Brieven. Deel 8. Multatuli-Busken Huet 1867

XVII.

Keulen 26 January 1867.

Waarde heer Huet, Ik schryf u uit een koffiehuis waar ik zit te bedenken welk adres ik u zal opgeven, wyl ik waarschynlyk weer aan 't zwerven zal raken.

Ik wilde om velerlei redenen in Keulen zyn. Om daar aantekomen na behoorlyke afrekening in Coblenz had ik dit voorschot noodig in verband met een afspraak met myn uitgever dat hy zorgen zou dat ik op den 14^den geld had.

't Was een voor myn doen kunstige combinatie om in Keulen een kamer te huren die my beviel,

[p. 12]

waar ik rustig zitten kon, die kamer terstond te betalen, zooals men vordert van een vreemdeling die armoedige bagage heeft, en dan zou ik veel werken! Dat was 't plan.

Nu, dat brochuretje tegen Bosscha had ik kant en klaar. Uw voorschot kwam ruim voor den tyd. Maar van Helden, of zyn bediende, ‘vergeet’ my 't beloofde te zenden.

Ik wachtte, wachtte, moest myn kamer den 15^den 's morgens vroeg verlaten, en ontving 't geld van van Helden drie dagen later. Intusschen in een logement! Eerst den 20^sten kwam ik te Keulen aan. Weer in een logement nadat ik eerst geprobeerd had direct een kamer te vinden. Maandag vond ik een kamer, maar er was geen kachel. Die zou den volgenden dag komen. Het was zeer koud maandags! Dingsdag kwam de kachel niet voor 's avonds laat. Den volgenden dag vroeg men my om geld, 12 thaler. Ik had ze niet. De man die gezien had hoe arm myn boeltje er uitzag was schandelyk brutaal en riep de policie. Van Helden die natuurlyk verdrietig was (want hy is zeer hartelyk) dat ik door zyn schuld zoo aan 't zwerven was geraakt, beloofde zoo spoedig mogelyk ander geld te zenden (dat ik natuurlyk moet inverdienen, maar dat ware niets als ik maar rustig zitten kon). Dat andere

[p. 13]

geld, f 40, is echter eerst van morgen gekomen. Al dien tyd heb ik byna niet gegeten. Ik heb een parapluie in een winkel gegeven om 10 groschen te leenen. Uwe couranten waarvoor men zes penningen eischte (retour Koblenz) kon ik niet ontvangen (na de parapluie-leening wel). En gedurende al dien tyd werd ik geplaagd door de policie. Zoo even geld ontvangen hebbende heb ik de rekening van myn kamer betaald, en moeten zeggen dat ik vertrekken zou, want ik kan daar niets uitvoeren. Nu zit ik te bedenken wat ik doen moet.

Myn laast bulletintje had ik te Coblenz klaar gemaakt en hier op de post gedaan. Ik had gehoopt vandaag een te zenden, maar kan nu niet. Ik hoop morgen ergens te kunnen zitten.

Dat ik een en ander (o, een klein deel maar, en heel flauw geschetst!) van myn leven in de laaste 8 dagen vertelde, is - neem me niet kwalyk - niet om uwentwil. Ik kreeg te weinig weerklank zoo vaak ik u een en ander schreef, dan dat ik lust voelen zou om u intimiteiten mee te deelen. 't Is puur in myn belang. Ik ken dat: ‘hy lykt wel gek, dan hier, dan daar... hy weet niet wat hy wil,’ of zoo iets. Ik weet zeer goed wat ik wil. Ik stryd een zwaren stryd om een hoekje te vinden waar ik arbeiden kan. Die zoon des menschen met z'n steen is belachelyk! Toch

[p. 14]

moet ik bekennen dat die tekst my gedurig in de ooren suist.

O, ik zal myne revanche nemen zoodra ik een kamer heb waar ik arbeiden kan! Zooveel verontwaardiging kan niet zonder uiting blyven. En die uiting zal ‘mooi’ zyn!

Myn eenig verzoek is dat ge 't my niet kwalyk neemt als er vandaag en misschien morgen ook nog, geen bulletintje komt. Ik beweer anders zeer exact te zyn in 't nakomen van myn verpligtingen. Als ik te kort kom, is 't waarachtig force majeure!

Ik ben niets vriendelyk omtrent u gezind. Ik verdien beter dan uw styve briefjes. En over de mededeeling van de droogstoppelige voorzigtigheid der H.H. Enschede lag in uw brief ter nauwernood een tintje van verontwaardiging. Waarlyk ik zal die heeren niet meer om voorschot vragen. Zy zullen voortaan hun f 25 (schoon 't ruim genoeg is voor wat ik lever, maar toch: f 25!!) niet meer hoeven te betalen voor ze de waarde wel en deugdelyk in handen hebben.

Ik ben besloten en gedwongen minstens nog twee dagen hier te blyven. In dien tyd hoop ik u myn nieuw adres te kunnen opgeven.

Na beleefde groeten

t. à v. Douwes Dekker.