Volledige werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882

[4 april 1881
Brief van Multatuli aan Mimi]

4 april 1881

Brief van Multatuli aan Mimi. Dubbel velletje postpapier beschreven. (M.M.)

Rotterdam, Maandag ochtend lieve beste Mies! Gister antwoordde ik nog in haast op je vraag over den vloer. Ik hoefde my geen oogenblik te bedenken. Het scheeve zou 'n gedurige aanstoot en ergernis geven. En tevens vind ik het zoo goed dat óók de zoldervloer redelyk wordt, vooral in verband met de mansardes^1.. Je zei: ze zyn net. Juist daarom zou 't zoo jammer zyn als de toegang over 'n gebrokkelde kleigrond liep. En bovendien, nu je toch om de vochtigheid niet in't huis kunt trekken, is er juist nu 'n tyd om die vertimmering aftemaken. Later zou 't lastig zyn. Ik ben bly dat je't nog in tyds opgemerkt hebt. Wat de kosten aangaat, wèl moet er veel betaald worden en we zullen weinig overhouden, maar in nood komen we niet. De bedoeling^2. van Robbers is zeer royaal. 't Zou kleingeestig zyn, nu we zóóveel hebben doorgezet, die scheeve vloer te laten blyven. Ik weet hoe me dit aanhoudend hinderen zou. Maar let er op dat ze met het bevloeren van de bovenverdieping, daarmee niet de hand ligten alsof dat er niet op aankwam. Het netjes afschaven van de gebruikte planken zal noodig zyn. Eisch daarboven even goed netjes leggen &c als in de salon. Ik vond het te Geisenheim altyd zoo prettig dat de zolder er zoo zindelyk uitzag. De mogelykheid bestaat ook dat 'n mansarde door 'n logé betrok-

1. mansarde: zolderkamer (fr.)

2. bedoeling: oorspr. stond er geest.

[p. 262]

ken wordt. Ook moet men er langs om naar 't plat te gaan. Wees dus in 't in orde brengen van die bovenverdieping niet te bekrompen. -

Ik ben bly dat het geheel je bevalt, en vind dat we reden van tevredenheid hebben. Vraag eens aan Struth hoeveel wy ± over eenige weken zullen te betalen hebben? Volgens kontrakt was er nog te betalen 2000 mk & eenige honderden. Welke posten zyn daar by gekomen? Ik bedoel geen stipte rekening maar ± hoeveel honderden marken. Voorloopig kan hy al vast dien wissel op Mainz krygen, betaalbaar op 15 april. Ik zend hem je hierby op hem geendosseerd. Laat hem op't kontrakt kwitteeren, of later als hy 't geld geïnkasseerd heeft, of als-i (zeker wel eens te Mainz komende vóór 15 april) 't accept van den betrokkene ontvangen heeft. Als-i weinig dagen vóór 15 april 't ding presenteert, zullen ze wel gemakshalve terstond uitbetalen als-i daarom verzoekt.- Ja, dat je veel geld moest uitgeven kan ik wel begrypen. Wel heb ik 't land dat we zoo weinig over houden, maar nood is er niet. Als de hoofdzaken afgeloopen zyn zullen we betrekkelyk weinig overhouden. Te Amstm zal ik aan Pool vragen hoeveel die madera kost, en betalen. 't Is 't eenige waarvan je'n beetje houdt. -

Morgen ga ik naar Zürcher. Zn postkaart is heel hartelyk. -

De behandeling hier is boven beschryving. -

Je schryft nooit over je keel. Hoe is die? -

Och die Wou, met je buikpyn & met die: onze meubelwagens!- Ik zie dat je toch met één der wagens (en met vigilant?) over den Ryn bent gevaren. Dat had je niet moeten doen. Enfin 't is nu afgeloopen, maar ik was erg ongerust. -

O, ik zie er niets tegen op, by den Gärtner te logeeren. M'n plan is - neen^3., ik wacht de beslissing over Utrecht af. Zoodra ik dàt weet, bepaal ik den dag van te huiskomst. -

Ik ben wèl, maar zenuwachtig en vermoeid. Gistravend waren (gedeeltelyk om mynentwil) de Wolfen hier. Dat vermoeit me meer dan de voordrachten. -

Als we 'n paarduizend mark méér hadden, zou ik aan 'n behoorlyk hek denken (yzer op 'n muurtje van byv. 2 voet) maar dàt moet nu wachten tot later. 't Zal 'n groote uitgaaf zyn. -

Onder de dingen op m'n verlanglyst was ook 'n bokkenwagen. Spreek er vooral niet over. 't Is net iets om te doen op z'n 6ⁿ verjaardag. -

3. neen: oorspr. voorafgegaan door (om.

[p. 263]

In zekeren zin heb je nu, nadat de boel over is, 'n rustig leventje^4.. Ik zend je de Assomoir. De leelykheden (positief-leelyk, en betrekkelyk leelyk door overmaat van beschryving) zyn talloos. Maar alles vervalt tegenover de meesterlyke beschryving van Gervaise. De menschkundige^5. ontwikkeling van dat zieltje is ongeevenaard schoon! Heerlyk logisch! De wordingsgeschiedenis van wat haar in- en uitwendig wedervaart sluit als 'n bus^6.. -

Neen, toch zend ik je eerst: les Rois en Exil^7.. Ook daarin krioelt het van onnoodige, vervelende uitwassen van beschryving. (de fout van den dag) maar zeer schoon is de karakterteekening van 'n paar der hoofdpersonen. Ja, lees eerst les Rois en exil. Daarnà kryg je l'assommoir. Dit (l Assommoir) is sterker gepeperd en moet dus niet voorafgaan. Anders zou't andere flauw schynen, wat het toch niet is. Ook daarin is de zielkundige voorstelling (van 31/2 hoofdpersoon: koning, koningin, onderwyzer en jong prinsje) zéér schoon. -

Ik ben beneden geweest waar m'n groote koffer staat, en zie dat ik de Rois en exil niet hier heb. t Boek is in't kleine linnen handkoffertje dat ik in't Rondeel liet staan. Ik zend het dus van Amsterdam uit. -

Vandaag heb ik hier nog veel te bedisselen. Robbers, de Haspelsen, Truida (?) en nog meer. Dus sluit ik maar. Een zoen en veel liefs aan ons kind. Ik ben zoo bly dat-i daar vroolyk is. Verkoopt i wysheid over z'n reizen?

Brief van gister ontvangen. Dus, rois en exil heb je al. Best!

4. leventje: oorspr. gevolgd door Hé, bestel.

5. menschkundige: oorspr. stond er zielkundige.

6. Deze zin is later toegevoegd.

7. Les rois en exil: Koningen in ballingschap (fr.), roman van Aphonse Daudet uit 1880.