Volledige werken. Deel 19. Brieven en dokumenten uit de jaren 1878-1879

[april 1879
Open brief van den Duivel aan J. Leopold Hz]

Begin april 1879

Open brief van den Duivel aan zijn veel geliefden Zoon Sinjeur J. Leopold Hz. Brochure van onbekende hand. (M.M.)

Veel geliefde Zoon!

Uwe opstellen in de Bredasche Courant van 23 en 30 Maart jl., hebben Mij zulk een levendig genoegen verschaft, zij hebben Mij zulk een diepen blik in Uw duivelachtig gemoed doen slaan, dat Ik Mij het genoegen niet kan ontzeggen, U daarover openlijk Mijne groote tevredenheid en innige voldoening uittedrukken. Ja, mijn zoon, mijn geliefd Duivelskind! Gij hebt het rechte pad gekozen om onze tegenstanders van hunnen troon te stooten; om op hen ‘la mort sans phrases^1.’ toetepassen.

Hoe, de heer Kallenberg van den Bosch vindt goed, als ijverig Apostel der beschaving en verlichting, den handschoen optevatten voor een ‘Man’ als Multatuli!

De heer K.v.d.B. door het groote, dus domme publiek een edel, beschaafd en ridderlijk mensch, een vriend en beschermer der ongelukkigen, een weldoener der armen genoemd, hij durft zich verstouten met U van gevoelen te verschillen in het beoordeelen eener hoogst onschuldige zaak!

Hij durft spreken en dan nog wel tegen U, mijn geliefd Duivelskind! van eerbied voor ieders individueel gevoelen, van verdraagzaamheid en welwillendheid, van liefde voor zijn evenmensch en van troost en sterkte en opwekking tot hooger denken! Alsof dat woorden waren die in ons duivelsch handboek te vinden zijn!

De heer K.v.d.B., een gewezen officier der genie, bij het groote, dus domme publiek bekend als degelijk Oeconoom en bekwaam Geoloog, denkt misschien dat hij in staat is over iets te oordeelen! Gelukkig waart Gij daar geliefde Zoon! om hem een ‘hola!’ toeteroepen. Gelukkig waart Gij bezield door de innige, duivelachtige

1. La mort sans phrases: de dood zonder franje (fr.)

[p. 838]

overtuiging, dat alleen Gij ‘knap’ zijt. Of is het niet om razend te worden, dat de heer K.v.d.B. U in zijn lang opstel slechts éénmaal aanleiding geeft om op een taalfout te wijzen; dat hij het woordje den in plaats van de schrijft? Hoe geestig dat Gij dit zoo helder doet uitkomen. Daaraan kent men dadelijk den echten Schoolmeester!

Neen, dan toondet Gij U meer Meester van de taal door een opstel te leveren, dat een fout is van 't begin tot 't einde en waarvan alle uitdrukkingen ongelukkig gekozen zijn. Gij verdiendet Professor te zijn!

Hoe naïf van den heer K.v.d.B., dat hij van U ‘bewijzen’ durft vragen, alsof het niet genoeg ware dat Gij iets zegt om dit dadelijk tot waarheid te maken!

Zonder het misschien te vermoeden hebt Gij, tot mijne groote vreugde, aan het zoozeer door mij verafschuwd Onderwijs een ‘coup de patte^2.’ gegeven, welke de gelukkigste gevolgen kan hebben. Tot nog toe werden de Leeraren gerespecteerd om het onderwijs dat zij gaven; voortaan zal het onderwijs worden beoordeeld naar de Leeraren, waarvan Gij zulk een waardig exempel zijt.

Ik kan mij zoo klaar voorstellen hoe trotsch Uwe Collega's op zulk een ambts-broeder zullen zijn; wellicht wordt er reeds bij Uw leven een standbeeld voor U opgericht, bij welke gelegenheid dan een feest van alle Duivelskinderen kon gehouden worden, dat Ik gaarne met mijne hooge tegenwoordigheid zal vereeren.

Ga dus voort, geliefde Zoon! U te verzetten tegen alles wat volgens de wereld goed is en edel, en tot zaligmaking zoude kunnen leiden; altemaal dingen die in strijd zijn met onze beginselen. Oefen U zooveel mogelijk in publieke geschriften van de soort als de thans door U geleverde; wellicht kan Ik U dan later tot medewerker aan mijn vorstelijk weekblad Asmodée bevorderen en U ten slotte, tot hoogste belooning, eene plaats aan mijne rechterhand verzekeren.

Dat Ik U op het titelblad ‘Sinjeur’ noem is alleen omdat, na het gebeurde, het praedicaat ‘Mijn Heer’ U wel door niemand meer zal worden toegekend.

‘Mais tu l'as voulu, George Dandin^3.!’

2. coup de patte: doodklap (fr.)

3. “Je hebt het gewild, George Dandin”; aanhaling van een refreinachtige regel uit Molière's George Dandin.

[p. 839]

Vaarwel geliefde Zoon, waardig Duivelskind! Ik schenk U mijnen helschen zegen.

IK, de Duivel.

Uit de Onderwereld,

31 Maart 1879.