Ten geleide
Kronieken bevatten in de regel waardevolle gegevens, die echter met een brede kennis van zaken en niet minder met een scherp critische zin moeten worden gecontroleerd en geverifieerd. Dat betekent in genen dele dat zij steeds feilen vermelden, maar wel, dat zij vaak te weinig aandacht schenken aan de relaties met het ‘grote’ gebeuren uit de dagen, waarover de kronieken handelen, te locaal van karakter, als ze doorgaans zijn.
Daarom moet de kroniek in de sfeer van de tijd worden geplaatst, waarbij het nodig is, allerlei bindingen met de historische gebeurtenissen en personen tot stand te brengen. Dit veronderstelt naast een grondige kennis van de historie, ook van de locale, een toegewijde, langdurige studie.
In dit licht gezien verheugen wij ons over de uitgave van de even belangrijke als merkwaardige ‘Kroniek van Heeze’, tot nu toe als onbekend handschrift berustend op de pastorie van Heeze. Rijk van inhoud en nauwkeurig van opstelling brengt de Kroniek ons nader tot het verleden van de dorpen Heeze, Leende en Someren, terwijl de historische situatie van het gehele Zuidelijke Peelland er door wordt verduidelijkt. Als zodanig gaat de betekenis van deze Kroniek ver uit boven een dorpshistorie; als belangrijke bouwsteen voor de nog steeds ontbrekende Brabantse geschiedenis heeft zij onmiskenbaar veel waarde.
Dit is mede het gevolg van de wijze, waarop deze Kroniek door pater Dominicus de Jong, Cisterciënser van de Achelse Kluis, is uitgegeven. Gedurende zijn jarenlange speurtochten naar documentatie-materiaal, met name in het Groot-Kempische gebied, een permanente wetenschappelijke activiteit, welke tot vruchtbare resultaten voerde, waarbij wij vooral denken aan zijn gedegen werk over de geschiedenis van Borkel en Schaft en niet minder aan zijn publicaties over de Eremietenregel en over de heikerken in het grensgebied van Staatsbrabant, ‘ontdekte’ pater de Jong deze interessante Kroniek, welke nu na vele jaren van nauwgezette studie op gedegen wijze wordt uitgegeven.
Rijk gedocumenteerd door waardevolle aantekeningen, tekstcritische nota's, plattegronden en gravures, kwam een nieuw werk van pater de Jong tot stand, dat voor velen, wonend in de drie genoemde dorpen, en eveneens voor talrijke geïnteresseerden buiten dit gebied, een bron van vreugde zal zijn.
De brede kennis van pater de Jong, de Kempische geschiedenis betreffende, maakte het mogelijk, op deze wijze de Kroniek uit te geven. Het moet voor pater de Jong en voor allen, die hem in deze arbeid een steun waren, een voldoening zijn, nu dit moeizaam pogen met zulk een succes werd bekroond. Wij wensen de Kroniek gaarne in veler handen; naast een vermeerderde kennis zal er ook een groeiende heemliefde het gevolg van zijn.
's-Hertogenbosch.
DR. H. VAN VELTHOVEN.