675.
Indien wy aan deze beschouwingen de vonnissen toetsen, die de
Geschiedenis slaat, voelen wy ons genoopt haar niet veel hooger te
stellen dan de koffiepraatjes van de Kappelfamilie. De deftige Historie -
gereprezenteerd door schryvers die 'r belang by hebben in hùn kring
doortegaan voor wèl-onderricht - maakt zich byna overal schuldig aan 'n
oppervlakkigheid van oordeel, die den oprechten waarheidzoeker byna den moed
beneemt 'n zoogenaamd geschiedkundig werk opteslaan.
Wat weten wy eigenlyk van de velen die door de Geschiedenis
als uitstekend in deugd of verkeerdheid, op den voorgrond worden gesteld? Een
daad, 'n gezegde, 'n enkel woord soms - in 't voorbedachtelyk laag-gegrepen
voorbeeld omtrent anna paulowna vergenoegde madam kappelman
zich met 'n blik - wordt by-gebrek aan beter of meer, verheven tot 'n
àlles kenmerkende byzonderheid, tot 'n àlles leidend richtsnoer,
tot 'n noordster die aan allen in àlles den weg heet te wyzen. Men maakt
van 'n mot, 'n daad. Van 'n daad, 'n persoon. Van 'n individu, 'n geheel
tydperk.