke,397
 
Kostj'er ien te deegh, het was jou nutter knecht:398
 
Maer eetje oock brood tot al dat jy daer seght?399
Gregorius
400
Wel neenme langhst, (stultis stulta loquitur) 't zijn Heere400
 
wetenschappe.
Volckert
 
Dats waer, want als het plompe calise doen, loopese met de lappe,401
 
En as jonges op 't manne kackhuys gaen, vallese door de stil:402
 
Daerom mostje het te veure bedocht hebbe, eerje aen 't studeere vil.403
 
Maer hoor, ick heb mijn leve dickwils hoore segge,404
405
Dat jy luy studente wel plegt een toover-werckje te legge,405
 
Hebje daer oock wat of? 'k wou wel een beetje sien.406
Gregorius
 
Ick moet de tijdt waernemen, wijl 't geluck my haer handt komt bie'n,407
 
En wagen een blauw oogh na de kost, die 'k flus berge hoorden:408
 
Jae, ick kan soo wat, van de Negromancy, doen door mijn woorden.409
Volckert
410
Wel toover dan een beetje, nou lustigh as een man.410
Gregorius
 
'k Sal maecken dat wy wat te eten krijgen, sie daer ty ick'er an.411
Elsje
 
Ick wil hier gien geknoey hebbe, al sou 't 'er noch soo dage.412
Volckert
 
Hou jy jou strongt-kauwer niet toe, ick geef jou goet koop slage.413
Elsje
 
Jou wijve-beul, jy vleys-dief! heb iens soo stout een hart.414
Volckert
415
Ick waerschouw jou noch, sie toe dat jy mijn niet meer sart.415
Elsje
 
Jy vrouwe-verdriet, 't is 't eerst niet, dat jy droncke de pijpe stelde.416
Volckert
 
Dus langh hebje 't om niet ehadt, en spreeckje weer, soo sel 't jou gelde.417
Elsje
 
Een hoer ben ick, houje jou oogen in de kop, komje mijn te slaen.418
Pleuntje
 
Och vrouw! ick bidje, swijgh, en laetse toch bégaen.419
Volckert
420
Fijn-man, ey! laet mijn sien wat kunsjes in jou woone.420
Gregorius
 
Nu dan, Sinkemakrismus, wil u partense toone,421
Hy toovert.
 
Scheele-Stijn-aris, en Klompinus, dese strick422
 
Is u ten dienst geschiedt, Mary-kraberus, ick423
 
Gebie u, dat ghy strack met frater flicke-pottis424
425
My wat in 't oor bijt: wel, of sy nu banckerot is?425
 
Kom dan ghy beste van de Margaretaes, die426
 
Johan Stronten-burgens hebt onder u gebie,427
 
Amici intimi van smeer-borstus, en bier-sack,428
 
Van vreten-burgus, en luy-lecker-landt, kom hier strack429
430
Met puyck van eetb're kost en wijn of bier gelaen.
Volckert
 
Jae segh dat sy de ruymte brengen, 't sel al met een rekeningh deurgaen.431
Gregorius
 
De toover-geesten (schijnt wel) willen my niet hooren;
 
Vae tibi komt ghy niet, ick hael u by de ooren.433
Volckert
 
Neen, maeck gien moeyte hier met hem, mijn lieve quant,434
435
Ick heb den droes al veel liever te vriendt as te vyandt.435
Gregorius
 
Hebt ghy geen mout of wan daer ick my in kan wiegen?436
 
Mijn Spiritus moet stracks by al de geesten vliegen:437
 
Proserpijn neemt de kracht van dese stricken aen.438
Volckert
 
Nettem sucke krullen as 'er in habons caracter-boeck staen;439
440
+Jae achter in de loots staet de mou Pleun, daer onse varckens-bouten
 
Het jaer, verleen jaers nae-jaer, in zijn gesouten:441
 
Loop krijghse.442
Elsje
 
Noch al mier? wel is 't niet haest een endt?
Volckert
 
Moey jy jou met gort as wy beulingh stoppe.443
Elsje
 
Wel Jan drent.
 
Wie meenje datje veur hebt? grauwt jou versoorde gat toe.444
Gregorius
445
Peetje 't is strack gedaen, ey sie of ick het niet rat doe.445
 
Binje daer meysje? o die mou is heel bequaem,446
 
Dat 's aenvangh, laet eens sien, op dat ick order raem447
Hy gaet in de mou leggen.
 
