Volledige werken. Deel 12. Brieven en dokumenten uit de jaren 1867-1868

[30 december 1867
Advies van de Officier van Justitie inzake rekest]

30 december 1867

Advies van de Officier van Justitie aan de Rechtbank te Amsterdam inzake Multatuli's verzoek om gratie. (Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage; fotokopie M.M.)

van het gansche publiek: deze woorden zijn met potlood onderstreept en marginaal van een vraagteken voorzien.

het middel van verzet: het afwijzende advies van de officier van justitie was geheel conform het toenmalige wetboek van strafvordering: als een verdachte buiten zijn tegenwoordigheid veroordeeld was, bestond de kans dat hij onkundig was van de rechtzaak en van het daarop gevolgde vonnis; daarom behield hij zeer lang de mogelijkheid om alsnog bij de rechter zijn verdediging voor te dragen. Ofschoon Multatuli al op 18 januari 1866 veroordeeld was, bezat hij dus nog een ánder middel om het vonnis gewijzigd te krijgen, dan zijn verzoek om gratie. Maar die weg zou wel langduriger en stellig riskanter zijn geweest.

N 2475.

Bijlagen 2

Den Heer President der Arrondissements

Regtbank te Amsterdam

Amsterdam, den 30 December 1867.

Met terugzending van het bij apostille van 24 December 1867 N. 2677 in mijne handen gesteld request van Eduard Douwes Dekker, oud - jaren, geboren te - vroeger wonende te Amsterdam thans te Keulen heb ik de eer aan UEA te berigten, dat deze persoon bij vonnis van Uwe Regtbank dd 17 Januarij 1866 bij verstek veroordeeld is tot 15 dagen cellulaire gevangenisstraf en twee geldboeten ieder van f8: - of een dag eenzame opsluiting voor elke boete, terzake dat hij op den 1 December 1865 des avonds omstreeks 9½ ure in de Salon des Variétés in de Nes te Amsterdam aan Jacob Jacobs en aan Jesaia de Vries moedwillig onderscheidene slagen in het aangezicht en stooten tegen de borst heeft toegebragt.-

Uit het onderzoek dezer zaak is gebleken, dat Jacob Jacobs in voormelden avond met zijne vrouw en eenig gezelschap in gemelden Schouwburg zat; Naast zijne vrouw zat Douwes Dekker, en wel op haar shawl, waarover eenige woordenwisseling ontstond tusschen

[p. 586]

dezen en Jacobs. - Dekker gaf dezen toen een paar slagen in het aangezicht en toen hij deswege door Jesaia de Vries onderhouden werd, bragt hij ook dezen stooten en slagen toe, waarna hij op uitdrukkelijk verlangen van den tooneeldirecteur Duport en van het gansche publiek uit de zaal verwijderd is.-

Dekker heeft toen als reden van verontschuldiging opgegeven, dat de beide door hem mishandelde personen hem den ganschen avond gehinderd en geërgerd hadden, door op eene der actrices te schimpen, hetgeen zijn drift in hooge mate had opgewekt. - Hiervan is echter uit het getuigen verhoor niets gebleken.-

De requestrant is niet alleen op de aan hem beteekende dagvaarding ter teregtzitting niet verschenen, maar heeft zich door de vlucht aan de nasporing der Justitie onttrokken en daardoor de ten uitvoerlegging van het vonnis tot heden belet.-

Zoolang hij van het middel van verzet geen gebruik maakt om in persoon zijn redenen van verontschuldiging aan te voeren, vind ik geen termen om eene vermindering of kwijtschelding van straf aan te raden, en veroorloof ik mij mitsdien aan UEdAchtb: in overweging te geven om te adviseren tot afwijzing van het door hem ingediend request.

De Officier van Justitie

Hartogh

Van de twee bijlagen bij dit advies is de ene stellig het rekest van Multatuli geweest; de andere bijlage is een gedrukt formulier met zes kolommen, waarvan er vier zijn ingevuld en de laatste twee met een grote streep als niet terzake dienende ongeldig zijn gemaakt.

m.d.k.: met de kosten.

voornaam en geslachtsnaam van de gecomdemneerde:

Eduard Douwes Dekker

datum van het vonnis:

17 Januarij 1866

Uitgesproken door de Arrondissements-Regtbank te Amsterdam, 3^de Kamer.

qualificatie der wanbedrijven:

Het moedwillig toebrengen van slagen aan twee personen, waardoor geen ziekte of beletsel van langer dan 20 dagen is ontstaan. Tot welke straffen veroordeeld:

[p. 587]

Vijftien dagen eenzame opsluiting, twee geldboeten elk van f8: of Sub: een dag cell: voor elke boete m.d.k.

Wanneer de gevangenis-straf is ingegaan:

Wanneer de gevangenis-straf zal eindigen, na aftrek van den verleenden afslag, zoo die bereids mogt zijn verleend.