Volledige werken. Deel 20. Brieven en dokumenten uit de jaren 1879-1880

[15 januari 1880
Aantekeningen voordracht]

15 januari 1880

Aantekeningen gebruikt bij de voordracht over ‘Onjuist gebruik van woorden en zegswijzen’ te Schiedam. Twee stroken papier van 328 × 105 mm, genummerd 1 en 2, waarvan 2 gedeeltelijk aan de achterzijde beschreven. Het kursief gedrukte betreft toevoegingen in potlood. (Map Voordrachten, nr. 34 en 35. M.M.) Delen van deze aantekeningen zijn zonder twijfel ook gebruikt voor de voordracht in 's-Gravenhage op 22 januari. Vgl. het verslag bij 31 januari 1880.

1) Over 'n paar woorden, gezegden zegswyzen en spreekwoorden.
- Talleyrand.
Wat den mond uitgaat (Kletsen) -
verbastering van woorden (Horatius)
geen puriteinsche steilheid	{ heusch (hübsch) stämmig, prettig maar, echter, aber trouwens, mits slecht -
geoorloofd:	{ heusch (hübsch) stämmig, prettig maar, echter, aber trouwens, mits slecht -

[p. 215]

vervelende	bepaald
stopwoorden	billyk
	reclame
	pardon
	luxuring
rang	prachtig
	gulweg
	beleefd
	onmiddelyk
	onwillekeurig
kletsen	{Laat ik je eens éen ding zeggen:
kletsen	{Ik zeg maar. -
rang van sprekers! & -
schryvers	als, voor { wanneer }
	als, voor { toen }
	als, voor { of indien }
‘humor’	presens { actualitatis
	presens {majestatis
kranten, afschuwelyke moord,	blonde^1. haren
politiek en beoordelingen.	blauw fluw. kussen
	ja, zeide X, terwyl hy...
	kleurveranderen oogen
causerie -
spreek-	Hans. (Gellert)
woorden	eerlyk duurt het langst^2.
	weg naar de hel &c
Effecten	elk is dief in z'n nering
schwindel	eerbied voor opinien
diplomaten	men moet de m.n.z.a.z.z.
	il y a d.j.à Berlin!
	eerbied
	Kemels doorrygen en
	muggen uitziften -
wie zonder zonde is

2) Over een paar woorden, ge-
zegden en spreekwyzen -
Professors!	Larochefouc.
	Vauvenarques

1. blonde: oorspr. stond er blauwe.

2. Doorgestreept.

[p. 216]

veel citaten flauw. (Göthe)	La Bruyère. Lui seul &c Boerhaave. (S.S.V. -
de oorsprong onzer meeste fouten is luiheid.	zuiverheid van uitdr.^2. -
liefde	arbeid kenmerk
een ruiter v.v.'t paard en &c -
wie 12 maal zegt: ik zou... -
elke deugd heeft onechte z. &c -
Koster advertentie.
genot is deugd. (Epicurus) -
het is moeielyk z.j. uittedr.
ekonomie van fakulteiten
specialiteiten praatjes. -
de hoogste grond van smart is sarc.	(Weltschmerz) -
De ware zedelykheid bestaat
in juist meten.	{ realisme
geheugen verstand	{ idealisme
oordeel gevoel
sensiblerie	Pierson
Wat gy wilt dat ze u aan-
doen, doe gy hen ook alzoo^2..
gesprekken, taal
denkvermogen -
geen profeet in z'n vaderland -
ontwikkeling
streven naar waarheid
tevreden einde!

2) Over 'n paar woorden, gezegden
zegswyzen & spreekwoorden^3. -
professors! eenvoud kenmerk Boerhaave	Larochefoucauld Vauvenarques Labruyère -
de oorsprong onzer meeste fouten	is luiheid -

2. Doorgestreept.

2. Doorgestreept.

3. Vanaf deze aantekening op de achterzijde van strook 2.

[p. 217]

een ruiter viel van 't paard, etc. -

wie twaalfmaal zegt: ik zou enz. -

elke deugd heeft onechte z. -

Eenvoud kenmerk v 't verhevene^2. -

genot is deugd. -

het is moeielyk z. juist uittedr.^2. -

de hoogste graad van smart

(Weltschmerz) is sarkasme -

de ware zedelykheid bestaat in

juist meten.

2. Doorgestreept.

2. Doorgestreept.