Volledige werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882

[13 januari 1881
Aantekeningen voordracht]

13 januari 1881

Aantekeningen gebruikt bij de voordracht over ‘Darwinisme’ te Leiden. Drie stroken papier van 341 × 109 mm, 343 × 107 mm en 345 × 107 mm, aan voor- en achterzijde beschreven. Het kursief gedrukte betreft toevoegingen in potlood. De laatste twee stroken bevatten lijsten met etymologische voorbeelden. (Map Voordrachten, nr. 29, 102 en 103, M.M.)

Over Darwinismus in taal, smaak en zeden.
Darwinismus = gevolgleer in het algemeen of wordingsleer

[p. 57]

 

Niet behandelen als uitgewerkt systeem

 

wording tegenst. van schepping

 

genesis.   bereschith

 

begin menschelyk idee

 

waar is alles vandaan gekomen.

 

Kosmogonie

 

(alther. meteoren)

 

ook de goede Darwin maakt zulke fouten)

 

Wallace-

 

Om een zaak goed te kunnen beoordelen is kennis

 

harer wording noodig

 

De verklaring der wording brengt geen rechtvaardiging mee.

 

reden.   oorzaak-

 

Wording van Staten.

 

patriarchaal   stam   natie.

 

aartsvaderlyk despotisme

 

gemeen despotisch

 

republiek.   aristokr.   demokr.

 

tusschen alles in anarchist.   slinger

 

doch geen staatk. behand.-

 

terug op eerste ontwikkeling

 

Taal^1. Darwinistisch

 

Kieuwen?   foetus vrouwelyk.   kikvorsch.

 

drie soorten van opklimming

 

1 historisch opvolgend

 

2 synchronistisch in verschil van klasse

 

3 historisch opvolgend individueel

 

taal.   op, ὑπω.-

 

Lystjes.^2.-

 

Hedendaagsch

bepaald	bluf
net	prettig
billyk	stämmig
	slecht

net, fair, gentlemanlike
comme il faut.^3.-
Juistheid van weldaden
blyk van streven naar waarheid dus zedelyk.-

1. Doorgestreept.

2. Hier behandelde Multatuli waarschijnlijk de stroken 102 en 103.

3. Comme il faut: zoals het hoort (fr.)

[p. 58]

 

niet esoterisch. niet gem. holl. O.Z. v. H.^4.-

 

geen etymologie, maar ook geen puritanismus

 

in een woord: smaak-

 

zeden

 

smaak^1. paalbewoners

 

rendier

 

teekening

 

mammouth

 

Druiden (U.L. & M.)

 

modeleeuw schilder, Hans Sachs.

 

Kleeding. alfoer.

 

huis inrichting.

 

geen porte cochère^5.

 

te zamen in een huis     verdiepingen.

 

thür, door, per. poort^6.-

 

goenons.

 

Koning, kunnen, cône

 

kong, chan-

 

Hr Hera, Er

 

Sir   Cyrus   (Cozr)

 

Sar danapel. Janitschar

 

Sjir Ali. Sirdar

 

Seresaner.   (30 j.o.)

 

Sara = Hera. = or = er

 

comparat-

 

Kefaly - Kapala, Kop-

 

Schobbejak

 

Lansquenet

 

Belg, muiter, blauwkiel-

 

ma làc moedervocht-

 

scheef - scheel-

 

slang - slank-

Omzettingen
borst	brust
gesp	geps
spect.	sceptrum
rups	rusp
bütte	tobbe
+ kom	mok

4. O.Z.v.H.: Onno Zwier van Haren.

1. Doorgestreept.

5. porte cochère: koetsdeur (fr.)

6. Hier begint strook 102.

[p. 59]

topf	pot
folium	loof, leaf
cône	nok
tornen	trennen
fraai	fair-
byv. of weglating
nagen,	knagen
nypen	knypen
nyf	knyf
nieren	frieren
stap	tap-
Bassa, pacha, Bos, Baas.-
rail = regel	bepaald
sarg-zerk.	net slecht
sarkophaag	billyk
	bluf stämmig
	prettig
geen ondersch	schip of fregat^1.

lange nagels (jongen)
kleine chin voeten
Laplace.
vrydag
zonde. zoen-boetoffer.
afhangende beenen.
in hemdsmouwen.   hs uit-
hoed afnemen, casque trekken
oostersch hoofdd. op

schoeisel uit

rechterhand (nauwte ook in

de reden)

buigen (Robinson)
knielen. (zwaardslag)
toedrinken. (gif)
na U, mevrouw
bord weggeven
sleep
warm kleeden & veel voedsel nemen
japan   baden

1. Doorgestreept.

[p. 60]

 

Duitsch mannen kussen

 

& zamen slapen

 

preekstoel

 

Jezus, niet

 

akademien.

 

onbevoegd

 

schoon ongeroepen.

 

Kriminalistiek

 

Inkom. r.

 

gesl. leven     Nepos

 

Reden   oorzaak

 

schaamte          Oude testament

 

Natal,   haai

 

gelaat bedekken

 

kinderen   Preanger   Soenda-str.

 

huwelyken.   2^e kamer

 

verleiden

 

Frankryk les Femmes

 

Dumas

 

Emancipatie ‘Spoorstations’

 

 

 

Oprechtheid! Geen twee

 

maten. boek & werkelykheid

 

Historie & maatsch