Het bosken en Het theatre

[p. 55]

^*De poêt, tot den leser.

* [3. r^o]

Elegie.

Leser, ghelyckmen siet (vliegende al om') de bien ¹

Indé velden ghebloeyt, voorsichtelyck verspien, ²
Wt wat bloemkens dat sy meugen suygen gereet ³
Meest heunichs (die van heur elc tonderkennen weet) ⁴
Alsoo meucht ghy hier oock plucken int ouerlesen
Van dit boeck, dat v best en orborlycxt sal wesen. ⁶

Ghelyck een scoon ionck bos besaeyt is en beplant

Met boomen, bloemen, cruyt en gras aen elcken cant
Seer verscheyden van reuck van verwen en van crachte
Soo heb ic ooc dit boeck beplant deur Phebus drachte ¹⁰
Met planten die ghegroeyt syn op verscheyden tyt,
Singhendé altemet van liefde, en dan van stryt,
Altemet oock van God, met schoonder hermonyé
Nae dat ick was ghesint, schouwendé fantasye: ¹⁴
Volghendé hier in na de Nature en den aert ¹⁵
Die wel in eenen beemt een cruyt voeyt dat beswaert ¹⁶
By een cruyt dat verblyt: en een cruyt dat vercouwen ¹⁷
Can, by een ander cruyt dat verwermt mans en vrouwen:
Die inden hemel oock een sterre heeft ghestelt,
Die minlyck is en suet, by een ster' die verfelt, ^{19-20 20}
Na dat my Iupiter bespraeydé wt syn vaten, ²¹
Die my het besté noch sal schenken t'mynder baten. ²²

Maer soó veel isser af, dat alle schaeylyck cruyt, ^{* 23}

Venynich endé erch hier is ghebannen wt: ²⁴
Soo dat niemant iet quaets hier wt en can gesuygen,
Ten waer dat hy dat self wildé drayen en buyghen
Naer synen valschen aert syndé alsoó ghesint
Als een spinné venyn, die wel venyn ghewint ²⁸
Wt de Lelien reyn, oft wt de sueté roosé.

Dus ontfanct desen boeck en op alsulcken poosé,

En tyt ouerleest hem als icken heb ghedicht: ^{30-31 31}
Dwelck den tyt is die laes! de menschen ongesticht ³²
Besteden ydelyck met groote brasseryen,
Met droncken drincken ooc, endé met tuysscheryen, ³⁴
Met achterclap en twist, met stryt en vulpsheit quaet ³⁵
Met ongheschickt rauot te houden vroech en laet, ³⁶
Altyts met meerder cost, en met minder ghenuchté,
Ommers voor alle mens die alle quaet gheruchté, ³⁸
Van ongeschicktheyt vliet, en hem verblyt in deucht. ³⁹

Hier in te lesen dan ghy v vermaken meucht,

Tot dat ghy hooger werc van my eens sult ontfangen,
Dwelck ghy haest lesen sult, coem ick tot myn verlanghen. ⁴²

Vaert wel.

1 bien: bijen

2 velden ghebloeyt: bloeiende velden

3 meugen: kunnen; gereet: zonder moeite

4 tonderkennen: te onderkennen

6 orborlycxt: nuttigst

10 deur Phebus drachte: onder de drang van Phoebus (de god der dichtkunst)

14 nae dat: naar dat; schouwende fantasye: zwaarmoedigheid schuwende, vermijdende

15 den aert: de grond

16 voeyt: voedt; beswaert: schaadt

17 vercouwen: verkoelen

19-20 bedoeld worden Venus en Mars

20 verfelt: fel, boosaardig straalt

21 na dat.... syn vaten: naar gelang Jupiter mij uit zijn vaten met voor- of tegenspoed besprenkelde, naar gelang hij mij geluk of ongeluk toebedeelde. Vgl. Vondels schouwburgdicht:
Twee vaten heeft Iupijn. Hij schenckt nu zuur, nu zoet,
Of matight weelde en vreught met druck, en tegenspoet. (W.B. III, 512)

22 t'mynder baten: tot mijn voordeel

* [3. v^o]

23 soo veel isser af: zoveel is zeker

24 erch: slecht

28 spinne venyn: giftige spin

30-31 op alsulcken poose (= op zulk een moment), en tyt ouerleest hem.... ghedicht: nl. in uw vrije tijd

31 icken: ik hem

32 laes: helaas; ongesticht: niet opgebouwd in het geloof

34 tuysscheryen: dobbelspelen

35 achterclap: kwaadsprekerij

36 ongheschickt rauot houden: zich onvoegzaam te buiten gaan

38 ommers: althans (deze regel sluit onmiddellijk aan bij de vorige)

39 ongeschicktheyt: onvoegzaamheid, buitensporigheid

42 haest: weldra.

2. voorsichtelyck - T vooosichtelyck 8. cruyt - T crnyt
22. T heeft in de custos Met, hoewel op de volgende pagina reg. 23 met Maer begint.