Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886

[27 februari 1887
Herdenkingsartikel van K. Koorevaar in de Bredasche Courant]

27 februari 1887

Herdenkingsartikel van K. Koorevaar in het Bijvoegsel behoorende bij de Bredasche Courant. Fragmenten. (fotokopie M.M.)

(....)

De heer Ed. Douwes Dekker was niet meer.

Maar Multatuli is onder die onsterfelijken gerangschikt, wier geestvermogens verre boven alle middelmaat verheven waren. Ieder, die in het openbaar zijn meeningen uitspreekt, maakt zich vrienden, maar tevens vijanden.

Zoo eèn zich op weinig vrienden en veel vijanden en op veel vereerders tevens beroepen kon, dan was het Multatuli.

Vosmaer bracht hem in zijn boekje ‘Een Zaaier’ een hulde vol innige piëteit.

(....)

Multatuli heeft ontzaggelijk veel gewerkt.

Maar juist die arbeid dwong den een een soort heilige vereering af, terwijl hij in den ander een hartstochtelijke haat verwekte.

Busken Huet zegt: ‘De tweede helft der 19de eeuw heeft in Nederland geen schrijver voortgebracht, die voor zoovelen zijner burgers in dezelfde mate als Multatuli een voorwerp van hartstochtelijke vereering is geworden en tot heden gebleven.’

Maar natuurlijk ook een voorwerp van haat.

En geen wonder, want Multatuli, al was hij meester op den degen en al wekten zijne fijne vlugge stooten zelfs de bewondering van zijn tegenpartij - maar al te dikwijls liep hij met den plak en tikte daarbij zijn landgenooten zoo gevoelig op de vingers, dat hij, behalve het genoegen van het ‘klappen geven’ ook de lachers aan zijne zijde had. De koele Hollanders moesten het op elk gebied misgelden. Niet tevreden met hen wakker geschud te hebben,

[p. 176]

wierp hij hen zoolang water in het gezicht, tot zij in woede opsprongen. Maar te verwonderen was het dan ook niet, dat die ontwaakte geestkracht zich vaak tegen den wekker zelf keerde. Multatuli kon geen heilig huisje, geen stokpaardje ongemoeid laten.

De eerste brak hij onmeedoogenloos^1. af, de laatste bracht hij terug waar ze hooren; in de kinderkamer. En hij deed dit op een wijze, dat iedereen naar hem moest luisteren. Hij had een geheel éénige manier van de dingen te zeggen: hij had stijl en dit is het geheim van zijn opgang, gelijk het de waarborg is zijner onsterfelijkheid.

K^en Koorevaar

1. onmeedoogenloos: sic