XVIII. Niet meer aan denken
Over de periode van de Japanse bezetting bestaat het grote werk Nederlandsch-Indië onder Japanse bezetting; gegevens en documenten over de jaren 1942-1945, samengesteld onder leiding van prof. dr. I.J. Brugmans, door dr. H.J. de Graaf, A.H. Joustra en A.G. Vromans. Over de gevangenkampen leze men speciaal de hoofdstukken ii, x en xi; over het ondergronds verzet hoofdstuk xii. Verder bezitten we de belangwekkende dissertatie van mej. D. van Velden, De Japanse interneringskampen voor burgers gedurende de tweede wereldoorlog (1963). Als een aanvulling hierop is het recente werk te beschouwen van E. van Witsen, Krijgsgevangenen in de Pacific-oorlog (1971), een voortreffelijk gedocumenteerd werk. - Na de in de tekst genoemde boeken schreef C. van Heekeren nog een soort trilogie over de strijd op Borneo: Rode zon boven Borneo; West-Borneo 1942 (1968), Moord en brand; Oost-Borneo 1942 (1969) en Helden, hazen en honden; Zuid-Borneo 1942 (1969). Aangezien Van Heekerens werkwijze afhankelijk is van het beschikbare materiaal, kon het gebeuren dat de eerste twee delen van deze trilogie kwalitatief achterbleven bij zijn andere boeken. - Over de politionele acties, in het algemeen over het Nederlands/Indonesisch conflict bestaat vrij veel litteratuur. Het beste is misschien wel de boeiend geschreven studie Ontsporing van geweld (1970) door prof. dr. J.A.A. van Doorn en W.J. Hendrix. Over de aanleiding tot het schrijven van dit boek, over de opzet en hun bedoelingen, spraken de schrijvers met een medewerker van De Groene Amsterdammer (nummer van 6 juni 1970). - Over de slag om Surabaja schreef de Indonesische schrijver Idrus een novelle die ook in het Nederlands vertaald is (Oriëntatie, 1952, nr. 44, blz. 458). - Het verhaal ‘Voyage autour de ma chambre’ van E.R. Duncan Elias werd de eerste keer in Oriëntatie, 1950, nr. 35, blz. 16, gepubliceerd en later opgenomen in de bloemlezing Om nooit te vergeten (Salamanderreeks, nr. 337). - ‘De terugtocht’ van J. Eijkelboom verscheen in Libertinage, 1951, blz. 329, en later eveneens in Om nooit te vergeten. - ‘De kanonnen’ van Schneiders verscheen ook voor het eerst in Libertinage, 1951, blz. 329, en daarna ook in Om nooit te vergeten. Het staat verder nog in de bundel verhalen van Schneiders Langs het schrikdraad (1961). Korte biografische gegevens staan in Om nooit te vergeten.
Auteursrechtelijk beschermd