| |
Vierde uytkomen.
Scipio, Mandonius, Masinissa, Lentullo stom.
‘Het leven van een Stadt, komt door haer heerschappy,
Waer dat geen wet en is, en is den staet niet vry,
De Princen leven lanck, in een geluckigh leven,
Als haer niet eygen baet, maer deughden maeckt verheven,’
't Was voor Pericles eer, hoe wel hy veel versloegh,
‘Dat niemant door sijn schult, in sijn Lant rou en droegh.
Wy sien 't Oraculum, van Delphos dan geschieden,
Wanneer dat eenigh Vorst hem selven kan gebieden.
't Is voor een stadt of rijck, het nutste datmen vint,
Als niemant sijnen Vorst, door weldoen overwint.’
Dees saecken en noch meer, die deden my bewegen,
Dat ick meer tot genaed', als strafheyt was genegen.
't Scheen doen de Fame quam, van mijn gewenste doot,
Dat Romen was berooft van macht, van overhoot.
't Scheen segh ick, dat met my ter aerden was gedragen
De glori van ons Stadt, als of 't al waer verslagen,
| |
| |
De Goden willen niet, dat ons eer of gewelt,
Op 't leven van een mensch, min op my sy gestelt.
Mandonius uyt.
'k En kan o! grooten Vorst, mijn, noch mijns Broeders daden
Beweeren met onschult, maer kenn' die voor misdaden.
'k En kan oock dencken niet, waer door wy zijn verblint:
Maer wijt het aen den tijdt, die licht een oorsaeck vint.
Waer in niet 't sweert alleen, van ons wert aengenomen:
Maer u Romeynen self, tot oproer zijn gekomen.
Of 't door d'invloeyingh nu des Hemels is geschiet,
Of door der Goden schick, en weet ick seecker niet,
Dat wy, die door natuer, ondienstbaer zijn geschapen,
Door onse vryheyt, ons begaven tot de wapen;
Dan of sy willen doen, bekennen aen den mensch,
Dat ghy geboren zijt, alleen naer haren wensch,
Die niemant uws gelijck, in deught, bermhertigheden,
Noch in goetdadigheyt, en vont oyt beneden.
Dit laet ick so het sy, wy kennen onse schult:
Maer hopen door u deught, dat ghy 't vergeven sult.
Wy weten dat ghy ons moeght straffen aen ons leven,
Soo ghy niet door genaed' ons misdaet wilt vergeven.
Wy kennen dat wy zijn door weder-wil verleyt,
Waer door wy zijn gebracht tot dees' ontsinnigheyt.
Dan soo ghy door u deught, genadigh ons wilt thoonen,
Soo willen wy naer macht, u deught met danck beloonen.
Soo willen wy ons self, die staen in u gewelt,
Op-off'ren in de doot, en voeren naer in 't veldt.
Wy sullen open doen ons slooten, en ons steden,
Neemt onse Kinders wegh, wy zijn daer med' te vreden.
Ontwapen ons naer wil, ons Vrouwen voert van hier,
Op dat wy maer ontgaen het bloedigh Oorloghs vier.
My sijn van harten leet, Mandoni, u misdaden;
Maer leeder dat ghy my vervoert tot ongenaden,
Dan nochtans, om dat ghy dees misdaedt self bekent,
En u ootmoedelijck tot mijne goetheyt went,
Soo wil ick niet-te-min genadig my bewijsen,
Dat ghy, die hebt misdaen, my self sult moeten prijsen:
Maer dat ghy my tot pant, Kinders en Vrouwen biet,
Of steden geven wilt, dat is mijn meyningh niet.
Mijn meyningh is, soo ghy u trouwe weer wilt breken
Dat ick my niet aen haer, maer aen u self sal wreken.
Ick sal voor dese reys vergeven u misdaet,
Denckt vry dat het voortaen, in uwen wille staet,
Of ghy belooningh wilt van 't Roomsche volck ontfangen,
Of wel een wreede straf, soo ghy weer wort gevangen.
Den Hemel sy getuygh van mijn oprecht gemoet,
‘Den Hemel loont of straft, die trou of ontrou doet.’
‘Die rust bewaren kan, doet meer, als haer te krijgen.’
Die self d'onrust verweckt, moet van de ruste swijgen.
| |
| |
Ootmoedigh buych ick my, met danckbaerheyt ter aerd'.
‘Door weldoen maeckt den Vorst hem aldermeest vermaert,
't Is een veel lichter saeck, te winnen Lant en Steden, ’
Mandonius binnen.
‘Dan die te houden zijn in onderdanigheden.’
Masiniss. uyt.
Van doen o! roem der aerd', dat ghy hebt sonder kost,
Mijns Broeders eenigh Soon genadighlijck verlost,
Ben ick van sin geweest u vrientschap aen te bieden,
Dat soo langh heeft vertoeft, eer 't seecker kon geschieden.
Door dat ick in dit Rijck, als in een woest, vreemt Lant,
Kost qualijck dienst gedoen, al ded' ick u bystant:
Maer hope dat ick ben weerhouden van de Goden,
Om voor Carthago self te volgen u geboden,
Om segh ick dese Stadt te brengen in u macht,
Soo ghy naer Aphricam maer treckt met u Heyr-kracht.
Waer dat seer veele zijn die naer u komst verlangen,
Waer ghy met meerder vreught, als hier, sult sijn ontfangen,
Indien ghy overwint het Rijck Numidia,
Carthago met de rest verkrijght ghy wel daer na.
‘Wat groot en heerlijck is, is meest van kleyn begonnen,
De Vrientschap noch de deught en is noyt overwonnen.
Den Prins die maeckt wel rijck, niet edel van gemoet,
Dees eer men aldermeest door vroomheyt krijgen moet.’
Al was de vrientschap kleyn, te voren met ons beyden,
De doot o! Masiniss' sal maer ons vrientschap scheyden,
‘Die meerder acht zijn scha', als trouheyt van den vrint,
Verliest door zijn gebreck, veel meerder als hy wint.’
‘Wie op sijn deught vertrouwt, hoeft niemants eer te haten.’
‘Den Vorst wort door zijn deught bemint van d'Ondersaten.’
Dan soo my wort vergunt naer Aphricam te gaen,
Soo hoop ick door mijn macht u saken voor te staen.
‘'t Voorspoedelijck beleyt komt van de hooge Goden.’
‘De Goden doen de mensch, uytvoeren haer Geboden,
Sy straffen met verderf, die niet en zijn getrou,
Om dat hem yder mensch voor ontrouw wachten sou.’
Masinissa, sweert met het Swaert op de keele, d'ander handt op den Autaer.
Soo ick niet trouw en ben, tot dat wy sullen sterven,
Soo moet my Vyer en Sweert, jae Iuna self verderven.
‘Het leven is een doot, als het geen vrientschap heeft,
't Begin en achtmen niet, 't moet zijn soo langh men leeft,
Wie Vrienden haest verkiest, heeft Vrienden haest verloren,
Den Vrient wort niet door d'oogh, maer door het hert vercozen.’
Lentule neemt de Stadt van Taracona waer,
't Is noodigh voor ons saeck, dat ick naer Romen vaer.
| |
| |
Assidius die sal besetten d'ander Steden,
‘De macht soo wel als 't recht, hout Lant en Stadt in vreden.
Wie twist en oproer straft, en niemant aen en siet,
Die hout een twistigh rijck met dwanck in zijn gebiet.’
PAVSA.
|
|