|
| |
Vierde deel
Eerste vvtcomen.
Saul. Pashur. Arah. Pythonissa. Samuel.
DEn waghen is ghekeert 't is naer den middernacht,
Den Beyr is oock ghewendt, naer die de Koyen wacht,
Lucifer sal hem haest ten Oosten openbaren,
'Twaer tijdt, want ick ben moe dat wy tot Endor waren,
Eer ons den trouwen dienst der donckerheyt vergaet.
Wy sijnder, want my dunckt dat hier haer wooningh staet,
De sware locht ghetuycht die ons met stanck comt teghen,
Oft 'tis dat my het dunckt om dat wy sijn op weghen,
'Tvermoeden gheeft wel schijn en staet een ieder vry.
'T is wonder wat sy doen door const van toouery,
Maer ick en vreese niet laet haer den hemel rollen,
Met d'elementen, dat de berghen suysebollen,
'T is my maer kinderspel, wat quelt my oft den windt,
Door onghestuymicheydt het bossigh woudt verslindt,
Oft dat het Sonnen vier met sijn doorgloeyde straelen,
De nutte vochticheyt, van hier, tot hem wilt haelen:
Oock oft de bleecke maen, door droefheydt haer vertoont,
Dat acht ick als de rest, maer seght my oft sy woont,
Beneden in dit Hol eensaem van alle menschen.
Ia Heer want d'eensaemheydt is haren lust, en wenschen,
En denckt daerdoor, dat sy den vrijdom heeft, voor het
Verbannen van haer all', door u ghegheuen wett',
Want dit hol is des daeghs, doncker om in te schuylen,
| |
| |
Bewaert als door de wacht, van Rauen en nacht-uylen,
Bequaem tot hare const, als het ghewenste nut,
Oock is naer by dit hol met wijngaert afgheschut,
Een hoecxken daer sy saeyt, waer op dat sy can leuen,
En lijdt haer soo alleen, als tot de rust begheuen,
Maer is ontruster, dan de windt verstoorde zee:
Want sy de gheesten doet, door onrust waken mee,
Verscheyden is den mensch, met vremden lust gheboren.
Verscheyden is 'tgheual, waer veel door gaen verloren,
Gaet roept het wijf tot my, ter wijlen dat ick wacht.
Wat seght ghy, wie ben ick, dat ghy my niet en acht?
Wacht, hoe wacht, wie wachten, hoe sult ghy my beuelen?
Neen Heer, 'tis in het hol, de hollicheyt doet spelen,
Den weerclanck van ons stem, want ick en ben het niet.
'T sal Pythonissa sijn die onsen raet bespiet,
Treedt naerder vraghet haer, spott' sy, 'tsal op haer keeren.
Eeren 'tis veer van daer maer ick salt u verleeren,
Haest u siet oft sij't is, is sij't, met haer, comt hier.
Hier ben ick wie sijt ghy, die maeckt all'desen tier,
Vertoont u in het licht, laet sien oft wy u soecken.
Wy soecken euen seer ia schier dat wy't vervloecken,
In dien den soecker vindt soo doetmen ons onrecht.
Waerom recht, wien zijn wy, dat ghy ons acht soo slecht,
Comt bouen oft wijst my den wegh om daer te comen,
Beroemde stoutheyt wort door eensaemheydt benomen,
Ick hoor voeten gherucht zijt ghy 't Pythonissa,
'T schijnt dat het aertrijck beeft daer ick met vreese sta.
My dunckt ick sien haer comen wt der hellen,
Want d'aerde schudt, en beeft, om dat wy haer soo quellen,
De maen verduystert haer, door desen dicken roock,
Den grondt, met all' het cruyt, verstickt hem van den smoock,
| |
| |
'T ghewortelt brandt, en vlamt, hier moet den afgrondt wesen,
Ick sien haer, siet sy comt, Heer, en wilt toch niet vreesen
All' is sy om t'aensien verschrickelijck ghestelt.
'T wesen van eenen mensch, en heeft my noyt ontstelt,
Souw ick dan voor een vrouw in mijn ghemoet vervaeren,
Neen; eer souw haer het Rhee met wreede Leeuwen paeren,
Staet te zijd' dat ick haer alleen mach spreken aen,
Wat onrust quelt my soo dat ick hier moet opstaen?