't Stoffeersel siert het spel, ick heb den uyl al binnen.448
 
Nu luystert Medea, 'k sal met u hulp beginnen:449
450
Parturient montes nascetur ridiculus mus, 'k legh mijn neer,450
 
Onsichb're geesten kom, en wiech mijn heen en weer.
Hy wieght sich selven, en singht dit volgende:
 
O Molitor! ghy zijt in 't net,452
 
Saltabimus rondarum,453
 
De bril is jou al op geset,454
455
Fallendo te,455
 
Iuvabo me,456
 
Strack hebbewe vinum clarum.457
Volckert
 
't Gaet grollend in sijn werck, het slacht de katte-vreughd. Dat tooveren het een aert,458
 
Wat seghj'er nou of wijf, is dat niet een beetjen opblyven waerdt?
Elsje
460
Moye Gerrit-ooms grepen.460
Pleuntje
 
Vrou wil ick hem een kopje pap lange?
 
So mach dat kynt, als sijn buyckje vol is, te deegh daer een uyltje vange.461
Volckert
 
Ey sie hoe stil leyt hy, hy rept gien vin, nou loof ick vast462
 
Dat sijn giest al op ien beusem-stock rijdt, wijf past463
 
Mijn nu gien bruye te maecke, hy sou de bulleback aers wel mee doen kome.464
Elsje
465
En die jou dan op vrat! wel wat of de gecke al droome!465
Volckert
 
Weetje niet wat al het volck van onse Duyfje seyt?466
 
Dat sy dickwils ien uur, of twie, uytgereckt voor 't vuur leyt,467
 
Soo doodt stijf als ien stien, en terwijl loopt heur giest uyt colle.468
Elsje
 
Segh slech hoeje 't hebben wilt, so mach de vent jou te deege polle.469
Volckert
470
Ja en dan weetse immer so veul nieuws te seggen als se heur weer470
 
roert,
 
Dat het nou hart wayen sel, en dat Guurt Stijn Foppen hoert.471
 
Dat Creelis de kist bestal, en dat Brecht by Claesje Flore472
 
In 't hoy-huys op 't schrob-net heur Maeghdom het verlore:473
 
En hoe Egbert met Neel miende te snobbelen, die hem in 't water stiet,474
475
En quam hiel kroostigh weer op: waer nae hy noch kroosjen hiet.475
 
En hoe Syme swelge-bier, uyt de gouwe pannekoeck, met sijn mackers maelde,476
 
In een brandewijns-kroeg, daer sy mier suycker staele, als sy soopjes betaelde,477
 
+En duysent stucke meer, waer droes haelt sy 't van daen!478
 
Dat sy het weet, als sy met gien kunsjes om sou gaen?479
480
Sie daer bekomt hy, wel wat of hy sal segge!480
Gregorius
 
Ick heb 't verstant gevat. Meysje ghy sult onder die tobbe vinde legge481
 
Gebraen vleesch, en broot, en wijn, dat van onder gebrocht is na om hoogh,482
 
Terwijl mijn Spirutus door al de werelt vlooch.483
Elsje
 
Gans lijden Pleun! die nooten klincken niet te degen,484
485
Die linckert het hier yewers om een hoeck gelegen,485
 
Doe 'k meende dat de kost daer soo verburgen stont.486
Pleuntje
 
Wy sinne berecht voor een oortje, 't is te bont,487
 
Sulcken vetje uyt ons neus te halen, 't mach niet floeren.488
Volckert
 
Wel raet van alle wijsheyt, sel jy daer over noch lang bedencken voeren?489
490
Krijch dat jou geseyt is ongder de tobben van daen.490
Elsje
 
Wel dring-oor, wil je de meyt een plaegh op den hals jaegen, sy durft het niet bestaen.491
Gregorius
 
Ey, Vryster Jans, krijght het, ghy hoeft geen quaet te schromen.492
Volckert
 
Hoor je wel, de Meyster seydt het, en die weet wel hoe nae men de drommel mach komen.493
Elsje
 
Geef het haer Pleuntje, 't is toch soo quaet als 't worden sal.494
Pleuntje
495
O leck're beetjes! die ick soo gevrijt heb, nou kom je al495
 
