Het schouw-toneel der aertsche schepselen

Afbeeldende allerhande menschen, beesten, vogelen, visschen, &c. Met een beschrijvende haer gestalte, hoedanigheden, natuur, krachten, eygenschappen, en genegentheden; met 160 figuren

Van de Turcken.

DE Turcken, in kleyn Asia, en in de Oostersche gewesten van Europa, geboren en opgevoedt, zijn doorgaens van een goede complexie, wel gestelt van lichaem, geen lichtvaerdige noch beuselachtige praters, seer genegen tot Venus-werck, en yverigh in haer religie: hare hoofden zijn kael geschooren, behoudende alleen boven aen een kuyf: sy dragen lange baerden tot een teecken van stemmigheyt.

De kleedingh der Turcken bestaet in kostelijcke lange rocken, en 't hooft is met een witte tullebandt bedeckt, maer die van Mahomeths geslacht zijn, dragen groene tullebanden en leveryen.

De Vrouwen zijn kleyn, dick en rondt van gewas, kostelijck en cierlijck, na haren aert opgetoyt, uytgaende, 't welck doch selden geschiet, haer aengesicht is met zijde-floers bedeckt, en betoonen sich hier door vreesachtigh en schaemroot, maer in huys zijnse tot alle dertelheyt en wulpsheyt genegen, die de zwartste wijnbrauwen, wijdtste mondt, en grootste oogen hebben, worden voor de schoonste geacht.

De Turcken in groot Asia en Egypten gebooren zijn langer van persoon, bruynder van coleur, wreedt en onzedig van aert.

Ontrent den Echt wordt by haer dese manier onderhouden: volgens den inhoud van d'Alcoran is den Turcken geoorloft soo veel Vrouwen te trouwen als sy willen, ofte als sy wel konnen onderhouden. De Dochters worden van de Ouders voor een somme gelts gekocht, dese senden haer dan, neffens huys-raet, op Muyl-ezels en Kameelen geladen, en door haer Vrienden verselt, met veel vreughde naer het huys van den Bruydegom.

De Vrouwen, schoon datse noch soo seer van de Mannen bemindt zijn, en eeten niet met haer te gelijck, maer dienen gemeenlijck de Mannen ter tafel, en daer na eetense alleen in 't heymelijck. Indiense de ouderdom van veertien jaren bereycken, mogen sy in 't gheselschap van vreemde Mans persoonen niet verschijnen.

De Turcken zijn seer wreedt over haer Christenen Slaven, de welcke sy om geringe oorsaken wacker afrossen, en onge-

[p. 11]

nadelijck handelen, waer door veel haer geloof versaecken, en de Turckse religie en ceremonien aenvaerden, om alsoo van dese tormenten bevrijdt te zijn.

Sy kijven wel onder malkanderen op een smadelijcke wijse, maer worden noyt of selden hant-gemeen, om de zware boete die daer op staet. Indien een Turck en ander Turck komt te dooden, soo is dit sijn straffe: de Misdadige, naer dat hy ter doodt verwesen is, wordt op de Marckt gebraght, alwaer een block van vier voeten hoogh gereet is, op het welcke , ontkleedt zijnde, met sijn buyck nederwaerts geleyt wordt, ondertusschen halense dunne koorden door sijn middel, en slaen sijn lichaem met een slach aen twee stucken, waer van het achterste de honden toegeworpen, en het voorste deel met vuur verbrandt wordt.

De Vrouwen in on-Echt bevonden, vermach de Man uyt kracht van de Wet de handen en voeten binden, een steen om de hals hangen, en alsoo in 't water werpen, 't welkc gemeenlijck by haer des nachts geschiedt.

De Keyser ofte grooten Turck voert in sijn Hof-houdingh een uytnemende praght, en heeft behalven sijn echte Vrouwen omtrent 800 Concubijnen ofte Bysitten, de welcke meestendeel Dochters zijn van de grootste Heeren van sijn gebiedt: van dese worden alle maenden 100 naer huys gesonden, verblijdt zijnde datse voor der Keysers Concybijnen verkooren en erkent zijn geweest: haer plaetse wordt wederom door andere 100 versche vervult.

Sijn meeste macht bestaet in de Janitzaren, die tot lijf-garde en ten oorlogh gebruyckt worden, welckers ontsagh soo groot is dat de Keyser niet absolutelijck kan seggen dat hy Keyser is, voor en al eer sy hem in den Troon geset hebben.

In haer Religie volgen sy den Alcoran, ofte de Wet van Mahometh, wiens voornaemste inhoudt dese is. Ten eersten, dat een yeder behoort te gelooven, dat Godt een groote Godt is, en alleen Godt, ende

[p. 12]

dat Mahomet sijn Propheet is. Ten tweeden, yeder moet trouwen, om de secte van Mahomet te vermeerderen. Ten derden, een yeder moet van sijn middelen rijckelijck aen de armen mede-deelen. Ten vierden, een yeder moet seven-mael des daegs bidden. Ten vijfden, een yeder moet een maendt in 't Iaer vasten houden. Dit vasten begint in onse Januarius, wanneerse daeghs niet eten, maer des naghts sich met spijse opvullen. Ten sesten, weest uwe Ouders gehoorsaem, welcke wet by haer geheel in 't vergeet-boeck geraeckt is. Ten seventen, ghy en sult niet dooden: dit wordt onder haer heylighlijck onderhouden, maer de onnosele Christenen moeten het ontgelden. Ten achtsten, doet een ander, als ghy wilt dat u geschiede. Omtrent dese Wet zijnse in verscheyde secten verdeelt, de welcke de meyninge van bysondere uytleggers, die sy na-vrienden van Mahometh noemen, strengelijck volgen.

Uyt gods-dienstigheyt nemen veel onder haer de moeyelijcke Pelgrimagie naer Mecha, of Medina Tanalbi, alwaer het lichaem van Mahometh begraven leyt.

Het geluy der klocken is by haer niet gebruyckelijck, maer ins des selfs plaets wort het volck door Roepers in de Mosquees of Kercken te komen gewaerschouwt.

Van het Paradijs en de Hel vertellense wonderlijcke beuselingen.

Haer Sabbath vierense op een Vrydagh, om van de Ioden en Christenen onderscheyden te zijn.