Gellert und Holland

[p. *1]

Stellingen

I

Niet het aantrekkelijke van den vorm alleen, maar het feit, dat de geestelijke sfeer, waaruit Gellert's werken ontstonden, met de toenmalige Hollandsche opvattingen ten nauwste verwant was, verklaart hun populariteit hier te lande.

II

Coym's bewering, (Gellerts Lustspiele S. 45), dat Gellert's blijspelen omstreeks 1770 geen belangstelling meer wekten, is onvoldoende gemotiveerd.

III

Het oordeel van Erich Schmidt over Gellert's Moralische Vorlesungen in de Allgemeine deutsche Biographie is oppervlakkig en daardoor onrechtvaardig.

IV

Gellert wordt het best gekenschetst met den naam ‘bemiddelaar’.

V

Het waardeerend oordeel van F. Muncker over Lavaters Tagebuch in Johann Kaspar Lavater, Skizze seines Leben sund Wirkens, Stuttgart 1883, S. 26 is, eenzijdig.

VI

Lavater staat dichter bij Herder dan bij Klopstock.

[p. *2]

VII

De overeenstemming van Bilderdijk's woord: ‘het is de inwonende ziel, die het lichaam vormt’ (Briefwisseling Bilderdijk - H.W. en M.H. Tydeman I, blz. 167) met Schiller's vers: ‘Es ist der Geist, der sich den Körper baut’ (Wallensteins Tod 6, 203) springt te zeer in het oog, om toevallig te zijn.

VIII

Brinkmann's opvatting (Neophilologus 1923, S. 49 ff), dat ‘winileodos’ in de bekende plaats van Karel de Groote's capitularien ‘Freundschaftsepisteln in lateinischer Form’ zijn, is te verwerpen.

IX

Wanneer inderdaad, zooals Frantzen in Neophilologus 1919, S. 58 ff. bewijst, de vagantenpoëzie eerst in 't begin van de 13de eeuw door het Rijndal naar de Donaulanden gekomen is, kunnen de ‘trûtliet’, waarvan Heinrich von Melk spreekt (Von des tôdes gehugede 612), niet verklaard worden door invloed van de vagantenpoëzie.

X

Het is Hebbel niet gelukt, de houding van Albrecht in het laatste bedrijf van Agnes Bernauer psychologisch aannemelijk te maken.

XI

Om het literatuuronderwijs op onze middelbare scholen aan zijn doel te doen beantwoorden, is samenwerking tusschen de taalleeraren noodzakelijk.

XII

Een uitgebreid platenmateriaal op algemeen kunsthistorisch gebied is een uitstekend hulpmiddel bij het literatuuronderwijs.