Te onnosel aen jou ent, och! mocht ick mijn liefde met jou blussen,496
 
Mijn buyck sou jou rust-plaets desen nacht wesen, ick sou je soo kussen!497
 
En jy mijn lust versaen. o kan! o moye wijn!498
 
Dorst ick, ick schreyden soo veel traenen als'er droppen in de kan zijn.499
500
Och wy ongeluckige menschen! wat mochten wy 't voor and're500
 
spaeren?
Elsje
 
O Pleun! mijn hart sinckt in mijn schoene, dat daer een aer sal wel of vare,501
 
Doet het van mijn wech, ick kan het langer met geen drooge oogen an sien.502
Pleuntje
 
De swaerigheyt is groot vrou, ick voelse al om mijn hert vlien.503
Gregorius
 
Wel speelnoot! wellekom, ras een banckje daer wy 't op setten;504
505
Dat 's een meyt als een wolck! sy weet op een mensch sijn woorden te letten.505
Pleuntje
 
As 't is, oom-kool, jy zijt soo slecht niet as een huys-mans hen.506
Gregorius
 
Wat dunckje nou vrientje, of ick niet louter toov'ren ken?507
Volckert
 
Hagendevelt van de korte warmoes-straet, schijt aller boeven vaertje,508
 
Schijt vuur-spuwers, schijt goochel-tas, schijt ocus-bocus kaertje,509
510
't Is al maer kinder-spul: want deuse giest toovert op een tijt510
 
Soo rijckelick de kost, daer jy soo menigen dach om verslijt.511
Gregorius
 
Proeft eens hoe dat het smaeckt, dan sulj'er noch anders of spreken.
Volckert
 
Jy eerst, 'k moet sien of het jou niet op sal breecken.513
Gregorius
 
Dat is jou dan voor, en volgh mijn als een man.514
Volckert
515
Barst je niet? barst je niet? ick sie 'er noch niet an.515
 
Barst je noch niet? neen, het moet hem wel bekoomen.516
 
Wel barst je noch al niet? hey, hey, wil 'k hier langh van barsten droomen,517
 
Soo krijgh ick niet in 't lijf, hy eet byget soo rat518
 
Als of hy in ien, twie, drie dagen niet genuttight hat.519
520
Hou maetje! ick moet me over, wy sullen mekaer geselschap houwen.520
Elsje
 
Och! hoe villense het! hoe pluckense! wel trouwe!521
 
+Is 't niet om dol te worden? elck beetje dat sy doen522
 
Raeckt mijn in 't hart, en ick kan het niet verhoen:523
 
Maer hoe mijn dit spijt, noch is'er wat anders dat mijn verlangen is,524
525
Om te weten hoe mijn Leendert al vaert in sijn gevangenis?525
Pleuntje
 
Jae soober genoegh, sit hy daer in de knijp-tang,526
 
'k Meen hy daer wel een sweetje haelt, en singt de jammer sang.527
Elsje.
 
Hoe sitten sy'er achter met hongerige koonen? siets'er eens an tijen.528
Volckert
 
Wijf wil je oock niet een hachje van het drommels eete snijen?529
Pleuntje
530
Jae doetet vrou, en bedenck een schaemle dienst-meyt oock een reys.530
Elsje
 
Wat hebje veur compost?531
Volckert
 
Wat sou het wese! braen vleys.
 
Proef het vry. Wat soo, sy peurt al mee aen 't eten;532
 
Sterf ick'er nou of, soo sal sy oock niet mis dobblen, dat moetje weten,533
 
Trouwe, wy willen oock samen leven en sterven, want dat beloofden wy mekaer op onse bruylofts-dach.534
Elsje
535
Ick eet die kost, maer gort weet hoe ickse mach.535
Pleuntje
 
Aten sy 't soo garen as ick 't haer gun, sy souwe daetlijck heyligh-avont maecken.536
Gregorius
 
Geluck noch toe mijn broer, daer op sal soo een teuchje smaecken.537
Volckert
 
Ick wachtje, 'k sat effen op het hals-boor en docht;538
 
Hier Elsje 't wort jou oock eens van jou man gebrocht,539
540
't Smaeckt te wonderlick wel, gort lansert, datje te kermis mee met een kraempje wou beginnen,540
 