Gheen onrust, maer een die begheerich soeckt te weten,
Wat hem gheschieden sal door gheesten oft Propheten,
Lieue voorseght my dan, door eenen waeren gheest,
Dat ick aen u versoeck, en brenght my onghevreest,
Die ick u segghen sal, van sijn lanckdurigh rusten,
Soo weet ick dat ick wil, naer mijn begheerde lusten,
Want 'tstaet in uwe macht, door const van toouery.
Hoe weet ghy niet den haet die Saul heeft tot my,
Niet my, maer tot all'die door toouery bedieden,
Teeckens, ghedroom, en dat den menschen sal gheschieden,
Die hy verdreuen heeft, wt sijn ghebiedt, en landt,
Hem tot gherusticheyt, en ons tot eender schandt,
Waerom wilt ghy mijn ziel, dan in het nette leyden,
Oft wilt ghy dat mijn doodt hem lusten sou bereyden,
Heere vergheuet my en laet my hier alleen.
Waerachtigh als Godt leeft, dees deught en sal u gheen,
Misdaet gherekent sijn volbrenght maer mijn begheeren.
Dit oudt gherompelt lijf betrou ick in u sweeren,
Seght dan wie ghy begheert soo volgh ick u beuel?
Den Rust-ghenieter oud, en wijsen Samuel.
Wel staet hier aen d'een zijd', en luyster met ghedachten
Maer en verschrickt u niet, all' siet ghy groote crachten
Van mijn ervarentheyt: hier is de plaets bequaem,
Tot eenen Circkel rondt, daer den Othrijschen naem,
Dit is den rechten hoeck, daer dees verstoruen beenen
Bequaemste sullen zijn, en daer dees groote teenen
Van Brontes, en dan hier den Rijm, en daer het hooft
Van Coronis de Raeu', en dit als men ghelooft
Van een draghende vrouw, en daer dat van den Peerde:
En hier dit van de Sim, daer d'Oceaensche eerde:
Dees vleughels van den uyl, en schubben van 'tserpent,
Met dit vleesch vanden wolf, sy daer best op het endt.
| |
| |
Nu dan; ter wijll' dit all', bereyt is naer behooren,
Soo bidd'ick Hecate, dat sy my wilt verhooren,
Met all' de Goden van den droeu' bedampten grondt,
Dat sy hier comen doen, voor mijn ghesicht terstont,
Die ick haer segghen sal: Bellides laet u cruycken,
Bereyt u tot den dienst, ick moet u haest ghebruycken,
Sisiphe laet den steen, en lett' op mijne spraeck,
Want ick besweer u all' dat ghy den holschen draeck,
Die nu veel leegher is, als meunde hoogh' te wesen
Weerhoudt, dat hy mijn werck niet en belett', maer desen
By Tantalus vervloeckt, drynamighe Goddin,
Die in den Solpherpoel lijt als een Borgherin,
En die den droeuen nacht voor lustigh' hebt beuonden,
Voor toouergheesten, tot behulp van allen sonden,
Godin? die als den gheest van alle dinghen sijt,
En siet recht, slincx, en vol, en rust tot gheenen tijdt.
Door u besweyr ick haer, die staen t'uwen gheboden,
Als door de namen, van dees Arabische Goden,
Door dees Carackters oock gheschreuen op dit bladt,
En dees besworen Roed' als mijnen meesten schadt.
Dat ghy hier comen doet Samuel die ghestoruen
In Ramath onlanghs is, en qualijck noch verdoruen.
De Maen heeft my verhoort sy knickt dat ick het sien,
D'aerde swilt van den angst het sal nu haest gheschien,
Wel't schijnt sy arbeyt doet, dit doen, sou my vervaeren?
Siet sy gaet op en neer, en wilt den dooden spaeren?
Nochtans all'heeft sy spijt, mijn sweiringh heeft de cracht,
Dat sy verlaten moet, haer wel begheerde draght,
Daer opent sy, maer 'tschijnt wel noode, maer dit sweeren,
Is crachtigher dan sy, all' van sy ons verteeren,
Wat sien ick, is het schijn, och wee bedroefde vrouw,
'T ongheluck heeft u vast, te laet is het berouw',
Goden! comt my te hulp, want ick sien mijn verderuen.
Saul is ongherust door mijn gherustich steruen.
Is't nu verschrickens tijdt oft sijn u consten doodt.
Neen, maer naer dat ick sien, soo coom ick inden noodt.
Dat ghy my hebt bedroghen.
Want ghy sijt Saul selu' en hebt voor my gheloghen.
