Volledige werken. Deel 15. Brieven en dokumenten uit de jaren 1872-1873

[24 mei 1872
Brief van Multatuli aan Funke]

24 mei 1872

Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel velletje postpapier, waarvan drie bladzijden beschreven. (M.M.)

Het suppletoir lijstje is niet teruggevonden.

zulke dingen: nl. tussentoevoeging over de onzekerheid in de vorige zin.

ministerieele krisis: het derde ministerie-Thorbecke trad in mei 1872 af, toen het belastingwetsontwerp van minister Blussé werd verworpen.

den heer v.H.: van Heyningen.

à tout péché misericorde: voor iedere zonde vergiffenis (fr.)

lieux communs: gemeenplaatsen, dooddoeners (fr.)

Wbaden 24 Mei 72

Waarde heer funke, Dank voor uwen lieven brief. Gut hoe komiek, dat ik sprak van den heer W.v.E. Ik dacht een bediende of boekhouder. Nu, des te beter. Ik had me al ongerust gemaakt over de onzekerheid wie u representeerde als ge op reis waart.

Zulke dingen vervelen my zoo in 't schryven. Zoodra ik ryk ben, neem ik iemand om myn zinnen in orde te maken. Roorda te Brussel was er perfect voor. Ik recommandeer hem U, als ge eens voor 'n gewichtig werk een soliden arbeider noodig hebt. En innigbraaf is hy ook. Het kon te pas komen dat gy dit weet.) -

Hoor eens, van regeling der uitgave (bundels of deeltjes, nu of in Sept^r trek ik m'n hart af. Het kon alleen te pas komen daaromtrent iets te wyzigen, als we een geheel anderen weg insloegen. Daarover kunnen wy spreken, na afloop van den IV bundel. t Is nu goed dat gy uw gang gaat. Myn streven is, later meer actueel te zyn, meer tydschriftachtig. Een voorbeeld: ik kan nu niets zeggen over de minis-

[p. 226]

terieele krisis! Zoo is er veel dat ik onaangeroerd laat, omdat ik voorzie dat ik te laat kom. -

Ik heb u veel te schryven, maar laat byna alles wachten tot ik beter aan 't werk ben. Toch iets:

Doe my 't pleizier my flink te debiteeren voor leveringen. Want ik heb dikwyls iets te bestellen, en durf nu niet. En ik zou gaarne zien dat ge my geen boekverkoopersprys liet betalen, maar precies als 'n ander. Ik meen dit heel ernstig, daar ik 't prettig vinden zou een klant van u te zyn. Als ik goed aan 't werk ben, drukt me zoo iets niet, en in uw zaken is 't een... huishoudelyke plicht, vind ik.-

O ja, ik zie wel licht in m'n positie. Om alles te bereiken wat ik bereiken moet (tenzy ik ál te gauw sterf) is niet zoo 'n groote verandering noodig, als er sedert 2, 3, 4 jaar heeft plaats gehad. Den zomer van '66 heb ik geleefd van afgevallen appelen, en rauwe tuinboonen die ik wandelende in 't veld... stal! Nooit vergeet ik den smaak van den eersten gekookten aardappel!

Dat ik álles wat er te betalen valt, niet regtstreeks met schryven kan verdienen, weet ik wel. Maar als ik dóór schryven tot wat bien être ben gekomen, zoodat ik bevryd ben van de speldeprikken die me nu telkens verlammen, dan weet ik veel middelen om verder te komen. 't Is eerst sedert kort dat ik zoo bepaald denk aan geld doch blyf er by, dat het voor iemand die z'n stemming in z'n macht heeft niet moeielyk is, ryk te worden. Als ik met schryven 't maar zoo ver breng dat ik me roeren kan in 't dagelyksche, dan zult ge zien dat de rest wel volgt. Tot nog toe geef ik byna alles wat ik ontvang terstond uit handen. Ik hoop dat dit weldra 'n beetje veranderen zal. Dat is zeker, ik ben oneindig verder dan 4, 6 jaar geleden, toen ik telkens met 'n klein pakje op 'n kruisweg stond.-

Ja, vóórbericht herdruk. Ik zal 't maken.-

Ik zit te denken hoe ik 't delicaat aanleg met den heer v.H. Ik kom byna nooit in de Kursaal, byna nooit. Zelfs niet om er in 't cabinet de lecture kranten te lezen, die ik voor 1 gl. smaands in m'n kamer kryg, omdat ik 't speelpubliek (en de Hollanders!) uit den weg wil loopen. Maar wees gerust dat ik den heer H. zal - ja wat? En hoe? Ik denk er over. 't Opsporen van z'n woonplaats is makkelyk. Maar dat geeft niets. Als hy aan 't spelen is - à tout péché misericorde! - zal hy beschaamd zyn, en moet men hem zeer liefderyk terecht helpen, lieux communs baten niet. Een speler is 'n zieke. Van avend meer daar over.-

[p. 227]

Wees niet boos over bygaand suppletoir lystje over vel 6. Ik haast me voor de post van 3 uur, dat wil zeggen: trein. Ge hebt immers de beide proeven, van 24 uur geleden? Ook die waren aan den trein van 3 uur bezorgd.

Hartelyk gegroet.

tt

DD

Ja, 't zal zeer nuttig zyn dat ik u van den zomer eens spreek. Maar niet één dag. Dat is te kort. Ik kan nog altyd niet goed zien.

Ik kryg immers vel zes nog eens terug?