Van de Hollanders.
DE Hollanders, eertijts Batavieren genaemt, rekenen haer afkomst van de Catten, nu ter tijdt Hessen geheeten, van de welcke noch hedendaeghs de twee vermaerde Dorpen, niet verre van de Stadt Leyden gelegen, Catten-wijck op Zee, en Catten-wijck op den Rijn haer naem behouden. De nette tijdt, wanneer de verplaetsinge en het afsacken der Catten of Hessen in dese Landen geschiet is, kan door 't gebreck van oprechte en klaerblijckelijcke aenteyckeningen der voor-Ouderen nauwelijcks vastgestelt worden: Sommige noemen het sestighste jaer na Christi geboorte; Dion Cassius,Griecksche Historyschrijver der Romeynen, maeckt meldingh van 't Eylandt der Batavieren wel acht of negen jaer voor Christi geboorte; maer veel ouder geheugenisse der Batavieren, te weten, van 52 jaren voor Christi geboorte, vindt men in de naergelaten schriften van den machtige en onoverwinnelijcke Romeynsche Opperhooft, Cajus Julius Caesar.
De Hollanders behoeven de andere Europische Volckeren im goede gestalte des lichaems, wel geproportioneerde leden, en aensienlijckheyt des persoons niet te wijcken. In schranderheyt doch met een trouwe oprechtigheyt verselt, stekense de andere de loef af.
De oude dracht of kleedinge der Hollanders was niet minder mannelijck als kostelijck, waer van de oude conterfeytsels ofte afbeeltsels klare getuygenisse geven. Nu ter tijdt wordt de Franse veranderlijckheyt in kleedinge by de Hollanders soo nauwkeurigh nagevolght, dat men tusschen haer en de Fransen geen onderscheyt bemercken kan: waer in oock eenige de palen van burgerlijcke gematichtheyt seer verre te buyten gaen, en in prachtige en kostelijcke lakene, zijde, of fluweele stoffen, met silvere, goude en andere kanten en passementen verciert, en met uytnemende juweelen behangen, vorstelijck te voorschijn komen. Maer dit bekomt sommige gelijck als de hont de worst, want na de kleedingh dient het huys gemeubleert en de huyshoudingh aengestelt, hier door de penningen overdadigh verquist, en de geltkisten geleeght zijnde, volght gemeenlijck een zware boeghslagh van ramp en armoede. Oock wordt de opvoedingh der Kinderen hedendaeghs niet soo spaersaem als in vorige tijden aengestelt, maer in 't tegendeel de hovaerdy en onmatige pracht van jonghs op in de teere gemoederen ingeboesemt.
De Hollanders zijn van outs voor dappere en krijghs-ervarene helden geroemt: hoe mannelijck de voor-Ouderen den indruck der Deensche, Vriesche, en Vlaemsche Volckeren afgeweert hebben, getuygen de oude Hollandtsche geschiedenis-beschrijvingen. De zware en Mensch- en Landt-vernielende oorlogh, in de 80 jaren om de vryheyt soo wel van 't lichaem als van de conscientie tegen den machtige Spaensche Monarch gevoert, bevestight het kloeckmoedigh beleyt en 't onversaeght gemoet der Hollanders. Wat door haer in den oorloghs-twist met de Engelsche Natie in menigh wreedt zee-gevecht, en onlanghs selfs op de Revier van Londen gepleeght is, staet by ons in versche geheugenisse, en 't sal den Nakomelingen voor een verwonderingh verstrecken.
De Zee-vaert wordt by geen Natie ter werelt soo naerstigh gehandthaeft als even by de Hollanders, soo dat men nauwelijcks een bekende kust vindt of sy hebben 't met haer kielen doorsnuffelt. Door dit middel zijn sy besitters van alle de schatten en rijckdommen van de geheele Werelt, die haer van alle kanten overvloedighlijck toevloeyen, gemaeckt. Wat siet men al rijck-geladen Schepen uyt dat ver gelegen Indiën 's jaerlijcks tot de havenen der Hollanders inboren? Het getal der Straets- en Frans-vaerders is ontelbaer. Die na Spangien, Portugael, Engelandt, Denemarcken, Sweeden, en andere Rijcken dagelijcks verzeylen, en weder te rugh
Auteursrechtvrij