'T is waer, en vreest u niet, maer seght my wat ghy siet.
| |
| |
Van all'dat ick beswoer, en is't my noyt geschiet,
Want een die god'lijck is, climt hier op wt der aerden.
Out, en grijs met eenen langhen baerde,
Heerelijck van ghedaent en Priesterlijck ghecleet,
Treedt toe, en spreeckt hem aen, soo gheeft hy u bescheet.
Vader mijn ongheluck, heeft uwe rust benomen.
Waerom ontrust ghy my, dat ick hier moet opcomen.
Mijn ziel is door verdriet benauder dan de doodt,
Want Achis strijdt met my en wy sijn inden noodt,
Ick roep, en vraghe Godt, om het gheuall' te weten,
Maer hy en antwoort my, door droomen noch Propheten.
Daerom heb ick u doen opwecken, want ghy zijt.
Die voor my waert besorght, als hier was uwen tijdt,
Seght my dan wat ick doen om my van haer te wreken.
Wat vraeght ghy my, als Godt van u is afgheweken,
Den Heere sal u doen als hy ghesproken heeft,
En schoren van u handt het rijcke, dat hy 'tgheeft
Aen Dauid, om dat ghy de stemme vanden Heere,
Verworpen hebt, en hem vergheten in sijn eere,
En sijn verstoortheyt niet, aen Amalech volbracht,
Maer meer op rijcken roou' als sijn beuel gheacht.
Daerom doet hy y dit, daer toe sal hy noch gheuen,
V volck tot eenen roou' dat sy haer nemen 'tleuen,
En morghen eer de sonn' sal borghen haer aenschijn,
Sult ghy met alle dry u sonen met my zijn,
Want Godt sal Is'rel slaen en brenghen haer te schanden,
Dat haer heyr comen sal den Philisteen in handen.
Den Gheest vertreckt van hier en leyt de vreese med'.
Noyt Gheest en vreesd' ick soo als ick den desen deed'.
Sijn heerlijckheyt benam de crachten mijnder sielen.
Sijn woorden sach ick wel, u niet te seer bevielen,
Maer recht u toch wat op dat ghy u ziele laeft.
Laet my in droeue rust, dat my het leedt begraeft,
En quelt my niet te seer, want ick en wil niet eten.
Immers soo hebt ghy cracht, om droefheyt te vergheten,
En tot de reys bequaem, doet daerom dat sy bidt.
Laet af van dit ghequel, dat ick met vreden sitt'.
Pythonissa haelt ghy wat spijs, ick sal ter wijlen
Verbidden sijn ghemoet, veel herder dan de stijlen,
| |
| |
Daer Memphis throon op rust, ras eer het hem verdriet,
Gheeft dat ghy hebt ghecockt, wat hebt ghy t'eten?
Maer daer is noch een Calf, dat sal ick slaen en kneden
Met Meel, en backen dat, stelt ghy ghy hem wat te vreden,
Den wel ghevoeden buyck, maeckt lichter het ghedacht.
Wel gaet, wy troosten hem, ter wijlen dat hy wacht.
Heere, Godt heeft den staet der werelt soo ghescheyden
Dat, sijn wy vrienden, stracx vyanden oock bereyden,
Vrienden tot onsen troost, vyanden om ons wel
Te kennen wie wy zijn, door onrust, en ghequel:
Want als den vyandt, ons maeckt wacker, door het haten,
Vertroost ons, onsen vriendt en sal ons niet verlaten,
Maer het is door natuer, dat onsen hater heeft
Meer cracht dan onsen vriendt, want hy ghedurich leeft,
Om dieswill' dat natuer van de verdoruen menschen,
Gheneghen is tot quaet, en hatich met verwenschen,
T'verdriet is maer voorby, ia qualick wt 'tghesicht,
'Tghenoeghen volghter naer, en maeckt de saken licht,
'Tdraeyt als het firmament, en vloyt ghelijck de vloeden,
Nu d'een, nu d'ander weer, het quaet vervolght den goeden.
'Tgoet wederom het quaet, soo is't ten eynden all',
Den Chaos wederom, bestreden door 'tgheuall':
Siet dan, waerom dat ghy, van droefheyt uwe sinnen,
Door moedeloosheyt laet, van onghedult verwinnen,
Ghetroost u in 'tgheluck, als gheuer van het goet.
Den wel begeerden troost, is vluchtich van 'tghemoet,
Reden die't al verwindt, gaet dit all'veer te vooren,
Desen raet is onnut, en by my gans verlooren,
De langh ghewenste doodt wensch ik voor all' het rijck.
