Brieven. Deel 5. Minnebrieven-tyd 1861

[p. 83]

XXII.

Zaterdag.

Lieve tine, ik heb je brief van donderdag en eigenlyk hoewel ik je geheel gelyk geef in de hoofdzaak, en hoewel ik erken dat je goed doet over die zaak te schryven zooals je meent, toch is er iets in dat ik niet lief vind. De toon is hier en daar scherp en dat ben ik niet van je gewend. Schryven is een akelig ding, men wordt altyd verkeerd begrepen, en ik vrees dat je nu my ook verkeerd begrypen zult. Je hebt gelyk in de zaak, 't is onmogelyk daartegen iets te zeggen, maar je toon is niet liefderyk zooals ik altyd van je verwachtte. Ik schryf dit alleen toe aan absentie van aandoeningen die by anderen een hoofdrol spelen. Ik heb je over Siet altyd de waarheid gezegd, en haar gevoel voor u is zoo hartelyk dat het my inderdaad zeer doet dat je zoo raide daartegenover staat. Ik had zoo graag gewild dat ik uwe waarschuwende brieven aan haar had kunnen laten lezen, als daarin een hartelyke toon had geheerscht, maar er komen phrases in die wreed zyn voor haar. Hoe scherp of hoe ruw je my ook had geschreven, 't had my niet kunnen schelen, maar er straalt in alles een soort van tegenzin door tegen haar en dat verdient ze niet. Hare overgegevenheid aan my, tegen gewoonte, zeden

[p. 84]

en omgeving moet je mooi vinden. Dat je nu my verwyten zou daarvan misbruik te maken ben ik met je eens, maar zy is onschuldig. Zy is edel van gemoed en vatbaar voor de hoogste indrukken. Staat het u nu mooi haar minder te achten omdat zy geheel en al is wat de natuur eischt? Nooit zullen wy 't eens worden op dat punt!

Er is in uwe styfheid omtrent haar veel dat my hindert. Ik beken dat jy op dat eene punt onaantastbaar bent, maar ik vind dat juist iets kouds in u, en 't doet my denken aan Z. die zich ook verbeeldt groot mannelyk en deugdzaam te wezen omdat hy voor sommige indrukken ongevoelig is. Hy zal zich verbeelden den hoogen philosoof uit te hangen omdat hy byv. nooit een vrolyk léger dartel gesprek houdt. 't Is eenvoudig omdat hy niet mee kan doen, en nu maakt hy uit styfheid een verdienste. Dat is onbillyk.

En aan den anderen kant is my uwe raideur zoo bitter verdrietig omdat ik ter goeder trouw altyd aan Siet verzekerde dat je alles begreep zonder het te deelen. Ik heb haar honderd maal gezegd dat je een groot gemoed had, dat ik vry was, dat je geen band voor my was, maar een steun. Welnu, zal je zeggen, ben ik je dan geen steun als ik je waarschuw voor iets wat verkeerd is en dat zulke treurige gevolgen kan

[p. 85]

hebben? Wel zeker dat is ook heel juist en goed, en ik neem het je in dank af, - ik hoop er my ook naar te regelen - ik klaag ook niet daarover, maar ik klaag over je toon omtrent haar. Die toon is priesterachtig. Je hebt wel gelyk te zeggen dat je je bestemming gemankeerd hebt van dominés-vrouw, (in dit geval alleen). Als Siet by je was zou ze je beschaamd maken door hare hartelykheid, en je zoudt zien dat men ook als vrouw, niet zoo koud en zoo flaauw hoeft te wezen in 't physieke, om zielenadel te bezitten. Integendeel, zy juist heeft iets te overwinnen wat gy niet kent. Is ze daarom nu minder?

Siet is geheel oprecht tegen my. Zy heeft den moed gehad haar hart geheel aan my te openbaren; honderd meisjes zouden in haar geval een slag om den arm hebben gehouden, en zy niet. Is zy nu daarom minder?

En wat heeft zy eigenlyk gezegd? Dat zy à tort et à travers my wilde toebehooren? Volstrekt niet. Zy zegt dat zy my wil toebehooren naar ligchaam en ziel, als ik dat vraag. Zy zegt dat ze my zoo lief heeft, dat zy niets voor my wil achterhouden, wat er ook van kome, als ik dat vorder. Zy zegt dat ze op my vertrouwt, dat zy voor goed aanneemt, wat ik voor goed aanneem, dat geen offer haar te zwaar, te vreemd, te gevaarlyk

[p. 86]

is als ik het noodig acht om my te bewyzen dat ze my onverdeeld aanhangt, - alleen zegt zy er by het moet Everdine geen verdriet doen, want zy stelt u zeer hoog. Onlangs was zy in eene hevige spanning, en zonder dat uw naam genoemd was riep zy in eens: ‘Och, ik zou zoo graag Everdine spreken!’ Ik heb haar altyd naar u verwezen, ik heb haar altyd voorgespiegeld dat zy aan u eene hartelyke leidsvrouw hebben zou, dat zy u alles zeggen kon - dit laatste treft haar altyd zoo, omdat zy juist souffreert aan geslotenheid harer omgeving - bedenk nu eens hoe hard het my valt dat je daartegenover stelt eene soort van raideur. Je bent anders zoo goed tine, hoe kom je aan die scherpte?

Je hebt mij reeds driemaal indirect

[het vervolg ontbreekt.]