Volledige werken. Deel 23. Brieven en dokumenten uit de jaren 1884-1886

[p. 7]

Voorwoord

[p. 9]

Deel XXIII van de Volledige Werken omvat de laatste drie gehele kalenderjaren die Multatuli in Nieder-Ingelheim heeft doorgebracht. Daarmee is het eind van de reeks in zicht die in 1950 met grote voortvarendheid op touw werd gezet door Geert van Oorschot, maar die al vóór WO II in gesprekken tussen Du Perron en Stuiveling was voorbereid; er werden toen ongeveer twaalf delen voorzien. Deel XXIV zal nog de laatste maanden, het overlijden en de overstelpende reakties daarop van pers en partikulieren dokumenteren, aangevuld met een omvangrijk gedeelte - het aangekondigde ‘bezemwagendeel’ - waarin de vele brieven (en enkele dokumenten) worden gepubliceerd die in de periode na 1954 boven water zijn gekomen ná het moment waarop ze dienden te worden gereproduceerd in de strikt chronologische opzet van de Volledige Werken. Hiertoe behoort bijvoorbeeld de navrante korrespondentie tussen Dekker en zijn broer Pieter in de periode van het grote verlof (1853-1855). Ook totnogtoe niet te dateren stukken uit het archief van het Multatuli Museum zullen straks in deze afdeling hun plaats vinden.

De redaktie van de Volledige Werken kan hier slechts herhalen dat zich daarmee op korte termijn de laatste gelegenheid aandient om nog onbekende brieven en dokumenten in de nu bijna voltooide reeks op te nemen. Bezitters van 19de eeuwse archieven met mogelijke multatuliana die zelf niet in de gelegenheid zijn hun verzameling daarop te kontroleren wordt dan ook met nadruk verzocht zich bij de uitgever te melden. Van onze kant zullen dan gaarne de noodzakelijke naspeuringen worden verricht.

Aan het registerdeel (XXV) dat de reeks met een namen- en titelregister zal ontsluiten, wordt nu reeds gewerkt door drs. W.L. van Duijn die daartoe een (deel)aanstelling heeft gekregen van NWO. Deze organisatie heeft hiermee haar onschatbare steun aan deze uitgave op de meest wenselijke manier afgerond. Ook

[p. 10]

naar het College van Bestuur van de Open universiteit en naar al degenen die hun daadwerkelijke steun aan deze editie blijven verlenen, gaat onze voortdurende erkentelijkheid uit.

Tenslotte moet de eerste ondertekenaar hier met lichte weemoed en met grote waardering afscheid nemen van dr. B.P.M. Dongelmans, die wegens een volledige aanstelling aan de Rijksuniversiteit Leiden zijn medewerking aan de Volledige Werken thans moet afsluiten. Zonder zijn jarenlange ervaring, diepgaande kennis van zaken en ijzeren geheugen zou de regelmatige voortzetting van deze reeks met een deel per jaar ondenkbaar zijn geweest. Gelukkig hebben wij inmiddels in drs. D. van der Meulen een waardige en deskundige vervanger gevonden, die al bij de afronding en korrektie van deel XXIII zijn medewerking heeft verleend.

Amsterdam, Alphen aan den Rijn

mei 1992

Hans van den Bergh

Berry P.M. Dongelmans