Volledige werken. Deel 25. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers

[11 september 1873
Ingezonden brief van Multatuli in het Algemeen Handelsblad]

11 september 1873

Eerste koncept van Multatuli's hand voor een ingezonden brief in het Algemeen Handelsblad. De tekst werd in een bijgestelde versie afgedrukt in V.W. XVI, blz. 173/4. (M.M.) Om de polemische verve te doen uitkomen drukken we hier het eerste koncept en de latere versie naast elkaar af.

Aan de Redactie van het Algemeen Handelsblad.	Aan de Redactie van het Algemeen Handelsblad.
Op de U van ‘men’ geworden mededeeling dat myn denkbeeld omtrent het dienstbaar maken van transportbilletten aan de pers ‘lang niet nieuw’ is, heb ik de eer te antwoorden.:	Op de U van ‘men’ geworden mededeeling dat myn denkbeeld omtrent het dienstbaar maken van de Pers in meest uitgestrekten zin ‘lang niet nieuw’ is, heb ik de eer te antwoorden.:
	1. Dat Uw berichtgever myn

[p. 40]

	voorstel niet zeer aandachtig schynt gelezen te hebben, en gewis de strekking daarvan niet overwogen heeft.
1. Dat het my geenszins verwondert onder myn dierbare landgenooten een ‘men’ aantetreffen die zich haast reeds nu een voorwendsel aan de hand te doen ter eventueele rechtsweigering. In Nederland verwachtte ik niet anders.	2. Dat het my geenszins verwondert, onder myn dierbare Landgenooten een ‘men’ aantetreffen, die zich haast een voorwendsel aan de hand te doen tot eventueele rechtsweigering. Deze methode is in Nederland ‘lang niet nieuw.’
2. Dat er wel eens hier-of-daar een ei op den gekneusden punt zal hebben gestaan, vóór Columbus daarmeê de laaghartige verkleining van zyn voorstellen brandmerkte.	3. Dat er wel eens hier-of-daar een ei op den gekneusden punt zal gezet zyn, vóór Columbus daarmeê de kleingeestige dépréciatie van zyn voorstellen brandmerkte.
3. Dat Uw berichtgever myn voorstel niet zeer nauwkeurig schynt gelezen te hebben.
4. Dat zyne meening over de antieke hoedanigheid daarvan (‘lang niet nieuw’) niet wordt gedeeld noch door UED die het in Uw nummer van den 8^n dezer hebt behandeld als iets nieuws, noch door aandeelhouders in Hollandsche transport-inrichtingen die tot heden-toe geen penning te zien kregen van de door my voorgestelde verbetering, noch eindelyk door den Engelschen Minister van Binnenlandsche Zaken die my in een schryven van Whitehall 2 Sept^r ll een zeer heuschen wenk geeft om-	4. Dat de meening van Uw berichtgever niet wordt gedeeld, noch door UED, die myn denkbeeld in Uw nummer van de 8^n geenszins hebt behandeld als iets ouds, noch door de Aandeelhouders in Hollandsche Transport-etablissementen, die tot-heden toe geen penning te zien kregen van de door my voorgestelde verbetering, noch eindelyk door den Britschen Minister van Binnenl. Zaken, die in zyn schryven van Whitehall 2 Sept^r ll. een heuschen wenk geeft omtrent den weg dien ik behoor inteslaan

[p. 41]

trent den weg dien ik behoor inteslaan om gevolg te doen geven aan myn voorstel, als die daarby - als om acte te geven van prioriteit dat voorstel noemt: the plan You have invented for utilisation of Railway tickets.	om myn doel te bereiken, en die daarby - als om acte te verleenen van de prioriteit, hetgeen o.a. uit den spoed van het antwoord kan worden opgemaakt - myn voorstel noemt: the plan You invented for utilisation of Railway-tickets.
Dat ook die Minister slechts van spoorbriefjes spreekt, doet hier niet ter zake.
	Het doet er nu weinig toe, of deze officiële kwalificatie van myn denkbeeld niet naar den smaak is van den ‘men’ die zich zoo haastte het Publiek te waarschuwen tegen iets goeds. Hy moge dit uitmaken met Lord Lowe.
De waarheid is dat er alle jaren een schat aan ongebruikte waarde te-loor gaat, en dat ik heb voorgesteld aan die onhuishoudelyke verwaarloozing een eind te maken. Indien ‘men’ de hiertoe leidende middelen zoo goed kende, waarom heeft ‘men’ zelf dan niet... het ei op z'n kop gezet?	De waarheid is, dat er alle jaren een schat van ongebruikte waarde teloor gaat, en dat ik het middel heb aangewezen om aan deze onhuishoudelyke verwaarloozing een eind te maken. Indien ‘men’ die middelen kende ware het zyn plicht en z'n belang geweest... het ei op z'n kop te zetten. Zoo als nu de zaken staan, heb ik 't gedaan, en dit blyft zoo, al tracht ‘men’ er aan te knabbelen... wat ook alweer ‘lang niet nieuw’ is.

E. Douwes Dekker