Volledige werken. Deel 23. Brieven en dokumenten uit de jaren 1884-1886

[5 september 1886
Briefkaart van Multatuli aan J.F. Snelleman]

5 september 1886

Briefkaart van Multatuli aan J.F. Snelleman. Met poststempels Nieder-Ingelheim 5-9-86 en Rotterdam 5 sep 86 en geadresseerd aan WEDGeb Heer Joh. F. Snelleman t/h den WEDG Heer Henri de Wolff Boerensingel, 118 Rotterdam. (M.M.)

[p. 709]

W.S. ‘Bezoek hervatten?’ Zeer graag! ‘Schryfpraktyk?’ Precies. Ook ik liever dagboeken dan uittreksels. Gerrit de Veer's werk schat ik ver boven Tollens. Ik vind dagboeken volstrekt niet droog.

Waar is Roggeveen's^1. dagboek^2. uitgegeven? Hebben Engelbrecht Gerrits en Bennett het verknoeid, door 't overtebrengen in wat zy beter taal noemen! Dat's vandalisme. Ik wil juist zien hoe de ouwe lui spelden! Ik houd zeer veel van origineele reisbeschryvingen die naar teer en buskruit ruiken. Over dat onderwerp in de... Minnebrieven.

Ja, Heldt^3. met z'n arbeidsdag. (Dank voor 't boekje) waarschynlyk behandel ik 'm - met andere socialistery - in de minnebr. II.

Niet schryven in N. Gids? Dit is goed. 't Zou 'n fout wezen u daar aantesluiten. Zet liever 'n winkel op. Dit is èn wysgeeriger en poetieker, m.a.w. praktischer. Ik weet wat ik zeg met dezen paradox H. agentschap - II deel minnebr. - Tjiomas^6., Ombiliën^4. kolen - ik zie wel dat alles niet op 'n kaart kan, en 'n blaadje papier neem ik niet, omdat ik Minnebr. moet schryven voor de pers. Ja ‘haringkaken’. Ook in de... Minnebr. Heere Jezis.

gegroet Dek

Mag ik 't stuk over de haring nog wat houden? Ik heb 't noodig voor de - - - - - - - - Minnebrieven!^5.

1. Roggeveen: Jacob Roggeveen (1659-1729), Nederlands zeevaarder en ontdekkingsreiziger. Alle stukken betreffende zijn reis werden door F.E. Mullert pas in 1912 uitgegeven als De reis van mr. Jacob Roggeveen ter ontdekking van het Zuidland.

2. dagboek: oorspr. stond er reis.

3. Heldt: Bernardus H. Heldt (1841-1914), Nederlands mantelmakersgezel, richtte in 1870 het Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond op en was lid van de Tweede Kamer van 1885 tot 1901. Hij ijverde steeds voor verbetering der arbeidsomstandigheden, en was voorstander van de 10-urige werkdag.

6. Tjiomas: bekend partikulier landgoed bij Buitenzorg. In 1886 kwamen de opgezetenen tegen de landheer in opstand.

4. Ombiliën kolen: in 1871 had Ir. W.H. de Greve het door hem in 1868 ontdekte steenkoolbekken op Sumatra's westkust beschreven in zijn Het Oembiliën-kolenveld in de Padangsche Bovenlanden. Het veld strekte zich uit langs de beide oevers der Ombilin-rivier en werd daarnaar genoemd. Vanaf 1892 werd het bekken van staatswege ontgonnen.

5. De laatste twee zinnen staan dwars op de tekst er over heen geschreven.