Volledige werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

[juni 1883
Redaktioneel kommentaar in De Dageraad]

Begin juni 1883

Redaktioneel kommentaar in De Dageraad 4 (1882-1883), afl. 12, blz. 479-480. (M.M.)

[p. 626]

Nemo propheta in patria^1.! - Is inderdaad de annexatie van Nieuw-Guinea eene slordigheid van Reuter? Er is m.i. alle reden dit te betwijfelen, ook al is Z.M. zoo buitengewoon vriendelijk in Engeland ontvangen.

Heb de goedheid Max Havelaar eens op te slaan, noot 116 in de laatste uitgaaf - daar zal u zien, dat Multatuli die annexatie reeds in 1875 voorspelde.

Waarom moet Multatuli altijd de rol van Kassandra vervullen? In zijn ‘antwoord op de troonrede’ voorspelde hij, zooals men weet, ook den roemrijken oorlog met Atjeh.

Als zijne noten op Max Havelaar geregeld bij gedeelten in de Kamerzittingen werden voorgelezen, zouden er minder onbegrijpelijkheden gebeuren.

B.

[Bedoelde aanteekening op Max Havelaar (voorkomende in de uitgaaf van de Elsevier-maatschappij op blz. 381^2.) bevat woordelijk het volgende: ‘In 't voorbijgaan hier de opmerking dat de benoeming van den heer Weddik tot gouverneur van Borneo, eigenlijk slechts fiktie was en de strekking had om tegenover Engeland - en de vele particuliere Engelsche fortuinzoekers! - onze souvereiniteit over dat enorme eiland te handhaven. De voor onze Regeering onverantwoordelijke vestiging van Brooke te Laboean bewijst dat die armzalige kunstgreep z'n doel miste. Weldra zal 't met Nieuw-Guinea - dat tot Insulinde behoort - ook zoo gaan. Nederlanders, ik zeg u dat daar loerende kapers op de kusten zijn.’

Red.]

1. Nemo propheta in patria: niemand is profeet in eigen land (lat.)

2. Vgl. V.W. I, blz. 349.