|
| |
| |
| |
Inhoud en aanteekeningen
|
Bladz. |
| OP VLINDERWIEKEN |
VII. |
| |
| RONDEELKENS EN VILLANELLES (1884) |
|
| |
| I. |
Pascha |
3 |
| II. |
Lenteverdichtsels |
4 |
| III. |
April |
5 |
| IV. |
Naar 't Veld |
6 |
| V. |
Mijn Egelantier |
7 |
| VI. |
Pastoreelken, getoonzet door Edward Potjes |
8 |
| VII. |
Bloem en Vrucht |
9 |
| VIII. |
Frisch van den Tak |
10 |
| IX. |
Het langgezochte Woord |
11 |
| X. |
Zomeravond |
12 |
| XI. |
Aan mijne Linde |
13 |
| XII. |
De Voedster |
14 |
| XIII. |
Bede. Uit Poésies attribuées à Villon (Rondel III) |
15 |
| |
1) De vorm van dit stukje wijkt eenigszins af van den geijkten, door Th. de Banville wederom in eere gebrachten typus van het ‘rondel’. Ook in mijne vertaling heb ik gemeend deze afwijking te moeten eerbiedigen. De kundige lezer zal opmerken, dat in al de andere gedichten dezer eerste rubriek, de regels van deze beide dichtsoorten, rondeelken en vilanelle, met de grootste nauwkeurigzijn toegepast. (Zie over het rondel, mijn opstel: Le Parnasse contemporain, Ned. Museum, 1881, deel II, blz. 247, enz. |
| XIV. |
't Is de oude Will, die spreekt |
16 |
| XV. |
Villanelle |
17 |
| XVI. |
De boomen klagen |
18 |
| |
| |
| RITORNELLEN EN TERZINEN (1884-1885) |
|
| |
| I. |
In 't vroeg der Lente |
23 |
| |
2) Ondanks de bewering van sommige prosodisten en poëten, ben ik van gevoelen dat Nederlandsche terzinen geene staande of gemengde, maar, evenals in het Italiaansch, enkel sleepende rijmregels mogen bevatten. Men leze I en XVIII in deze rubriek. |
| II. |
o Rein genieten |
25 |
| |
3) J.A. van Droogenbroek schrijft: ‘Ritornellen zijn strophen van 3 vaerzen, waarvan het tweede assonant is met een van beide andere, die onderling rijmen.’ Tegen dezen regel, waaraan noch de Italiaansche noch de beste Hoogduitsche meesters zich gebonden achten, heb ik, wetens en willens, in enkele nrs. dezer afdeeling gezondigd. Met het oog op de stukjes, waarin ik de assonantie niet heb volgehouden, beroep ik mij op het voorbeeld van Rückert, en wel op zijne niet assoneerende ritornellen, I, 2, 6, 9, 18, 19, 51, 52, 54; II, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, III, 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 12, 14, 16, 19, 21; en een vijftigtal andere.
Ziehier trouwens een paar oorspronkelijke Italiaansche liedekens, die mede het bewijs leveren, dat hooger aangehaald voorschrift geenszins berust op algemeen gebruik. |
| |
1. ‘E pure un bel seren con tante stelle!
Vieni di fuori, se le vuoi contare:
Le pene che mi dai son piú di quelle!’ |
| |
2. ‘L'amante mio è lontano cento miglia!
Le mando a salutare per una stella.
Perchè le genti ne fa meraviglia?’ |
| |
Men zie ook de werken van Müller, Paul Heyse, enz.. Eindelijk, daar het karakter van deze vaerssoort hoofdzakelijk berust in het getal der vaerzen van elke strophe en in de schakeering de vrouwelijke rijmen, heb ik niet alleen vijfvoetige, maar ook viervoetige jamben, en in een enkel stuk (V) een op zich zelf staande metrum (in vaers 2), aangewend. Men leze, met het oog hierop, de viervoetige ritornellen van J.A. van Droogenbroeck, Nederl. |
| |
| |
| |
Museum, 1875, 1e afl., blz. 86-87, en het allerliefste: Ik moet het listig overleggen, van denzelfden meester. |
| III. |
Wijnbessen |
27 |
| IV. |
Gepijp van Vinken |
29 |
| VII. |
Ecce nova omnia |
31 |
| VIII. |
In 't Hofken |
32 |
| VIII. |
De Bloode |
24 |
| VII. |
De Doren |
36 |
| IX. |
Meisjesboet |
37 |
| X. |
De blauwe Doffer |
38 |
| |
4) In dit stukje, strophen 2 en 3, zijn de vaerzen 1 en 3 assonant, daar integendeel 1 en 2 of 2 en 3 met elkander rijmen. Wat deze schijnbare afwijking betreft, ben ik zoo vrij te wijzen 10. op de meeste ritornellen van Müller; 20. op de volgende ritornellen van Rückert, V, 4, 9, 12, 13, 15, 16, 18, 23, 29, 33, 36, 43, 53, 57, 59, 61, 63, 69, enz. enz.; 30. op Italiaansche liederen als: |
| |
‘Se il papa me donasse tutta Roma,
E mi dicesse: lascia andar chi t'ama -
Jo gli direi di no sacra corona!’! |
