Volledige werken. Deel 25. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers

[1 februari 1879
Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

1 februari 1879

Brief van Multatuli aan J.M. Haspels. Twee dubbele velletjes postpapier, waarvan blz. 1-7 beschreven. (M.M.)

Wiesbaden 1 febr. 1879

beste Haspels! Wanneer moet ik komen? Of wacht ge met arrangementen tot ik in Holland ben? Of zou er 'n brief weg zyn?

Voordrachten houden moet ik. Daar is geen lieve moeder voor. Ik zou anders ook geen kans zien U en B.^1. die f1000. terug te geven. Alzoo: dóórzetten alsjeblieft!

Maar 't is niet om die f1000.- alleen. Ik schreef U reeds dat m'n heele zomer 'n aaneenschakeling van verdrietelykheden geweest is, schoon niet juist door dingen van financieelen aard. Er kwamen allerlei dingen als spoken by. 't Eene was pas voorby als 't andere zich voordeed. Ik ben dan ook door dat alles zoo zenuwachtig geworden dat - nu, seuren geeft niets! Ik had zoo gehoopt, dezen zomer door wat inwendige rust wat opteknappen, en 't is juist andersom geweest.

1. B: Hendrik J.J. Bos, penningmeester van het Rotterdams toneelgezelschap.

[p. 153]

Behalve m'n vraag: ‘wanneer ik komen moet?’ heb ik U nu 'n ander verzoek te doen, aan U of onzen Bos, dat is hetzelfde.

Telkens word ik lastig gevallen door een oude krediteur te Brussel^2.. Het is voor 'n schuld van m'n arme vrouw en kinderen uit het jaar?? - ik weet niet hoe oud de pretentie^3. is. Rechtens verjaard zal ze wel wezen, maar ge begrijpt dat ik me dáárop niet beroepen wil om niet te betalen, wel om den man te beletten mij onaangenaamheden aantedoen.

Hoeveel de schuld precies bedraagt, weet ik op 't oogenblik ook niet. Doch ter zake - Wilt gy of Bos hem mits tegen volledige kwitantie 300 gl. zenden? (of beloven, wanneer 't U niet terstond schikt.) Die 300 gl. kunnen dan even als de f1000 verrekend worden met de recette der voordrachten.

Gy of Bos kunt schrijven dat ge U omdat ik onwel ben, met die zaak belast hebt. Maar dring SVP. op volledige kwitantie aan. Als ikzelf hem schrijf, gebruikt hy myn brief als punt van uitgang om de zaak als gerenoveerd voortestellen. Ik weet dat het hem by z'n herhaald aandringen dáárom te doen is.

Juist in verband met m'n aanstaande komst in Holland is me die zaak zoo hinderlyk.

Het denkbeeld stuit me tegen de borst dat hy (als die Z^4.) my zou komen bestoken by 'n lezing. Ik heb nòg 'n spook van dien aard in 't zicht, maar dat hoop ik later te beseitigen^5..

De pretentie van dezen man is (meen ik) ± 1300 francs. Maar ik herinner me dat hy in vorige brieven aandrong op rente. (Ik wil hem die gaarne geven, zoodra ik kan. Maar als ik hem dat schryf, maakt hy van dien brief 'n obligatie 'n punt van aanklacht etc)

In Uwe handen (of in die van Bos) als derde persoon kunt ge hem onder 't oog brengen dat hy rechtens niets te vorderen heeft, daar ik sedert zeer lang, helaas, in kennelyken staat van onvermogen ben-

(gelukkig 'n koopman! Eenmaal failliet, staat hy onder bescherming van de wet! My vervolgt men zonder ophouden sedert ik Lebak verliet, dat is nu sedert 23 jaar!)

Och ik zal er maar niet meer byschryven. Verzoek Bos die zaak

2. krediteur te Brussel: de slager Laporte; zie verderop in de brief.

3. pretentie: vordering

4. Z: Zuur, eigenaar-beheerder van hotel De Toelast in Den Haag.

5. beseitigen: oplossen (du.)

[p. 154]

voor my te beredderen, en vergeef me dat ik zoo over U beschik. Wanneer moet ik komen?

Hartelyk gegroet

Dek

Ik sluit den brief van den man maar hier in. Ik denk dat ge wel in 't holl. aan hem kunt schryven. Zeg vooral dat hy, uw (eventueel) voorstel niet aannemende, niets ontvangt.

Dit meen ik niet. In allen geval wil ik hem betalen. Het is maar om hem den lust te benemen my zoo lastig te vallen. De Kerel heeft me wel voor 13000 fr aan stemming bedorven. Maar dàt wordt niet gerekend!

Ik bedenk daar iets. Als hy ziet dat iemand zich met de behandeling van myn ‘zaken’ belast, zal hy daaruit opmaken dat er wat is, 'n ‘boedel’ of 'n ‘masse’^6. of zoo-iets. Schryf dus dat ge het doet als vriend, en om my plezier te doen, daar het me hindert dat de man zoo om z'n geld verlegen is, doch volstrekt niet omdat ik betalen moet of betalen kan. Gy (of Bos) schiet my uit vriendschap dat geld voor, doch wilt dit slechts doen op voorwaarde dat ik dan ook van hem àf ben.

Het nummer van 's mans adres is niet duidelyk maar

M^r Laporte

boucher,

Rue Josaphat

Schaerbeek

(Bruxelles)

Zal wel voldoende zyn.

6. masse: kapitaal (fr.)