Niet Heere, maer in staet als toecomt uw's ghelijck,
Kendt ghy de rechte cracht, van reden wel te deghe,
Om dat ghy haer soo stelt verwinnigh op den weghe,
En weet ghy niet dat sy haer crachten eerst vercrijght,
Wanneer den mensch verwint als men hem vals betijght,
Oock als hy in' verdriet gheduldich heeft verdraghen,
Want reden die verwindt, dulheyt, en hare plaghen.
Soo volght sy dan op 'tspoor als sy bedwinght den haet,
Want sy en doet gheen quaet, maer toomt ons van het quaet,
De wijsheyt is het selu' gherechtich in haer saken,
| |
| |
Door vromicheyt ghemoet, altijt voor ons te waecken,
Een rechte ghesellinn', van de rechtveerdicheyt,
Die nimmermeer en laet de nutte maticheyt,
Siet dan dat ghy haer wel ghebruyckt in hare gauen.
Wat wilt ghy dat ick doen?
V hert een weynich lauen,
Want reden leert natuer te spijsen inden noodt.
Reden leert my veel eer te wenschen naer de doodt.
'T is dwaesheyt datmen wenscht naer sijn eyghen verderuen,
Den tijdt comt haest ghenoech, dat wy hier moeten steruen,
Want voor die machtich sijn is 'tleyen aenghenaem.
Ia wanneer rust, en eer, haer lasten draghen t'saem,
Maer niet als 'tongheluck ons ghedult heeft verwonnen,
Dat my verwonnen heeft, eer mijn rijck is begonnen,
Dan nu het aldermeest nu ick 't wtcomen weet.
Den Coninck sy ghetroost, dat hy een weynich eet,
Van 'tghene dat ick hem bereyt heb, en de sijne,
Tot sterckingh van den gheest daerom ghebruyckt hem toch,
Dat heeft hy meer van doen, dan all' het eten noch,
Hoe wel de trouwe hulp, en wil ick niet versmaden,
Recht op, nu ghy begheert, dat wy ons wat versaden,
Daer ick nochtans versaedt van teghenspoeden ben.
Van hogher wist ick noyt, maer nu ick haer soo ken,
Beclaegh ick haer ghewis daer sy comt by vergasten.
Dient uwen Heere voor, op dat hy mach toe tasten,
En proeuen het ghebraet dat haestigh is bereyt,
Baucis wert oock vergast, als de Godtvruchticheydt,
Der menschen wert gheproeft van twee de grootste Goden.
Een Phrigische vrouw' langh van de ieught ghevloden,
Met haren lieuen man, den ouden Philemon,
Maer all' was d'armoed' groot den machtighen en con,
Haer rijck en mildlich hert, van deughden ouerwinnen.
Die Gast-vry is, doet hem van yder een beminnen,
Rijckdom en maeckt niet mildt, noch armoed' 'tghierich hert.
Hoe rijcker dat men is, hoe vrecker datmen wert,
| |
| |
'Tghenoeghen is den all' en doet de sorghe sincken.
Weynich beken ick haer, Pashur gheeft my te drincken,
Den sorgheloosen mensch, is rijck in sijn ghemoet:
Maer ick door vrees', en haet, verteere vleesch, en bloedt,
Hoogheyt verweeght den gheest, door 'tlastich onghenoeghen.
Hy ouerwindt hem wel, die hem in als can voeghen
Den mensch behoort hem selu' te winnen door verstandt,
Ghelijck hy door den strijdt wilt winnen den vyandt,
Dat weet ick, maer natuer die ons is aengheboren,
Verweckt den teghenstrijdt,, en leyt ons soo verloren,
Mijn hert is wat verquickt, door dese nutte spijs.
Heere vergheeft my toch, voor d'eer die ick bewijs,
Soo ick teghen 'tGhebodt rechschuldigh heb bedreuen.
All' hadt ghy meer misdaen, soo gheu' ick u het leuen,
Pashur gheeft aen de vrouw, belooningh naer den dienst.
Pythonissa neemt dat maer dit is u het minst,
Want u verrompelt lijf was quijt ten waer ghenade.
Mijn siel blijft uwe slau'.
Gaen wy, het wort te spade,
Den dagheraet beghint: vrouwe blijft ghy met Godt,
Maer dat ghy my verswijght oft straf is mijn ghebodt.
De Goden willen u in het verdriet verstercken,
Noyt consten soo gheloont als nu sijn mijne wercken.
|
|
Auteursrechtvrij