Een aendachtig leerling van den Heere Jezus, door Hem zelf geleert, zonder hulp van menschen

Kapittel IX.

WAt staet de ziele te doen op dat zy verder van de Heere Iesus leere? hoort myne ziele, gy hoopt en gy vertrouwt dat uwe Heere u leeren zal wat gy van nooden hebt, en specialyk het hebben en oeffenen van die zoo nootzakelyke liefde, die u noch zoo ontbreekt, en daer het zoo byzonder op aen komt: gy doet wel, 't en zal ook aen uwe goede en trouwe Heer en meester geenzins ontbreken, zyn goede wille om u te leeren is noch al veel, ja oneindigmael grooter om u te leeren, als uwe wille is om geleert te worden.

Maer gy moet 'er u dan eens ter dege na beginnen te zetten op dat hy u leere: 't en is geenzins even veel hoe of wanneer men zyne onderwyzingen verwacht, hy is zulken grooten leermeester, die van hem zoeken geleert te zyn, moeten haer by uitnementheit daer na zetten, ja gestadig daer na zetten, op dat zy altyt gereed mogen zyn om te leeren: als zy occazie daer toe heb-

[p. 46]

ben uitwendig, dat zy dan ook inwendig daer toe wel gedisponeert mogen zyn.

En als dan zoodanigen Heer en meester betamelyk komen vragen, en wel ter dege acht slaen, wanneer 't zyne hoogheit zig gevallen laet om ons te leeren, wy moeten ons allezins voegen na 't zyne wysheit en goetheit behaegt.

Door zyne onnaespeurelyke wysheit vint hy goet, en verstaet hy 't zoo, dat hy ordinaris niemant door hem zelve alzoo leere, tenzy dat zy zien dat zy zyne leeringen van nooden hebben, en tenzy dat zy zien waer in dat zyze van nooden hebben, 't zy in 't generael om Gods bevel of welbehagen, en haere plicht daer ontrent te verstaen, te weten, te doen: 't zy in 't particulier om des Heeren wille of welbehagen te weten in die tyt, in dat geval, by die gelegentheit, in die zake.

't Zy dat 'er een daet is die alleen reflectie heeft op God de Heere: 't zy datze mede reflectie heeft op onzen naesten: 't zy op de geloovige en kinderen Gods: 't zy op alle menschen: 't zy dan over een geheel werk: 't zy over de maniere en het beleit ontrent dat werk: 't zy dat het werk ziet op een gebot of op een belofte: wat het ook zyn mochte, daer over men raet en leeringe van onze Heere verzoeken woude, dat moet men eerst ter dege weten, en zien dat wy de leeringen des Heere Iezu daer over van nooden hebben: wy moeten 't niet alleen zien en weten, maer wy moeten 't ook gevoelen, dat is, met die onwetenheit en onmacht, en onbequaemheit verlegen zyn, daer over bekommert zyn, bezorgt zyn, en het daer voor houden, dat men 't zonder hem niet stellen kan: dat ook geen mensche

[p. 47]

ons iets zoude konnen toebrengen zonder hem.

Maer byzonder vast houden dat hy alleen genoegzaem kan, best kan, overvloedig kan, na onze noot en begeerte zyne onderwyzinge eischt: en dat niet alleen, maer dat hy ook wil en zeer geerne wil, ja zoo willig wil als hy machtig kan doen boven ons bidden of denken: dit weten moet haer begerig maken om van hem te leeren: of liever dus.

Als hy een ziele heeft doen zien dat zy zyne leeringen zelfs van nooden heeft, dat die voor haere gelegentheit noodigst en best zyn, en dat zy die bekomen kan, zoo maekt hyze zeer begerig, hertelyk, genegen, verlangende, zuchtende, en zoekende na zyne onderwyzinge en leeringen: dat is zyn ordinare gewoonte neffens die, die 't hem behaegt zelfs te leeren: van die behaegt het hem eerst daerom gevraegt, gebeden, ja ernstig gebeden te worden, uit gezigte van haere behoeftigheit, en in vertrouwen op zyne goetheit en liefde, zoo veel moeten zyn onderwyzingen ons weert zyn of wy krygenze niet: ik zal hierom van den huzie Israels verzocth worden dat ik het hen doe, zegt de Heere.

Zoude men dan nooit verwachten, noch vertrouwen mogen des Heeren Iesu goede raet, tenzy dat men zoo gezet, of zoo expres te vooren hem vrage, en daerom verzoeke?

Ordinaris en geeft de Heere Iesus geen byzondere of expresse raet over een byzonder geval der conscientie in zyne leerlingen zonder expres vragen. Maer of die vragen haer altyt even werkzaem en even levendig hebben moeten in daerom te bidden; en in dat te vertrouwen, en of dat altyt even bezet en afzonderlyk geschieden

[p. 48]

moet, daer van en heb ik geen overtuiginge, alleene dat men 't op het eerbiedigste en ernstigste zoeke, na dat als dan de gelegentheit voegt, of zig voegen kan: ook moet men onderscheiden van hoe grooten gewigte de zaken zyn, of niet zyn, waer over men des Heeren Iesu raet wenscht: over grooter zaken moet grooter omslach en meerder preparatie gemaekt worden, en derhalven ook ernstiger verzoek geschieden: hoewel 't altyt zaken van gewichte moeten zyn, waer over men des Heeren Iesu raet zelve verzoekt.

Maer anderzins in een ziele, daer een gezette wille is om des Heeren Iesu raet en en welbehagen allezins te weten om te doen, betoond zig de Heere ook wel voorkomende met zyn raet, zonder dat zy juist zoo expres gevraegt heeft, en dat dan byzonderlik, als zy 't niet uit leuiheit of achteloosheit gelaten heeft, maer door vergetenheit of zwakheit heeft verzuimt, dan blyft evenwel Iezu trouwe liefde voor haer werkzaem, en of voorkomt haer wel, of antwoort haer wel op een ingetogene gedachte, en verborgene zucht, want hy kent haere oprechtigheit.

Als de Heere Iesus een ziele heeft begerig gemaekt na zyne onderwyzinge, en die doen zoeken door gebeden, zoo doet hy haer herte, haer verstant en oordeel, en al haer bedryf daer ontrent werkzaem zyn om het uit te zoeken, dan bedenkt men, overlegt men, practizeert men door wat wegen en door wat middelen men des Heeren Iesu raet eerst bekomen, of best verstaen, of best uitvinden zal, en dat de ziele dan als goet en best voorkomt, dat doet zy; want zy meent het, en 't is haer ernst dat zy van de Heere Iesus leeren wil.

[p. 49]

Dit moet zy dan vlytig en neerstig doen, die bewegingen terstont opvolgen, eer zy verflaeuwen of overgaen: ook moet zy het gestadig, en aenhoudende doen, tot dat het de Heere behaegt haer te leeren.