Brieven. Deel 9. Te Wiesbaden 1870-1875

XVIII.

[uit een brief van 4 april 72].

.... in plaats daarvan heb ik nu my zitten inspannen en ergeren aan die proef. Ik meende door my zoo intespannen om de kopie duidelyk te maken, dat de correctie glad zou gaan: even inzien en met weinig aanmerkingen terug! Ja wel! Ik beweer dat het van zoo'n drukkery onbeschaamd is, u zoo'n proef aantebieden. Dwalen is menschelyk, niemand weet dit beter dan ik, maar juist dáárom was 't, dunkt me, niet te veel gevergd dat 'n meesterknecht even nazag wat-i afleverde! Gy en ik moeten immers ook leveren wat ons besteld is, of wat wy op ons hebben genomen?

God weet dat ik hart heb voor den werkman, maar juist in de stemming waarin ik daaromtrent ben, peinzende namelyk op de middelen ter verbetering van zyn lot (de loonsverhooging beduidt

[p. 129]

niets. Dat is eenvoudig: dépréciatie van 't geld!) trek ik 't my zeer aan, als ik zoo'n wyze van doen zie.

Ik geloof middel te weten om de drukkeryen in 't algemeen eens opmerkzaam te maken op den lagen stand onzer typografie. Ze schynen niet te weten wat typografie is. (Een schoon ambacht, en byna 'n kunst!) Wat ik van hen moest leeren, moet ik nu voorschryven, en dit is gebrekkig, want wat ik er van weet - heel weinig - leer ik eerst uit hun fouten. Zy moesten ons den weg wyzen, en niet andersom.

Daar ik me by blz. 2, 12 en 13 op de kopie beroep, gaat die hierby. Ik ben verdrietig.... en als ik van avend een nieuw drama moest beginnen, werd het vol.... Puffen! Reeds in de Mill. Studien laat ik koningen enz. eenigszins rechtvaardigen, door 't wyzen op de velen die... geen koning, en even beroerd zyn! 't Hindert me nu al, dat menig werkman kloppen zal by m'n tweede acte, die zelf heel wat ergers doet - en niet doet! dan de lamme koningen.