[20 maart 1878
Verslag voordracht Arnhem in de Arnhemsche Courant]
20 maart 1878
Verslag van de voordracht van Multatuli te Arnhem van 18 maart in de Arnhemsche Courant, no. 7442. (K.B. 's-Gravenhage; fotokopie M.M.)
De heer Douwes Dekker hield gisteren avond in Musis Sacrum zijne aangekondigde voordragt. In een vloeijende improvisatie ontwikkelde hij de stelling Genot is Deugd. Dat hij een hooger genot bedoelde dan daaronder verkeerdelijk door velen verstaan wordt, ligt in den aard der zaak en werd bovendien bij herhaling door den spreker betuigd en met voorbeelden duidelijk gemaakt. In het tweede gedeelte zijner rede weidde de heer Douwes Dekker uit over het God zien en deelde hij zijn godsbegrip uitvoerig mede.
Over het algemeen stemde dit en hetgeen de spreker in den loop van den avond zeide overeen met de tegenwoordige levensbeschouwing van zeer velen, waarschijnlijk ook van zeer velen zijner toehoorders op gisteren avond. Zoo er tegenstanders van zijne wijsbegeerte aanwezig waren, betwijfelen wij of hij hen geheel zal hebben bekeerd. Het komt ons dan ook voor dat zijn spreken in het openbaar meer bepaald de strekking heeft om te versterken in de leer, waarvan hij zulk een ijverig apostel is en tot welker verspreiding zijne werken zooveel hebben bijgedragen. Multatuli is een krachtig medestander in den strijd tegen bijgeloof en bekrompenheid, en zijne zoo eenvoudig en met overtuiging voorgedragen improvisatien kunnen veel bijdragen om den gezigtskring te verruimen, al is ook aan een groot deel zijner hoorders hetgeen hij zegt bekend, zoodat het slecht door den vorm indruk maken kan. Aan die vormen is de schrijver van Max Havelaare rijk en ook gisteren avond wist hij er het talrijk opgekomen publiek door meê te slepen.