Van de Javanen.
DE Javanen dragen haer naem van het Eylandt Java, op 't welcke de wijdtberoemde Hooft-stadt der Nederlandtsche Oost-Indische Compagnie, Batavia geplaetst is: sy zijn meestendeel bruyn van verwe, breedt van voorhoofden, en hebben groote oogh-schellen en kleyne oogen, soo datse eenighsins na de Chineesen gelijcken, van wien sy oock haer afkomst reeckenen.
De Mannen en Vrouwen zijn by na even eens gekleet, alleen met een linnen rockje van de middel tot aen de enckel omhangen. De voornaemste bedecken haer hooft met een tullebant van fijn Bengaels lijnwaet, met goudt-draet doortogen.
In 't gemeen is het een hardneckigh, ontrouw, boos en moordadigh volck, soo dat men haer weynigh hoeft te betrouwen.
Haer wapenen zijn lange spiessen met gevlamde ysers versien, krissen en sabels. De schilden zijn van hout ofte leer om een hoep gespannen. Sy ghebruycken oock seeckere spatten, waer uyt sy vergiftighde pijltjens blasen.
De voornaemste ghebruycken groote praght wanneerse uytgaen, en laten als dan een ofte twee spiessen, neffens een zwaert, met een roode of zwarte fluweele scheede bekleedt, voor uyt dragen: en wien van de gemeene man soodanigen grooten Heer ontmoet, packt sich terstondt ter zijden af, soo lange op de hielen nederhuckende tot dat hy voorby is.
Soo wel de Mans als Vrouwen, weten niet weyniger als van arbeyden, maer brengen haer tijdt luy en leegh door, ondertussen moeten de slaven het werck doen.
De Javanen te landewaert woonende zijn al te samen Heydensche Afgoden-dienaers; maer die aen de zee-kant zijn meestendeel Mahometanen. De nieuwe Maen wordt van haer met bysondere vreught en blijdtschap verwelkomt.
Aen Wijven en Bywijven hebben sy geen gebreck, en het wordt de echte Vrouwen tot eere gerekent, wanneerse vrywilligh toe laet, dat de Bywijven van de Man beslapen worden.