Volledige werken. Deel 23. Brieven en dokumenten uit de jaren 1884-1886

[p. 656]

[17 augustus 1886
Brief van Multatuli en Mimi aan M. Anderson]

17 augustus 1886

Brief van Multatuli en Mimi aan Marie Anderson. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

N. Ingelheim, 17 Aug^s '86

Lieve Marie, ik wil je Fritz^1. niet laten vertrekken zonder 'n woordje van dank over z'n komst. Je hebt er zeer braaf aan gedaan den besten jongen eens te zenden. Hy heeft op ons 'n zeer aangenamen indruk gemaakt, en we vinden 't jammer dat-i niet veel vroeger gekomen is. Hy is zacht en bescheiden en zal zeker 'n goed mensch worden, of liever dit is-i nu al. Daar heb je eer van, al zy 't dan^2. - gelyk ik by treurige ondervinding weet - dat lang niet alles afhangt van de opvoeding. Fritz moet van natuur 'n goede aard hebben. Hoe dat zy, we verheugen ons over je geluk in dit opzicht.

Als nu niet de reis naar Würzburg aan de beurt lag zouden wy er op aandringen dat-i wat langer bleef, ofschoon 't aan den anderen kant de vraag is of-i zich hier amuseeren zou.

M & ik zyn te oud voor hem en Wouter is te jong. Maar dit laatste zou zoo héél nadeelig niet op 't verkeer werken (daar W. heel intelligent is en boven z'n jaren over veel dingen spreken kan, over dieren vooral) als niet de kwajongen tegenwoordig de school bezocht, tgeen hem op gewone dagen 7 uur van huis houdt. We hebben hem dezen middag laten spybelen, stukjes draaien^3. (Amsterdamismus) faire l'école buissonnière^3., om Fritz gezelschap te houden. Op dit oogenblik zyn ze aan 't wandelen in Hessenland, in den nagenoeg onbewoonden omtrek onzer eenzame woning. We hebben slechts één buur en ook die woont niet zeer naby, althans hy is onberoepelyk. Nu, F zal U wel vertellen hoe we hier wonen, en ook van ons prachtig uitzicht.

M & W. zyn zeer wel. Ik lyd aan asthma. By de minste beweging ben ik den adem kwyt. Zonder die kwaal zou ik niet te klagen hebben, altyd in verband met m'n ouderdom, nu 6 × 11!

1. Fritz: Friedrich (meestal Riek genoemd), de zoon van Marie Anderson en Jhr. Frederik A. Hartsen (door deze erkend), was geboren in 1870.

2. dan: oorspr. gevolgd door dat.

3. stukjes draaien, faire l'école buissonnière: spijbelen (ned. en fr.)

3. stukjes draaien, faire l'école buissonnière: spijbelen (ned. en fr.)

[p. 657]

Over andere dingen ben ik minder tevreden. Ronduit gezegd: ik kan niet leven, d.i. geldelyk. Dat wy in 'n zoo (betrekkelyk-) mooi huis wonen, is meer 'n lastpost dan 'n onverdeeld genoegen. Ten gevolge van allerlei samenloopende omstandigheden kan ik hier eigenlyk niet blyven, en toch kan ik niet weg. Hoe M. 't maken zal als ik sterf, wat nu toch wel eerst daags zal plaats hebben, denk ik - weet ik niet! Kortom, we zyn dikwyls zeer bedrängt^4.. Dit verbittert m'n laatste levensjaren of... maanden.

't Is te hopen dat Fritz 't eigenaardig talent voor de viool zal hebben dat hem in staat zal stellen de grenzen te overschryden die 't middelmatige van 't hoogere scheidt.^5. Dit moet men afwachten. Wy wenschen je veel voorspoed zoowel dáármee als met andere dingen. Dat het leven zwaar te torschen is, weet ik!

Adieu, hartelyk gegroet van je ouden vriend

Dek

Een hart. groet ook van my. Ja dank je wel dat je riek zond. Ik denk net als dek dat hy heel goed is, en hoe prettig voor je dat hy zoo'n onbetwisten lust voor zyn viool heeft! Maar wat is hy groot. Sakkerloot en voor 16 jaar. het is te hopen hy zoo blyft staan. Wou is misselyk rustig by hem. Dag dag, houd je zoo goed mogelyk! ik denk niet als dek over zyn sterven. Hy heeft asthma dat is heel lastig! maar overigens is hy wel.

4. bedrängt: in het nauw (du.); in Duitse schrijfletters.

5. Friedrich Anderson is beroepsviolist geworden.