Verzameld werk II. Kritisch en verhalend proza

[p. 496]

Roel Houwink
‘Christus' ommegang in het westen’

Onder de schuilnaam H. van Elro heeft de dichter Roel Houwink nog niet lang geleden twee verzenbundeltjes gepubliceerd die hier werden aangekondigd, bundeltjes die er gerust wezen mochten en op welker omslag de auteur zonder gêne zijn eigen naam had mogen vermelden. Thans komt hij voor de dag met dichtwerk onder eigen naam, - en helaas, thans zou er reden te over geweest zijn voor de schrijver om zijn naam onder allerlei stoelen en banken te steken, om de velden der fantasie te doorzoeken naar een pseudoniem. Wat is hij een speelbal van een ondankbaar noodlot, deze schrijver, die, door geheimzinnige inspiratie gedreven, er toe overging zijn geslaagde dichtproeven onder een schuilnaam, maar zijn mislukte krabbels onder persoonlijke verantwoording te publiceren!

Inderdaad, dit bundeltje ‘ Christus' ommegang in het westen’ bevat niet anders dan mislukte krabbels. Als geestelijke ondergrond steunt het op een vaag visioen van een armelijke, geteisterde, verweerde Christusfiguur, die als een tweede Wandelende Jood zwerft door de vuilheid en het verderf van de grote steden, zwerft door de stations, de dancings en de meidenkamertjes, overal onbegrepen wordt afgewezen en alleen misschien nog op die laagste stadia van menselijke verwording, waar gedupeerde beestachtigheid samengaat met een begin van natuurlijke, primitieve levensonschuld, een teken vindt dat zijn grote taak niet tevergeefs was en dat het Koninkrijk Gods nog steeds is waar hij het aanwees: binnen in ons, ja, diep binnen in ons, hoezeer bijna tot afzichtelijkheid overwoekerd, verminkt en verloochend - zie hier de grondgedachte, waarvoor we meer houvast vinden in sommige bladzijden van Dostojewsky, Dirk Coster en Oswald Spengler, dan in de stamelingen van Roel Houwink, die wat zijn versvorm betreft, een talent als delicaat taal-artiest overboord werpend, eensklaps ter school ging bij de groep der z.g. Jong-Katholieken en thans, plus catho-

[p. 497]

lique que le pape, zijn Christus-figuur een misschien wel moderne, maar zeer zeker een erg modderige Via Doloroso laat bewandelen.

Wat te denken van stumperige regeltjes als ‘Pastorale’ u voorzet?

Zij komen tot u
die beladen zijn.
de ringen zijn zwaar
aan hun vingers.
poeder en schmink
heeft den glans gedoofd
van hun huid.
ziet, nu de laatste verlokking
is opgebruikt
komen zij tot u.
hun beenen zijn oud
en hun buik is gezwollen
van den maaltijd.

Is dit groteske spot? is dit het gebed van een ongelovige?

De gehele bundel bestaat uit een kleine dertig kreten van dit soort, ontdaan van elke poging tot poëzie. Roel Houwinks vermogen als dichter school in een zeer verfijnde dictie van kunstzinnig bewerkte verzen, die uit een levensgevoel van barok finde-siècle voortkwamen. Hij is uit het land van Aubrey Beardsley, maar heeft nu plotseling zijn oorsprong en talent verzaakt, (de hemel alleen weet waar een waaiend pluisje terecht komt!) en tracht zich in te leven in de streek van Steinlen. Ik kan niet anders doen dan hem de raad geven zo snel mogelijk terug te keren.