Volledige werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882

[23 januari 1882
Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]

23 januari 1882

Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg. Dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-3 beschreven. (M.M.)

Tilburg Maandag 23/1 82

Waarde Kort,

Om niet preutsch te zyn, heb ik een manifest ontworpen en hierby ingesloten; overigens is het wel wat zot als men korteweg heet my een dergelyken dienst te vragen. - Saterdag kwam ik van een zevendaagsche reis en kon eerst gister aan het ontwerp beginnen terwyl ik heden ochtend de Maatschappy tyd heb bestolen om het te verfraaien en over te schryven.

Bevalt het niet, je open haard biedt eene voortreffelyke gelegenheid tot verbranding.

Daar het met 50 handteekeningen onder de oogen van het volk zal moeten komen en een aantal twyfelaars of geldvaste meedoeners de beurs zal moeten openen, dient het naar mijn inzien in wat warmen toon te worden gesteld. Een beroep op bekendheid enz zou goed zyn voor de uitverkoren 50. Maar om de ongeveer 5000 die in 2^e instantie moeten geworven worden, is een kalm kort woord onvoldoende.

Eigenlyk zou men beide rubrieken op anderen wyze moeten aanspreken. Maar men kan de zaken te gelyk doen door het manifest aan de 50 te zenden met een andere circulaire waarin op kalmen toon instemming wordt gevraagd. Dat zal ook wel de bedoeling zyn.

Ik doe hieronder volgen een lyst van personen die volgens my voor de opneming in het 50 tal kunnen in aanmerking komen.

Kon men aan elk de voorwaarde stellen minstens f 50.- by te dragen, dan had men vast eenige zekerheid voor den geldelyken uitslag?

[p. 625]

Het viel my wat tegen dat men in Amsterdam nog niet verder was - nog geen aanzienlyker Comité had kunnen aanwerven - Enfin, het denkbeeld der 50 personen vind ik voortreffelyk.

v.d. Broek sprak ik Saterdag; hy gaat druk werken voor Lebak. Dat schryf ik U uitvoeriger, als ik geen bureautyd behoef te ontzien.

Kallenberg v.d. Bosch schreef my ‘behoeft gy aan myne ondersteuning te twyfelen’? Die is dus vast. -

Uit by gaand ontwerp - dat ik zeer gaarne voor beter geef - zult gy zien in welken geest ik het manifest zou wenschen - niet te zeer bedelbrief.

Ik heb gedacht er nog iets by te voegen over het schamele schryversloon in een klein land. Dat laat ik aan U.

Nu Paap aan Dek geschreven heeft, houd ik my verder geheel buiten de bemoeiingen met N. Ingelheim. Ik zou P. volkomen openhartigheid aanraden; het manifest aan Dek's goedkeuring onderwerpen? Ik kan zeggen: slaagt men er in een te maken dat allen bevredigt en twyfelt men niet of het is in Dek's geest, doe het dan niet. Kan men echter netelige punten niet tot volkomen goede oplossing brengen, doe het dan wèl.

Dat men eerst het kapitaal hebben moet en het bedrag kennen alvorens te bepalen hoe daarmee juist te handelen, acht ik aangewezen.

Nog eens een felicitatie voor het gelukkige 50 personendenkbeeld. Aan de ommezyde vind gy myne kandidaten.

Groetende Uw

Iterson

N.B. Met U ben ik 't eens dat men zoo mogelyk (by genoegzame eensgezindheid een manifest moet vaststellen. Dat haalt veel praten uit. Ryst by de onderteekenaars tegen het manifest wel bezwaar dan kan het altyd nog worden gewyzigd.

De kandidaten zend ik van avond