|
| XI. |
Te Jong |
39 |
| XII. |
Pikdonker nacht |
40 |
| XIII. |
Meinacht |
41 |
| XIV. |
Na den Dans |
42 |
| XV. |
Verliefde Kijvage |
43 |
| XVI. |
Slechts éene |
44 |
| XVII. |
Italiaansche Volksliedekens |
45 |
| XVIII. |
Dante |
46 |
| |
| PANTOENS EN GHAZELEN (1883-1885) |
|
| |
| I. |
Komt nu, komt |
51 |
| |
5) Ik heb mij, evenals onderscheiden andere dichters, (zie Chamisso, Die Korbflechterin, Ferguut, de ledige Plaats, en W. Lovendaal, Oude Geerte, eenige lichte |
| |
| |
| |
wijzigingen veroorloofd in een paar mijner in pantoen (niet pantoem -) vorm geschreven stukken. Men leze, over het pantoen, het Maleisch-Hollandsch Woordenboek van Dr. Pijnappel, Prof. te Leiden, of ook Grammaire de la langue malaise van abt Favre. |
| II. |
Op den Paerdjesmolen |
53 |
| III. |
Schier of morgen |
55 |
| |
Aanmerking. - Het woord schier is, in deze in de provintie Antwerpen nog dagelijks gebruikte uitdrukking: Schier of morgen (Brab. Heden of morgen), in zijne oude beteekenis van spoedig aangewend. |
| IV. |
In uwen Tuin |
57 |
| V. |
Hoogste Heil |
59 |
| VI. |
Slechts van éene |
60 |
| VII. |
Scheiding |
62 |
| |
6) Eigenlijk geene ghazele, en ook niet als dusdanig geschreven, werd dit stukje alleen onder deze rubriek gerangschikt, omdat het den ghazelenvorm meest van al nabijkomt. |
| VIII. |
Zoo gansch alleen |
64 |
| IX. |
Klokkenkerstlied |
65 |
| X. |
De Vader |
67 |
| |
7) Verrek. - Op de plaats, waar dit woord thans staat, werd eerst opvolgentlijk bezwijk, verga, nu sterf, val dood, nu stik, neergeschreven. Hoe leelijk het nu gebruikte werkwoord moge klinken, tóch was dit wel het eenige, dat in den mond der onbeschaafde, half wilde en door toren vervoerde deerne scheen te passen. Om deze reden werd het aangewend. |
| XI. |
De Manga's rijpen |
72 |
| |
8) Reel, elders reil, reilde, raal, is geheel Zuid-Nederland door bekend in den zin van slank, rank, dun, en lang, rijzig.
Het woord staat, goddank! bij den onovertroffen Vlaamschen Kiliaan, in de beteekenis van gracilis, tenuis, exilis, vermeld. |
| |
| |
| XII. |
Sterren |
74 |
| XIII. |
De Slang |
76 |
| |
9) Dit metrum werd opzettelijk verkozen met het doel, de bewegingen der slang zoo plastisch mogelijk door den rhythmus weer te geven. |
| |
| INTERMEZZO (1881-1885) |
|
| |
| I. |
Lentefluit |
81 |
| II. |
Het Net |
83 |
| III. |
Door 't Gordijn |
86 |
| IV. |
Over de Hut |
88 |
| V. |
Zeer oud Liedeken op eene bekende Wijze |
88 |
| VI. |
De Dooden |
90 |
| VII. |
Zalige Rust |
93 |
| VIII. |
Vizioen |
95 |
| IX. |
Vóor en Na |
100 |
| |
| X. |
Twee Liederen van Liefde |
|
| |
| |
Ζωὴ ϰαὶ ψυχὴ |
103 |
| |
Waar twee zich kussen (n.h. Duitsch van Fischer) |
104 |
| |
| XI. |
Twee Schilderijtjes met getaande Kleuren |
105 |
| XII. |
De Kranen |
109 |
| XIII. |
Wandelen |
110 |
| XIV. |
Referein van achten |
113 |
| |
| SONETTEN (1882-1885) |
|
| |
| EROS I-XVII |
117 |
| Bethlehem |
129 |
| De Weidemaagden |
130 |
| Sonetten aan Mary I-III |
131 |
| Indutiomar |
133 |
| |
| |
| CAMEEËN EN ANTIEKPENNINGEN (1883-1885) |
|
| |
Aan alle in deze rubriek voorkomende eigennamen werd door mij de gewone prosodische waerde behouden. De scandeering komt doorgaans overeen met die van Vosmaers Londinia's, Vogels van diverse pluimage, enz. |
| |
Dat de vaers-schakeering der strophen van een enkel stuk niet met de bekende antieke schema's overeenstemt, zal de deskundige lezer zelf bemerken. |
| |
Waarom zou de moderne dichter het niet beproeven, naar het voorbeeld der ouden, en in hunnen trant nieuwe strophen saam te stellen? |
| Dionusos |
137 |
| De Weerspannige |
140 |
| Het riet |
142 |
| Afzijn der Geliefde |
144 |
| Xanthos |
146 |
| Nagalm |
148 |
| Endumion |
149 |
| Leda |
151 |
| Uit ‘Daphnis en Chloë’ |
|
| |
I. Van het Krekelken |
153 |
| |
II. Landschap |
156 |
| Atlas |
157 |
| Morgendstilte |
158 |
| Het Bad |
160 |
| Europe |
163 |
| Silenus |
166 |
| Kleopatra |
168 |
| Na den Wijnoogst |
171 |
| Aphrodite |
175 |
EINDE.
|
|
Auteursrecht onbekend