Al dat aere volckje sou maer water-verf zijn, jy sout gelt als slick winnen:541
 
Al namje dubbelt loon, 't sou oock geen duurten zijn:542
 
Want de water-drincker geeft de maets maer wat brandewijn,543
 
En soo weynigh, dat hadt Ary noch eens mogen klocke,544
545
Hy had het soopje, met flesje, met al, in sijn keel getrocke;
 
Maer dat jy'er quam, en setten de kijckers dusken onbijten veur,546
 
Ghy sout wel soo veel kost-gangers krijgen als'er mochten door de deur.547
Gregorius
 
Als de kunst soo gemeen worde, soumense niet achten,548
 
Dat sietmen aen alle dingen wel, daerom sal ick 't my wel wachten.549
Volckert
550
Maer segh mijn eens borsje, wat of dat beduyt,550
 
Dat (gelijck als jy) alle anderen, die sulcke kunsjes kunne, sien altijdt so sober uyt:
 
Waer op gae jy luy daer van de schult leggen?552
Gregorius
 
Dat weet ick wel: maer hebje niet dickwils hooren seggen,553
 
Dat de drommel arm is, en dan kan je wel vatten mijn lieve Man,
555
Dat den armen duyvel geen rijcke knechts nae-laten kan.555
Volckert
 
Daer hebje gelijck in. byget wat hebje in jou toovery vergeten!556
Gregorius
 
Wat doch?
Volckert
 
Een toebackje.557
Gregorius
 
Dat 's Heyntjemans eygen eete:
 
Denckt niet dat hy and're geven sal 't geen hy selver wel mach,558
 
De picke is soo slecht niet, hy geeft dat hy quyt wil wesen in 't gelach.559
Volckert
560
Hy het gelijck, evenwel geloof ick dat de drommel soo laelick niet
 
En is, gelijck men hem over-al wel qualick siet
 
+Geschildert, de mensche maecken mekaer wat diets, en weten'er niet of.560-562562
Gregorius
 
O Meulenaer! ghy zijt een ruygh schaep, ghy spint al vry wat grof.563
Volckert
 
Niet een mijt, mijn dunckt niet dat ick'er veel voor sou schromen.564
Gregorius
565
Wel wil ick'er eens een hier datelick doen komen?565
 
Want als ick nu maer spreeck, so kan 't terstont geschien.566
Volckert
 
Wel jae, als hy niet te byster was, wou ick hem wel eens sien.567
Gregorius
 
Neen, ick sal hem doen verschijnen als yemant van dit dorp, dan hebbje niet te klagen,
 
Noch ick loof niet dat een van'er alle u vervaertheyt aen kan jagen.569
Volckert
570
Neen, neen, laet maer kome.570
Elsje
 
Och Pleun! wat raet gaet ons aen?
 
Ick ben om hals, die fielt sal ons nou hiel verraen.571
Gregorius
 
Vroutje, ontstelt u niet, 'k sweer 'k sal u niet verklicken,572{problem}
 
Stelt u gerust, ick sal de rest ten besten schicken.573
Hy gaet by de ton daer Leendert onder sit.
 
Mijn vrient, die onder dese ton u soo verborgen houdt,574
575
Komt uyt, wanneer ick klop, vry op mijn woort vertrout:575
 
U sal geen leet geschien, maer blijfje daer onder leggen,576
 
Soo sal ick de Meulenaer al u, en sijn vrous handel seggen.
Volckert
 
Hoe vaert 'et, sal hy haest kome? de slaep-luys bijt mijn al.578
Gregorius
 
Sacht. Harme gladt-muylium, of capstockus, 't geval579
580
Van mijn besluytus, wil dat ghy u sult herscheppen
 
In Leonardus schijn; ghy moet u oock wat reppen,579-581581
 
Stijght onder dese ton, daer hoor ick komt hy aen,582
 
Gaet voort, en wilt terstont voor dese tafel staen.583
Leendert komt van onder de ton.
Volckert
 
Hiel moy, ey! laet ick hem te dege toch kijcke,584
585
Noyt heb ick mijn leve, gien drommel, soo wel sien gelijcke,585
 
Als dese, 't Heerschip Leendert-buur, die ginse op de Hofstee woont.586
 
Ey Nicker oompje! sie iens hoe lustich wy ons hebben aen jou kost getoont.587
Gregorius
 
