Volledige werken. Deel 24. Brieven en dokumenten uit het jaar 1887. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1839-1886

[25 februari 1887
Ingezonden brief in De Portefeuille]

25 februari 1887

Ingezonden brief in De Portefeuille, Kunst- en Letterbode van 27 februari 1887, rubriek ‘Nieuwe Letterkunde. Nederland’. (M.M.)

Amsterdam, 25 Febr. 1887.

Multatuli is niet meer!

Hoe goed kende hij de menschen, hij die steeds heeft geleeraard, dat er geen andere onderscheiding erkend werd dan:

Selon que vous serez puissant ou misérable
Les jugements de cour vous rendront blancs ou noirs.^1.

Ons was 't eene behoefte een afzonderlijk n^r. aan zijne nagedachtenis te wijden, het Nieuws van den Dag werd Funke niet ontrouw en gaf een met overtuiging geschreven artikel, dat deden ook enkele andere couranten, maar de meeste bladen hebben het gemakkelijker of... voorzichtiger gevonden, te zwijgen! Drie regels over zijn dood en drie over zijne verbranding en dat is alles!

Keine Messe wird man singen,
Keinen Kadosch wird man schlagen,
Nichts gesagt und nichts gesungen
Wird an meinem Sterbetage.^2.

dat voorspelde Heine van zichzelven en Multatuli had duizend trekken met Heine gemeen.

Hoevele rijkbetitelde en rijkbelinte mannen zijn er niet, die niet verdienden in een locaal met Multatuli te staan en wanneer zij sterven zal er rumoer zijn en beweging en men zal klagen over 't onherstelbaar verlies hunner onbeduidendheden en de machtigen zullen de klagers beloonen en deze zullen zich de handen wrijven

1. Selon que vous serez enz: Al naar gelang U machtig of armzalig bent, zullen de oordelen aan het hof U wit of zwart afschilderen (fr.)

2. Keine Messe enz: Geen mis zal men zingen, geen (joods) rouwgebed uitspreken, niets wordt er gezegd of geroepen op mijn sterfdag (du.)

[p. 134]

en zeggen ‘we hebben goede zaken gedaan!’ En ziedaar de standaard van negentiende-eeuwsche beschaving en verlichting, van liberalisme en andere edelheden.