Levens en legenden van heiligen. Deel I. Brandaen en Panthalioen

Een myrakel van een maget die gesont wart.

Het was een rijc man, die had een wijf daer hi een dochter aen (wan), die Geertruyt hiet, die in oren sovenden jaer (wart) bevalen eenre geestlicker personen te leren als dat (p. 26 v.) gewoenlicken is, opdat die joget getemet worde ende niet wilt en worde. Die persone leerden den kinde die litteren yerste a b c ende daer nae den salter. Als dit kint wat lange geleert had, wardet geslagen mitten vallenden ovel, ende gev[v]oelden yerste grote swimelinge inden hoefde, daer nae wart si onsinnich: dit mercten die meystersche ende sechde dese bedroefde meer den olders des kindes. Ende die meynden, men en solde dat niet lichtelick geloeven, ende ontboden der meystersche, si en solde niet aflaten hoer dochter te leren als si gewoen was. Die dochter had sich een wieltijts beter ende lichter alst scheen, mer die suycte wies in hoer anderwerf, ende si crech se weder, ende wart lude roepende ende knersende mitten tanden, soe dat die meystersche uutermaten seer verveert wart. Als die alderen der waerheit gewaer worden, doe wart hoer yerste liden vernyet, ende si namen hoer dochter ende vuerden se te huys, ende wolden sien die gedaente der suycten. Daer en was geen merren, die dochter (en) wart te hant scuddende en(de) bevende, daer si toe sagen, ende gebeerden als een onsynnich mynsche mit spotten ende mit lachen, ende viel hier ende

[p. 69]

daer alsoe dattet een arm spiegel¹⁾ was der geenre diet sagen. Die suycte (p. 27 r.) was alsoe groet als of pilen vanden hemel neder geschaten hadden in hoer, als si selven namaels sechde: hoer dochte, dat hoer been hoer worden afgehouwen ontsichtelick. Si was onsinich: hadmen se niet stedelick verwaert, si had hoer selven gedrenct. Si had eens een spille inder hant, ende begonde sich doer hoeren hals te steken; die ander leden hoers lichams wolde si oec mitter selver vredicheit verderven, had mense laten begaen. Doe worden hoer olders wat meer sorchvoldich, ende worden te rade, dat si hoer dochter vueren wolden totten kerken der heiligen ende roepen der heiligen hulpe aen, op dat die almechtige God doer hoer verdienst die crancke macht gesont maecten. Si brachten se in sunte Cornelis²⁾ kerke, ende riepen daer aen voer hoer die bermherticheit Gods ende die hulpe van sunte Cornelis, ende storten voel tranen van droefheit. Ende daer en binne boerden op die crancke maget hoer leden, ende begonde bet te hebben ende lichter te werden vanden verdienst sunte Cornelis. Doe deden si hoer geloeften ende hoeren offer, ende vuerden hoer dochter gesont weder te huys.

Kort daer na wart die maget weder sieck als te voeren, ende meer sieck dan yerste. Die bedroefde alderen en wisten niet, wat of woe si doen mochten: si sochten raet (p. 27 v.) der meysteren, mer si en conden genen raet daer toe vinden. Die moder hoerden seggen van sunte Panthalioen, dat hi mit sinen verdiensten voel menschen gesont maecten: soe bat si duck mit voel tranen tot sunte Panthalioen, dat hi oere dochter te hulpen quame; si gelaefden, waert dat hi hoere dochter te hulpen quame, si wolde dertich dage alle dage vullen ende bervoets gaen tot sante Panthalioens munster. In deser geloeften stercten se die meysters, dat si die geloeften ommers doen solde. Ende die feste van sante Panthalioen was aenstaende. Als die moder eens nachtes lach en(de) sliep, doe stont sunte Panthalioen bi hoer, en(de) sechde: ‘O, wijf, waer om hebstu mi soe sorchvuldelick gebeden om een soe groten dinck? Stant op, ende ganck mit dinre dochter in mijn munster: u sullen Gods gaven gegeven werden doer mi.’ Die vrouwe wart wacker ende quam mit hoere dochter tot des martalers kerke: die dochter wart gesont; ende die moder dancten God ende sinen marteler groetelick, ende volbracht hoer geloefte grotelicken, ende vertelden den bruederen dat apenbaer myrakel.

1) L.: spectaculum.

2) Zie Acta, t.a. pl., bl. 426 sub e.