Sus, blomenhelten, sus, ghy moetje met de geesten so gemeen niet maken,588
 
Ghy sout wel anders licht in groot gevaer geraken.589
590
Vertreckt, eerst onder dese ton, en gaet dan daer ghy hoort,
 
Ghy hebt u dienst voldient, gaet segh ick u, gaet voort.591
Leendert gaet weer onder de ton.
Volckert
 
Wel dat 's om te lacche, ick moet Leendert-baes morge vertelle,592
 
Dat jy de droes, hem soo gelijck, hier voor mijn gingt stelle.593
 
Ick krijgh vaeck, mijn buyck is vol, en 't hert soeckt rust.594
Gregorius
595
Hier me elf oogen, 'k heb oock wel slapens lust.595
Volckert
 
Nou, goe nacht wijf, goenacht mijn goe maet. Pleun, jy selt de borst op de meule wijse,596
 
Het bedt daer Barent sliep: vrient, morge sel 'k jou met ien onbijte spijse.597
Volckert binnen.
Elsje
 
Ick heb ien uye mit jou te schille, hoor hier jy knappe gast,598
 
Hadje geen barmhartigheyt, datje mijn brocht in sulcken last?599
600
+Denckje niet datje van een vrou gekomen zijt? jou rechte vrouweplager.600
Gregorius
 
Ey peetje, ick liet, om de nieuwicheyt, jou man eens sien sijn swager.601
Elsje
 
En dat schocke stong jou oock niet toe, gelijck jy selver wel wist.602
Gregorius
 
Een hongerige luys bijt scharp, armoe soeckt list.603
 
Mijn buyck vraegde niet waer 't van daen quam, maer riep vast, rept u tanden,604
605
Had ick gedorst, ick had het heele hachje wel gemaeckt te schanden:605
 
Denckt daer men in geen twee dagen eet, is geen honger gebreck.606
Elsje
 
Jy hebt die parte mier espeult, al houje jou soo geck.607
Gregorius
 
Gelooft, op mijn manne-waerheyt, dat mijn 'er de etens-lust toe porden.608
Leendert roept onder de ton.
Leendert
 
Hoe vaert'et? is de lucht klaer? sal ick haest uyt mijn vangenis verlost worden?609
Elsje
610
Jae datelijck. Pleuntje, siet iens of jou miester al leyt en ronckt.610
Pleuntje binnen, en weer uyt.
Pleuntje
 
Ja hy snorckt dat het kraeckt, het quijl loopt hem alries uyt sijn mongt.611
Elsje
 
Kom mijn soetert, hoe vaert het al? hoe hebje het daer kunne stelle?612
Leendert uyt de ton.
Leendert
 
Kost die ton spreecke, hy souje wel wat nieus vertelle,613
 
Hy is meer van benautheyt verwarmt, als of hy over een cuypers vyertjen had gestaen.614
615
Laet ick die borst eens sien, die sucke aerdige potsen rechte aen.615
 
Wel, vriend des Keysers, hebje dat kunsje meer bedreve?616
 
Ghy kond u les van buyten, ghy klaerden 't heel nae 't leven.617
Gregorius
 
Dat geschieden soo na gelegentheyt, mijn docht het most soo zijn.618
Leendert
 
Ghy hebt 'et suyver ofgemaeckt: op datje al te met noch aen mijn619
620
Soud gedencken, schenck ick jou dat ducaetjen tot reysgelt, op jou620
 
wandel:
 
Op voorwaerd, datje voort oock swijgen sult desen handel.621
Gregorius
 
Ick danckje mijn vriendt, en 't moeyt me dat ick jou die smaetheydt heb aengedaen.622
Leendert
 
Dat heeft 'et al, 't is maer om te lacchen, nu 't dus wel is vergaen.623
Elsje
 
Geefje hem noch gelt? o dat mochje wel bespare.624
Leendert
625
Wel, waerom niet? hy het sijn dinge so wel gedaen, als 't yemant sou kunnen klaren:
 
Maer deuse plaets valt hier wat hiet, ick betrouw mijn niet te veel,626
 
Laet ons na de meule gaen, en speelen daer voort ons deel.
Elsje
 
Pleuntje, brenght het overblijfsel van de kost daer mee, voor alle dinge,628
 
Wy sulle evenwel noch vrolijck zijn en singe.629
Pleuntje
630
Al lijck wel vrou? dat 's goet, dat 's lydigh nae mijn sin.630
Elsje
 
