Volledige werken. Deel 16. Brieven en dokumenten uit de jaren 1873-1874

[22 maart 1874
Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

*Omstreeks 22 maart 1874

Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga (RvE, blz. 288-290).

pas de zèle: geen ijver; niet drammen (fr.); befaamde uitspraak van de succesrijke franse diplomaat Talleyrand (1754-1838).

Wiesbaden, Maart 74.

Waarde Roorda, het moet u bevreemden dat ik nog altyd geen woord antwoordde op uwen br. van den 11ⁿ, waarin de mededeeling dat ge ingenieur in 't Waadtland waart geworden. De oorzaak is dat ik (sedert 'n paar maanden reeds) een stervende in m'n bekrompen verblyf hebbende, de laatste dagen meer dan gewoonlyk werd beziggehouden met z'n dood, en met de bereddering die daarby schynt te hooren. Die historie heeft me veel gekost, vooral aan rust.

Ja, zeker ben ik hartelyk bly met uwe aanstelling. Hoe drommel heb je 't klaar gekregen? Bekwaamheid is overal te vinden, d.h. voor gewone dingen. 't Is een waar fortuintje dat ge geslaagd zyt. Of is er by dien spoorweg iets byzonders dat eigenaardige talenten vordert?

[p. 481]

Misschien is het verlies in die Amerikanen nu uw voordeel, want het is de vraag of ge, niet door nood geperst, u zooveel moeite zoudt hebben getroost! Heeft Stieltjes' aanbeveling u geholpen? Dit zou my zeer verwonderen.

Waarom zou uw familie 's winters te Rolle zyn? Nu, antwoord maar niet. Al die dingen hebben 'n tal van kleine redenen, meer omslachtig dan gewichtig.

Zeg, mag ik u in je nieuwe betrekking 'n raad geven? Ziehier: pas de zèle! Surtout, pas de zèle! Aan zèle hebben de lui den duivel gezien. En... misschien hebben ze niet geheel ongelyk. 1^o. dikwyls ligt er in yver 'n stilzwygend verwyt. 2^o....

Kyk, we hebben 'n dienstmeisje ('n kind van 15 jaar) dat ons goed bevalt, en my zeer goed. Ze is stil, ordelyk, en... weet zich te effaceeren. Maar de drukte met dien zieke moveerde Mimi sedert eenigen tyd een nog jonger zusje te agregeeren. Dat kind is 'n duiveltje van vlugheid, yver, dienstdoen en... bereddering. Ik kan haar niet uitstaan, en hoop dat ze spoedig zal kunnen gemist worden. Waarlyk, er is in yver iets agitants. Men wordt niet geschat naar wat men doet, maar naar den indruk dien men weet meetedeelen. Dit is wel 'n domheid van de schatters, maar... 't zou ook domheid zyn van de dienstdoeners, die domheid over 't hoofd te zien. Als ge twist krygt met directie, aandeelhouders etc., en gelyk hebt, dan... hebt ge ongelyk, want dat gelykhebben zelf is 'n fout.

Hm, ik wou wel meesterknecht by je werk zyn! Heel graag. Als 't maar genoeg geven kon. Dit is zeker, als ik alleen voor my zelf te zorgen had, deed ik 't graag! Ja dan zou ik wel gaarne gewoon arbeider wezen. Men denkt zoo goed by handenwerk! - Groet al de uwen, ook den kleinen kerel die spectakel maakt als-i z'n zin niet krygt. Komiek! Mimi die u ook groet, heeft den laatsten tyd 'n moeilyke taak gehad!

Adieu, kerel! Hartelyk gegroet.

D.D.