Wel ja, wat hoeve wy voor hem te veynse? hy heeft het doch gehoort van't begin:631
 
Laet hem het end oock sien. Het pleegh wel meer te gebeure
 
(Maer daerom bleef de kermis niet achter) dat Volckert ons quam steure.633
 
Nou volgh ons ras Pleuntje, knapdhangdingh as ien meyt.634
Elsje en Leendert binnen.
Pleuntje
635
O met drie haesten. Wel jy klaerden dat lustigh mit ien abelheyt.635
Gregorius
 
Hy moet arch wesen die tappen sal, maer noch slimmer die met het ghelach wil deur loopen.636
Pleuntje
 
Jy zijt een man als Claes, 'k moet oock sien voor sulcken gelt mijn kost te koopen.637
Gregorius
 
+Wel meysje, 'k wil jou die kunst wel leeren, geefje mijn een soen,638
 
Seecker, laet ick, 'k sal jou vriendschap, en geen quaet doen.639
Pleuntje
640
Hemme, seg ick mens, wel schaemje, sucke dinge!640
Gregorius
 
Hey! jou vrou wijstje de weg, daerom soumen 't voor geen mirakel singe.641
Pleuntje
 
Stille mens, hoe staet hier dit mens dus een mens en bruyt?642
 
Hey dit acremense mens, hoe quelt mijn deuse guyt!643
 
'k Segh mens, laet ien mens met vreen, of ick sel mensche te hulp roepe:644
645
Loop by jou hoere, dit leelicke dingh, wilje hoepe.645
Gregorius
 
Hoor kijnt, als het jou sin niet en is, soo laet ick het betien.646
Pleuntje
 
Siet, om gien duysent gulden liet ick dat geschien.
Gregorius
 
Maer seecker, Pleuntje, in soetigheyt, alle gecken laet varen,648
 
Ick heb jou al vry besint, ick wil geen brood voor vriende sparen:649
650
Ick salje morgen jou buyck vol heet witte-brood geven, als de backer blaest,650
 
Dan moetje mijn oock niet weerbarstigh zijn, hoe staeje dus verbaest?651
 
Mijn doelwit! mijn suyckerde Pleuntje! ghy kunt het niet wederleggen.652
Pleuntje
 
Ick kan niet kallen, maer ick heb al mijn leven hoore segge,653
 
Dat men om het waerdige brood veul moeten doen, en bestaen:654
655
En om my selve tegen het deuchdelijcke broodt niet te besondighe, sou ick het licht met hem aengaen.655
 
Durf ick wel? jae ick ben te vreen: maer jy en hoeft niet te dencke,656
 
Dat ick om jou schoon backus, of malle groenigheydt, jou mijn kuysheydt sal schencke;657
 
Neen: maer 't geschiet om 't broods-halven, och heer! om dat kostelicke brood.658
Gregorius
 
Het zy dan om bier, of broods-halven, dat is geen nood,659
660
Hebben is hebben, 't is even veel waer 't van daen mach komen.660
 
Mijn eygen heylige dagh, sulcken brockje niet te vermuylen, al was 't uyt de kerck genomen,661
 
De gaert is nou suyver, 't was jammer dat ghyse alleen schutten soudt.662
Pleuntje
 
't Is wel quinckertje, jou schelmpje, jy wort al vry wat stout.663
 
Kom, helpme dit goetje mee op de meulen drage,
665
Wy moeten ons eerst iens vertoone, dan sulle wy sien hoe onsen handel wil slage.665
Gregorius
 
Kom nou, ghy braet-veugels, die gaeren om een avontuurtje gaet,666
 
Geef de moet niet verloren, schoon 't onluck jou somtijds aen d'oore slaet:667
 
Dat rat loopt dickwils heel vreemt, dat sieje voor jou ooge.668
 
Dit volckje geeft my nu mijn wil, nou ickse heb bedrooge:
670
En te veuren wouwe sy mijn niet sien. Eele behulp'lickheyt,670
 
Ick danckje, datje mijn soo luckigh hebt geleyd.671
 
Nou vrientjes, wilt jou hier voor ditmael soo mee lyden.672
 
Ey! wilt mijn arme vreughd, met Pleuntje, niet benyden.673

 

UYT.

 

J.N.


Vorige Volgende